Tak szybko przejdziesz na wcześniejszą emeryturę. Jakie warunki trzeba spełnić?

Wcześniejsza emerytura z definicji to comiesięczne świadczenie pieniężne przysługujące ubezpieczonemu, które jest wypłacane wcześniej niż obowiązujący ustawowo wiek emerytalny. Ten już od ponad pięciu lat wynosi w Polsce 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Sprawdzamy co zrobić, żeby przejść na wcześniejszą emeryturę oraz jakie warunki spełnić.

Aby przejść na wcześniejszą emeryturę, należy spełnić kilka warunków. Przede wszystkim wcześniejsza emerytura to świadczenie, które przysługuje osobom urodzonym między 1948 a 1968 rokiem. To jednak nie wszystko.

Jak tłumaczy Zakład Ubezpieczeń Społecznych, wcześniejsza emerytura przysługuje w przypadku wykonywania prac w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Co jeszcze jest ważne? Wcześniejsza emerytura trafia do osób, które udokumentują okresy składkowe i nieskładkowe. Te to 20 lat w przypadku kobiet i 25 w przypadku mężczyzn.

CZYTAJ TAKŻE: Co z 15. emeryturą? Nie ustają spekulacje

Wcześniejsza emerytura trafia do osób, które nie należą do otwartego funduszu emerytalnego (OFE) lub złożyły do ZUS wniosek o przekazanie środków zgromadzonych w OFE na dochody budżetu państwa. Co zrobić, żeby przejść na wcześniejszą emeryturę? Należy posiadać wymagany staż pracy w szczególnych warunkach potwierdzony dokumentacją.

O tym, kim są pracownicy zatrudnieni w szczególnych warunkach, rozstrzyga Rozporządzenie Rady Ministrów. Na jego podstawie wiemy, komu przysługuje wcześniejsza emerytura. To osoby zatrudnione przy pracach o znacznej szkodliwości, wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia. Wcześniejsza emerytura obejmuje:

• pracowników organów kontroli państwowej;
• pracowników organów administracji celnej;
• pracowników wykonujących działalność twórczą lub artystyczną;
• dziennikarzy zatrudnionych w redakcjach dzienników, czasopism, w radiu, telewizji oraz w organach prasowych, informacyjnych, publicystycznych albo fotograficznych, objętych układem zbiorowym pracy dziennikarzy;
• nauczycieli, wychowawców lub innych pracowników pedagogicznych wykonujących pracę nauczycielską;
• pracowników jednostek ochrony przeciwpożarowej.

Komu przysługuje wcześniejsza emerytura jeszcze? Jak czytamy w rozporządzeniu, na liście znajdują się także zawodowi żołnierze, funkcjonariusze Policji, Urzędu Ochrony Państwa, ABW, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego oraz CBA.

Wcześniejsza emerytura obejmuje również pracowników Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Biura Ochrony Rządu, Służby Ochrony Państwa, Służby Celnej, Służby Celno-Skarbowej, Służby Więziennej i Państwowej Straży Pożarnej.

Co zrozumiałe, wiek uprawniający do przejścia na wcześniejszą emeryturę z tytułu pracy w szczególnych warunkach jest inny dla poszczególnych profesji. W meandrach zasad jej przyznawania trudniej połapać się, tym bardziej że obok przepracowanych lat liczy się, chociażby okres zatrudnienia, który dla poszczególnych może być różnie definiowany.

Wiek uprawniający do przejścia na wcześniejszą emeryturę dla poszczególnych zawodów:

• sędziowie i prokuratorzy: skrócony obowiązkowy wiek emerytalny o pięć lat, jeśli staż pracy wynosi minimum 25 dla kobiet lub 30 lat dla mężczyzn;
• górnicy: wcześniejsza emerytura pod warunkiem przepracowania minimum pięciu lat pod ziemią w pełnym wymiarze czasu pracy i udokumentowany staż pracy 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn;
• hutnicy i pracownicy przemysłowi: wcześniejsza emerytura pod warunkiem, że w umowach uwzględniona została praca w specjalnych warunkach przez minimum 15 lat - wiek emerytalny zostanie obniżony o pięć lat;
• pracownicy PKP: wcześniejsza emerytura dla części pracowników, którzy w wieku 55 lat lub 60 lat osiągnęli odpowiednio 20, lub 25-letni staż pracy, z czego minimum 15 lat w szczególnych warunkach;
• ratownicy górscy: wcześniejsza emerytura dla kobiet po 50. roku życia i po 55. dla mężczyzn pod warunkiem minimum 10 lat pracy w zawodzie;
• służby mundurowe: wcześniejsza emerytura po 15 latach służby pod warunkiem, że zostali zatrudnieni przed 1 stycznia 2013, zatrudnionym później wcześniejsza emerytura przysługuje po 25 latach stażu pracy.

Wcześniejsza emerytura obejmuje również artystów i wykonujących działalność twórczą. Dla urodzonych artystów w latach 1949-1968 wymagany jest staż pracy 20 lat dla kobiet i 25 lat pracy w przypadku mężczyzn, w tym co najmniej 15 lat działalności artystycznej lub twórczej.

CZYTAJ TAKŻE: Część emerytów musi uważać. ZUS wprowadza ważne zmiany od grudnia

Wcześniejsza emerytura trafi do tych, którzy złożą do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych odpowiednie formularze. Te to wniosek EMP oraz informacje ERP-6. Do wniosku należy dołączyć dokumenty, które potwierdzą czas zatrudnienia, wysokość wynagrodzenia oraz informacje o okresach składkowych i nieskładkowych.

Wniosek o wcześniejszą emeryturę musi zawierać dokumenty potwierdzające wykonywanie pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Jak go złożyć? Wniosek w formie pisemnej może zostać złożony i dostarczony listownie lub osobiście. Kolejną możliwością jest także przesłanie wniosku online przy pomocy Platformy Usług Elektronicznych PUE.

Na wysokość świadczenia wpływ ma miesiąc, w którym składamy wniosek. Dlatego decydując się na wcześniejszą emeryturę, warto wybrać odpowiedni moment. W którym miesiącu najlepiej przejść na emeryturę w 2023 roku? Jak tłumaczą analityczny, pod kątem wysokości emerytury najlepsze będą pierwsze trzy miesiące.

Wynika to między innymi z rządowych prognoz dotyczących waloryzacji emerytur. Ta w czerwcu 2023 r. ma wynieść ok. 8 procent. Równie ważna jest coroczna, marcowa waloryzacja świadczeń. Przejście na emeryturę po 1 marca 2023 roku oznacza, że emeryt nie otrzyma zapowiadanej 13,8 proc. waloryzacji świadczenia i nie otrzyma trzynastki.

CZYTAJ TAKŻE: 

Kto dostanie emeryturę minimalną? Sprawdź, komu przysługuje to świadczenie

Emerytury w 2023 roku. Ile wyniosą trzynastki i czternastki? Kiedy wypłaty?

Dodatkowe pieniądze dla emerytów od ZUS. Nawet 500 zł dla seniorów