Wizyty w muzeach mają korzystny wpływ na zdrowie i psychikę. Tak dowodzą badania
Co robić, kiedy dopadnie nas chandra? Wiele osób w takiej sytuacji doradziłoby obejrzenie poprawiającej nastrój komedii. W świetle nowych badań amerykańskich psychologów znacznie lepszym pomysłem jest odwiedzenie muzeum lub galerii sztuki. Jak się okazuje, taka wizyta może obniżać ciśnienie krwi, zmniejszać poziom stresu, a nawet łagodzić lęk i objawy depresji. Pod warunkiem jednak, że oglądamy odpowiednią sztukę.
"Muzea, w których prezentowane są dzieła sztuki, mają ogromny potencjał, aby pozytywnie wpływać na ludzi. Mogą zmniejszać stres, dostarczać pozytywnych emocji, łagodzić poczucie samotności i ocieplać relacje społeczne" - powiedziała Katherine Cotter, współautorka badania zatytułowanego "Muzea sztuki jako instytucje rozkwitu człowieka", w rozmowie z serwisem Hyperallergic. Wyniki wspomnianego badania opublikowano w magazynie "Journal of Positive Psychology".
Jak muzea wpływają na nasz organizm?
Psycholożka Katherine Cotter i jej współpracownik James O. Pawelski pracują na Uniwersytecie Pensylwanii. Oboje badają, w jaki sposób sztuka i nauki humanistyczne wpływają na "rozkwit człowieka", czyli jego szeroko pojętą kondycję obejmującą zarówno choroby i dysfunkcje, jak i zdrowie i szczęście. Pierwotnie Cotter planowała przeprowadzenie badania w muzeach sztuki, ale kiedy podczas pandemii COVID-19 instytucje kultury zostały zamknięte, zmieniła koncepcję. Zamiast zbierać dane, wraz z Pawelskim postanowili zrobić badanie przeglądowe.
Po przeanalizowaniu ponad 100 artykułów naukowych i raportów instytucji rządowych i pozarządowych, badacze doszli do spójnych wniosków. Okazuje się, że już pojedyncza wizyta w muzeum zmniejsza stres, a częste odwiedzanie przybytków sztuki obniża poziom lęku. Z kolei oglądanie sztuki figuratywnej, czyli nieabstrakcyjnej, obniża ciśnienie krwi.
Badacze odkryli też, że wizyty w muzeum zmniejszają intensywność przewlekłego bólu, wydłużają długość życia i obniżają prawdopodobieństwo wystąpienia demencji. Psychiczne i zdrowotne korzyści z kontaktu ze sztuką odnoszą też jednak osoby cierpiące na demencją - spędzanie czasu w muzeum wywoływało u nich bardziej dynamiczne reakcje na stres, poprawiało funkcje poznawcze i redukowało objawy depresji.
Zabierz dzieci do muzeum! To działa!
W swoim badaniu Cotter i Pawelski dowiedli również, że chodzenie do muzeów wpływa korzystnie także na uczniów szkół podstawowych, dając im poczucie "resetu", a także pensjonariuszy placówek medycznych, którzy dzięki temu czuli się mniej wyczerpani emocjonalnie. Co bardzo obiecujące, osoby z demencją i z ciężkimi schorzeniami psychicznymi po wizycie w muzeum były bardziej pogodne, szczęśliwe, podniesione na duchu i zaangażowane.
Oprócz korzyści na poziomie indywidualnym, badacze zauważyli, że pobyt w muzeach miał pozytywny wpływ na sposób, w jaki ludzie się ze sobą komunikowali. Bywalcy muzeów twierdzili, że czują się mniej odizolowani społecznie i łatwiej nawiązują relacje z innymi osobami o podobnych zainteresowaniach.
Naukowcy zwrócili też uwagę, że w trakcie pobytu w muzeum zmienia się nastawienie zwiedzających. "W połowie wizyty, w porównaniu z jej początkiem lub końcem, odwiedzający zgłaszali wyższy poziom refleksji na tematy społeczne (np. uczestnictwo w sprawach społeczności, obawy związane z kwestiami społecznymi, przyczynianie się do dobrostanu innych), co sugeruje, że kontakt ze sztuką zachęca do różnych form refleksji i procesów myślowych" - czytamy w raporcie.
James O. Pawelski i Katherine Cotter rozpoczęli już nowy projekt. Zamierzają teraz zbadać, w jaki sposób odpowiednie przygotowanie wystawy wpływa na jej odbiór, aby można było aktualną wiedzę psychologiczną jak najlepiej wykorzystać w praktyce muzealnej.
***
Zobacz również:
