Zośka Papużanka, Szopka
Jak wiele jest takich rodzin jak ta, w której wychowywali się Maciek i Wanda? Na długo zapamiętacie okropną, nieustannie ujadającą matkę, która unieszczęśliwiła swego niekochanego męża i córkę, bo Maciek, Maciuś, jej najdroższy syn z pierwszego związku, po prostu unieszczęśliwić się nie dał, a przynajmniej nie przez matkę...
Maciek zniszczy się sam, jego siostra Wanda pójdzie na psychologię. Lęk separacyjny - dowie się o dwadzieścia lat za późno. Ich ojca uratuje osobliwy spokój i poczucie, że "życie może być piękne, nawet na pogrzebie".
O pięknie i brzydocie życia, z którym każdy z nas musi sobie poradzić po swojemu, opowiada ta zwykła-niezwykła historia, wyjątkowa już dzięki urodzie poetyckiego języka.
Nic nie jest tu dosłowne, "matka przewraca na patelni kotlety jak kartki powieści sensacyjnej", a my przewracamy strony rozpoznając codzienność, opisaną w niecodzienny sposób, widzianą z wielu perspektyw bohaterów książki.
Papużanka uskrzydla rzeczywistość miejską (krakowską) i wiejską: domową krzątaninę, zabawy i wychowanie dzieci ("Dziecko, dopóki nie rozumie, nie boi się. Tajemnice nie są straszne, straszne są realia"), celebrowane imieniny, narodziny, pogrzeby, święta...
Bardzo polski to obraz, z przaśnym PRL-em w tle: z jedzeniem na kartki, wyjeżdżającymi Żydami, pewexami ("muzeum namiętności"), pobytami w Zakopanem ("dwa tygodnie w raju")...
Wielu tu również niezapomnianych, epizodycznych bohaterów, począwszy od dziadka, szewca, który robi za małe buty, po sąsiadkę z kamienicy, panią Helenę, hrabinę żyjącą dawnym wykwintem.
"Szopka", prozatorski debiut autorki, szczególna saga rodzinna, opowiada o kolejnych etapach naszego życia, o tym, jak je postrzegamy później, a konfrontacja ta bywa zaskakująca.
Przede wszystkim jednak opowiada o ludzkim losie: "czy mrówce rzuconej na szyny uda się powstrzymać nadciągający pociąg?".
O autorce:
Zośka Papużanka (ur. 1978), z wykształcenia teatrolog, pracuje jako nauczyciel języka polskiego. Robi doktorat z literaturoznawstwa. Jest autorką tekstów piosenek wykonywanych w krakowskich kabaretach i spektaklach Teatru Lalki i Aktora Parawan.
Mieszka w Krakowie, ma dwóch synów, tańczy flamenco, czyta po nocach i bardzo jej w życiu dobrze.
Zośka Papużanka, "Szopka", Wydawnictwo: Świat Książki. Premiera: 3 października 2012.
