Zwyczaje weselne: Zapomniana historia czy pielęgnowanie tradycji?

Tradycyjnie wesele, szczególnie na wsiach, zazwyczaj miało miejsce w domu panny młodej. Jeśli jednak brakowało miejsca w domu, wesele urządzano w szopie. Natomiast pośród mieszczaństwa w XIX wieku  zaczęła się moda na śluby w eleganckich hotelach. Obecnie sala weselna może znajdować się w restauracji, hotelu, browarze, domu weselnym, ale i w dużym namiocie ustawionym w ogrodzie czy nad jeziorem.

Bez względu na lokalizację, zawsze starano się, żeby były to przyjęcia wystawne, często "czym chata bogata". W wielu regionach Polski wykształciły się obyczaje i tradycje związane wyłącznie z tym obszarem, ale znaczna część  tych obrzędów pojawiała się w całej Polsce. W wiele z nich pielęgnowanych jest aż do dzisiaj, czasem w nieco zmienionej formie.

Państwo młodzi, po przybyciu na miejsce, w którym odbywa się zabawa weselna witani są przed rodziców chlebem i solą - składane są uroczyste życzenia zakończone formułą "Witamy was chlebem i solą, aby Wam chleba i soli nigdy w życiu nie zabrakło." Dlaczego właśnie tak? Chleb jest symbolem bogactwa i przypisywano mu magiczną moc, natomiast sól odpędza złe duchy i niweluje rzucane uroki. Rzucanie kieliszków wódki za siebie ma zapewnić szczęście i pomyślność. Ilość kawałków szkła zapowiada ilość lat spędzonych w szczęściu. Jeśli przypadkiem któryś z kieliszków nie został rozbity, to zadaniem drużby jest zgniecenie go nogą.

Ten zwyczaj pozostał żywy w wielu miejscach. Jak mówi Kamil Słowik, Event Manager w Browarze Lubic Krakowie: "W wielu przypadkach to nadal rodzice są gospodarzami tego wydarzenia. Witają państwa młodych i gości weselnych w progu restauracji, wraz z obsługą dbają, aby wszystko przebiegało zgodnie z planem i żeby gościom niczego nie zabrakło."

Dawniej gości za stołami odpowiadała matka panny młodej wskazując każdemu z nich miejsce przy stole. Dzisiaj zazwyczaj plan usadzania gości jest planowany skrupulatnie dużo wcześniej, często winietki z imionami i nazwiskami są częścią całej dekoracji sali weselnej. "Państwo młodzi często mają już gotowy plan posadzenia gości, z uwzględnieniem indywidualnych preferencji czy rodzinnych relacji. Wiemy jednak, że znalezienie tego idealnego planu jest długotrwałym procesem. Naszym zadaniem jest przygotowanie komfortowej przestrzeni, nie zapominając również o najstarszych gościach, takich jak babcie i dziadkowie, ale także o dzieciach, które są ważnymi gośćmi weselnymi. Dla nich również trzeba znaleźć przestrzeń" - podkreśla Kamil Słowik.

Już Adam Mickiewicz  opisywał w "Panu Tadeuszu" pierwszy taniec na weselu Zosi.  Tańce weselne zaczynały się od poloneza i wcale nie prowadzili go nowożeńcy. Najczęściej  w pierwszej parze szła panna młoda z ojcem, który w tańcu przekazywał córkę jej mężowi. Dziś, choć na weselach nie tańczy się już poloneza, tradycja pierwszego tańca ciągle jest kultywowana. Co prawda, jak to z tradycją bywa, uległa pewnym współczesnym trendom, jednak sama zasada nie zmieniła się od lat.

Dawniej oczepiny polegały na wyprowadzeniu Panny Młodej z głównej sali, w której odbywała się zabawa weselna, do mniejszego pomieszczenia, zdjęciu z głowy wianka, ścięciu włosów i wsunięciu na głowę czepca. Dzisiaj ten zwyczaj kojarzy się głównie na zabawach gości weselnych i pary młodej.

Krojenie tortu weselnego

Ten zwyczaj pochodzi od starej tradycji wypiekania i częstowania gości kołaczem lub korowajem weselnym. Zajmowały się tym kobiety z rodziny panny młodej, często już kilka dni przed ślubem. Obecnie najczęściej jest zamawiany z cukierni, a wielkość, kształty, kolory i dekoracja tego przysmaku ograniczona jest jedynie przez wyobraźnię i budżet założony na ten cel.

- Często kształt tortu nawiązuje do zainteresowań państwa młodych,  wspólnych wspomnień, ale też i do samego miejsca, w którym organizowane jest wesele. Jeśli wesele odbywa się  w browarze, to tort może mieć kształt beczki piwa, może mieć dekoracje nawiązujące do słodu piwnego lub szyszek chmielu - doradza Kamil Słowik z Browaru Lubicz (http://www.browar-lubicz.com.pl/wesela), w którym organizowane są wesela, zarówno o tradycyjnym, jak i bardziej nowoczesnym charakterze.

Tort weselny podaje się po oczepinach i zgodnie z tradycją jego pierwszy kawałek odcinany jest wspólnie przez Młodą Parę, która karmi się nim nawzajem. Później para młoda kroi tort dla swoich gości, aby podzielić się z nimi słodyczą i dostatkiem, aby te wróciły do nich  w dwójnasób. Bez względu na to, czy organizujemy przyjęcie weselne czerpiąc z tradycji, czy też mocno się jej opierając, pamiętajmy, że to wydarzenie ma być przede wszystkim źródłem wspaniałych wspomnień na długie lata wspólnego życia.