Zdrowa mama w wieku 20, 30, 40 lat
Twoja metryka ma wpływ na to, jak będziesz znosić ciążę. Sprawdź, co cię czeka, jeżeli zostaniesz młodą lub nieco starszą mamusią.
Ciąża to wyjątkowy okres w życiu każdej kobiety. Jednak nie u wszystkich przyszłych mam wygląda on tak samo. Sprawdź, na co powinnaś się przygotować, jeśli spodziewasz się dziecka w wieku 20, 30 lub 40 lat.
Masz 20 lat
Wiadomość o tym, że zostaniesz mamą, może być dla ciebie szokiem, chociaż z biologicznego punktu widzenia jesteś teraz w najlepszym okresie do rodzenia dzieci. Twój organizm jest już w pełni przygotowany do ciąży, a dobra forma fizyczna sprawia, że łatwiej ci będzie znieść wysiłek, jaki czeka cię przez następne 9 miesięcy. Ważne, abyś czuła wsparcie bliskich i uwierzyła w siebie - na pewno doskonale sprawdzisz się w roli mamy.
Twoje atuty
Dzięki temu, że twoje ciało jest w świetnej formie, znacznie zmniejsza się ryzyko poronienia. Jeśli będziesz właściwie o siebie dbać, ciąża na pewno przebiegnie bez większych problemów. Poza tym, po porodzie będzie ci łatwiej niż starszym mamom wrócić do dawnej figury (masz bowiem lepszą przemianę materii) oraz zachować jędrne ciało (twoja skóra jest bardziej elastyczna, więc rozstępy będą mniej widoczne).
Osobisty program
Jadłospis: Kontroluj swoją wagę. Przysłowiowe "jedzenie za dwoje" nie wróży nic dobrego. Tak naprawdę potrzebujesz jedynie 300 kcal dziennie więcej niż jadłaś do tej pory. To oznacza, że wystarczy ci tylko jeden dodatkowy posiłek. Może to być ekstraporcja warzyw i owoców, które zawierają dużo witamin (potrzebujesz ich teraz w większych ilościach). Jeszcze przed ciążą pamiętaj zwłaszcza o kwasie foliowym, który zapobiega wadom układu nerwowego u dziecka. Znajdziesz go m.in. w ciemnozielonych warzywach (fasolce, kapuście, szparagach, sałacie, brukselce i kalafiorze), a z owoców w pomarańczach i bananach. Przyjmuj też gotowe preparaty z kwasem foliowym, np. Feminatal, Folik. Jeśli przed ciążą miałaś figurę nastolatki, w pierwszym trymestrze powinnaś jeść nieco więcej, aby uniknąć niedowagi. Gdy z kolei byłaś bardziej przy kości, w ciągu dziewięciu miesięcy nie powinnaś przytyć więcej niż 10 kg. Nadwaga może bowiem utrudnić przebieg porodu.
Dobre samopoczucie
Być może wiadomość o ciąży była dla ciebie zaskoczeniem i teraz boisz się, czy sobie poradzisz. Warto, byś zapisała się do szkoły rodzenia. Na zajęciach spotkasz kobiety, z którymi będziesz mogła porozmawiać o nurtujących cię problemach - ich wsparcie bardzo ci się teraz przyda.
Ważne badania u 20-latek
Ciąża zwykle przebiega bez powikłań. Jednak nie oznacza to, że masz zrezygnować z regularnych wizyt u ginekologa. Na pierwszą wybierz się najpóźniej w 10. tygodniu ciąży. W pierwszym trymestrze będziesz miała robione badania krwi oraz moczu, a także testy, wykrywające choroby zakaźne (m.in. kiłę). Co jakiś czas czeka cię także badanie ultrasonograficzne (między 11. a 14. tygodniem ciąży, 18.-22. tygodniem oraz w 30. tygodniu). Badania te pozwalają ocenić, czy dziecko rozwija się prawidłowo.
Uwaga, problem!
Zatrucie ciążowe, czyli gestoza: częściej dotyka właśnie młode mamy. Może pojawić się już po 20. tygodniu ciąży. Objawem gestozy jest podwyższone ciśnienie. Jeśli przekracza ono 140/90 mmHg, powinnaś natychmiast zgłosić się do lekarza. Ta choroba musi być leczona przez specjalistę. Czasami konieczny jest pobyt w szpitalu oraz przyjmowanie leków. Anemia, czyli niedokrwistość: to również częsty problem dwudziestolatek. Przyczyną tej choroby jest niedobór żelaza we krwi. Uzupełnisz braki, jeśli będziesz odpowiednio się odżywiać. Najwięcej żelaza zawiera czerwone mięso. Lekarz może także przepisać ci gotowe preparaty żelaza w tabletkach.
Skończyłaś 30 lat
Jesteś w doskonałym wieku na urodzenie pierwszego dziecka. Zajście w ciążę po trzydziestce nie jest już co prawda tak łatwe, jak dziesięć lat wcześniej, gdyż masz więcej cyklów bezowulacyjnych. Jeśli jednak ci się to uda, ciąża powinna przebiegać bez większych problemów.
Twoje atuty
Masz już pewne osiągnięcia zawodowe, oszczędności na koncie, więc dziecko sprawi, że poczujesz się całkowicie spełniona. Twój organizm nadal pracuje na najwyższych obrotach. Jeśli do tej pory dbałaś o siebie, nie będziesz miała problemów z zachowaniem dobrej kondycji przez najbliższe dziewięć miesięcy. Osobisty program
Jadłospis: Oprócz kwasu foliowego, witaminy C i żelaza potrzebujesz teraz sporej dawki wapnia. Jeśli wcześniej pracowałaś na pełnych obrotach lub byłaś miłośniczką kawy, ten pierwiastek skutecznie "uciekał" z twojego organizmu. Tymczasem wapń odpowiada za właściwą budowę kości, teraz nie tylko twoich, lecz także twojego dziecka. Ten pierwiastek pomoże ci także wzmocnić zęby, które w czasie ciąży są wyjątkowo wrażliwe i podatne na atak bakterii. Najwięcej wapnia znajduje się w produktach mlecznych, zwłaszcza w twarogu, jogurtach. Pierwiastek ten najlepiej się wchłania w towarzystwie witaminy D3, która występuje przede wszystkim w rybach (staraj się więc często je spożywać). Dbaj także, by w twej diecie znalazła się wystarczająca ilość błonnika. Pomoże ci uregulować przemianę materii i zapobiegnie zaparciom. Najwięcej błonnika znajdziesz w pieczywie razowym, jabłkach, brązowym ryżu oraz kaszach.
Dobre samopoczucie
Podczas pierwszych miesięcy ciąży, a także w trzecim trymestrze możesz narzekać na zmęczenie. Będzie ci to przeszkadzało, zwłaszcza jeśli postanowiłaś nie rezygnować z pracy. Postaraj się zwolnić trochę tempo i poświęć jak najwięcej czasu na relaks. Codziennie funduj sobie chociaż 30-minutowy spacer i drzemkę.
Ważne badania co miesiąc
Będziesz miała wykonywane standardowe badania krwi, moczu, a trzy razy w trakcie ciąży - USG. Możesz zdecydować się na tzw. USG trójwymiarowe (3D). Jest bardziej dokładne, gdyż dzięki niemu lekarz dokładniej widzi twoje dziecko oraz wnętrze macicy. Jeśli skończyłaś 35 lat, warto byś zdecydowała się na nieinwazyjną diagnostykę prenatalną. Pomaga ona wykryć niektóre choroby tj. zespół Downa, Turnera, a także wady serca, kręgosłupa i wodogłowie.
Uwaga, problem!
Infekcja intymna: w ciąży pH pochwy zmienia się z kwaśnego na zasadowe. W wyniku tego naturalna flora bakteryjna miejsc intymnych przestaje właściwie ochraniać narządy rodne kobiety. Częściej dochodzi więc do zakażeń bakteryjnych. Aby temu zapobiec, dbaj o higienę. Do podmywania się, używaj specjalnych płynów zawierających pałeczki kwasu mlekowego, który dba o właściwą
ochronę miejsc intymnych. Nabrzmiałe łydki: w 2. i 3. trymestrze ciąży często puchną. Dlatego odpoczywaj często z nogami uniesionymi w górę. Noś też rajstopy przeciwżylakowe i smaruj nogi maściami z heparyną lub wyciągiem z kasztanowca. Te składniki poprawiają krążenie krwi.
Jesteś 40-latką
Myślałaś, że skoro już wychowałaś syna lub córkę, to na tym skończyła się twoja rola mamy. Tymczasem na teście ciążowym widzisz dwie kreski! A może to dopiero twój pierwszy dzidziuś? Jeśli tak, nie panikuj, że tyle czytałaś o chorych maluchach, urodzonych po czterdziestce. Jeśli ciąża będzie właściwie prowadzona, a ty skupisz się tylko na swoim maleństwie, czeka cię szczęśliwe rozwiązanie.
Twoje atuty
Fakt, że po czterdziestce (kiedy aż połowa cykli jest bezowulacyjna), udało ci się zajść w ciążę jest najlepszym dowodem na to, że jesteś w dobrej kondycji! Może się okazać, że zostaniesz szczęśliwą mamą bliźniaków. Badania pokazują, że u dojrzałych kobiet występuje większy odsetek mnogich ciąż. W najlepszej formie jest teraz twoja psychika. Niezależnie, czy już wcześniej rodziłaś, czy też nie, jesteś bardziej doświadczona, zatem świetnie sprawdzisz się w roli mamy. Zyskuje także twoja kobiecość, bo teraz będziesz tylko pięknieć! Hormony sprawiają, że skóra staje się bardziej jędrna,a włosy puszyste i błyszczące.
Osobisty program
Jadłospis: Powinnaś dbać o linię. Każdy nadprogramowy kilogram to dodatkowy ciężar dla twoich nóg, a - niestety - wraz z wiekiem krążenie w nich jest coraz słabsze. Jedz więc często, ale mało, wypijaj przynajmniej 2 litry płynów, dbaj o to, by twoje menu obfitowało w świeże warzywa i owoce.
Dobre samopoczucie
Nie masz już kondycji dwudziestolatki, dlatego musisz bardziej na siebie uważać. Staraj się unikać stresu. Możesz zapisać się na zajęcia medytacyjne, które pomogą ci nauczyć się kontrolować oddech. Przygotuj się też na to, że prawdopodobnie będziesz rodziła przez cesarskie cięcie. U kobiet powyżej 40 r.ż. mięśnie miednicy nie są już tak elastyczne, więc poród naturalny trwa dużo dłużej i jest bardziej bolesny.
Ważne badania
Ciąża po 40 r. ż. zwiększa ryzyko wad rozwojowych u płodu. Dlatego lekarz skieruje cię na badania prenatalne. Możesz zdecydować się na wykonanie badań nieinwazyjnych lub inwazyjnych. Do tej pierwszej grupy należy m.in. tzw. test PAPP-A. Jest to połączenie badania USG z analizą krwi matki. Na podstawie wyników obu badań, można stwierdzić, jak duże jest ryzyko wystąpienia u dziecka wad genetycznych, np. zespołu Downa, Edwardsa czy Turnera. Jeszcze bardziej miarodajne wyniki określające ryzyko wystąpienia takich problemów dają tzw. badania inwazyjne. Stwierdzają one z niemal 100-procentową pewnością, czy dziecko jest zdrowe. Mają jednak jedną wadę - w niewielkim stopniu (0,5-1 procent) zwiększają ryzyko poronienia. Do tego typu badań należy m.in. biopsja kosmówki. Wykonuje się ją między 8. a 11. tygodniem ciąży. Za pomocą igły lub cewnika pobiera się część kosmówki, by potem zrobić dokładną analizę DNA płodu. To pomaga wykryć niemal wszystkie wady genetyczne u dziecka.
Uwaga, problem!
Cukrzyca ciążowa: cierpi na nią prawie 10 proc. kobiet, decydujących się na późne macierzyństwo. W większości przypadków po porodzie choroba samoistnie zanika. Jeśli lekarz stwierdzi u ciebie cukrzycę (objawia się ona m.in. nadmierną sennością i częstym oddawaniem moczu), będziesz pod stałą opieką diabetologa. Ustali ci odpowiednią dietę (z ograniczeniem produktów podwyższających poziom cukru we krwi), a jeśli to nie wystarczy - przepisze ci insulinę. Nadciśnienie: dojrzałe mamy częściej mają do czynienia z tym problemem. Jeżeli więc ciśnienie skurczowe (pierwsza liczba) wzrosło u ciebie o ponad 30 mmHg, natomiast rozkurczowe (druga liczba) o 10 mmHg, powinnaś zgłosić się do lekarza.
Konsultacja: lek. med. Leszek Lewandowski, specjalista ginekolog-położnik z Instytutu Matki i Dziecka.
