Bezglutenowa mąka gryczana – jak powstaje i do czego ją wykorzystać?
Bez mąki nie powstałoby wiele produktów spożywczych oraz pysznych wypieków. Jeszcze do niedawna nic nie było w stanie strącić mąki pszennej z pierwszego miejsca na liście kuchennych niezbędników. Rozwój branży gastronomicznej i dietetycznej pozwolił wypłynąć dotąd niszowej mące gryczanej. Jej wartości docenią nie tylko wegetarianie i osoby będące na diecie bezglutenowej, ale każdy smakosz i wielbiciel kulinariów.
Hreczka, czyli gryka zwyczajna
Gryka zwyczajna (Fagopyrum esculentum) należy do rodziny rdestowatych i jest uważana za tak zwane pseudozboże, gdyż nie jest ani ziarnem, ani trawą. Została zaliczona do roślin zbożowych ze względu na podobny skład chemiczny nasion, a także zbliżoną agrotechnikę, czyli ogół zabiegów stosowanych w uprawie. Jej owocem jest trójgraniasty orzeszek. W Europie pojawiła się ok. XIII wieku, a oryginalnie pochodzi z rejonów Indii, gdzie uprawiano ją już w 2000 r p.n.e. Współcześnie to właśnie Polska jest jednym z czołowych producentów i eksporterów tego surowca.
Przy produkcji kaszy gryczanej uzyskiwane są okrywy owocowe (łuski), w wielu krajach wykorzystywane jako wypełnienie kołder, materacy i poduszek antyalergicznych. Liście i kwiaty gryki dostarczają rutynę, czyli składnik wartościowy dla przemysłu farmaceutycznego. Działa wzmacniająco na naczynia włosowate układu krwionośnego oraz ma działanie przeciwzapalne.
Hreczka to roślina miododajna. Miód gryczany wyróżnia się wśród innych ciemną barwą oraz wysoką zawartością enzymów i właściwościami bakteriostatycznymi. Doskonale wspiera pracę serca, układu krążenia, leczy anemię i odtruwa organizm.
Mąka gryczana - właściwości
Należy do grupy produktów całkowicie bezglutenowych. Dzięki niskiemu indeksowi glikemicznemu będzie dobrą i bezpieczną alternatywą dla osób, które nie tolerują glutenu, są diabetykami lub przewlekle chorują na celiakię. Jej produkcja następuje w procesie mielenia ziaren gryki.
Czy mąka gryczana jest zdrowa?
Mąka gryczana działa na organizm prozdrowotnie, m.in.:
- pomaga w obniżeniu złego cholesterolu,
- obniża ciśnienie krwi,
- reguluje pracę układu trawiennego - zapobiega zaparciom,
- zmniejsza ryzyko wystąpienia miażdżycy,
- sprzyja utrzymaniu prawidłowej masy ciała,
- wspomaga regenerację mięśni,
- przyspiesza perystaltykę jelit,
- przyczynia się do budowy kolagenu.
Gryka to bogate źródło białka, błonnika, witamin z grupy B oraz potasu, magnezu, fosforu i cynków. Przetworzenie gryki na mąkę gryczaną uaktywnia trzy istotne składniki odżywcze: flawonoidy, zmniejszające ilość wchłanianego cukru, taniny - wykazujące właściwości przeciwnowotworowe, oraz inostiol, obniżający ryzyko wystąpienia chorób metabolicznych. Jej wartość kaloryczna waha się w okolicach 335 kalorii na 100 gramów produktu.
Do czego używać mąkę gryczaną?
W gryce nie ma glutenu, dlatego dla początkujących kucharzy włączenie jej do codziennego gotowania może okazać się niełatwym zadaniem. Zamiast eksperymentów, najlepiej zacząć od skorzystania ze sprawdzonych przepisów, by nie zniechęcić się na starcie.
Mąka z ziaren gryki doskonale sprawdzi się jako zamiennik tradycyjnej mąki pszennej do przygotowania ciasta naleśnikowego, pierogów, klusek, makaronów oraz zagęszczania zup i sosów. Mąka gryczana nada się także do niektórych wypieków - tortów, biszkoptów, ciast kruchych, a nawet chlebów. Warto pamiętać, by w procesie przygotowywania zaczynu do pieczywa połączyć mąkę gryczaną z pszenną w proporcjach 2:3. Taki zabieg sprawi, że gotowe pieczywo będzie wyrośnięte, intensywnie pachnące i pięknie wypieczone.
Przepis na mąkę gryczaną
Mąkę gryczaną z powodzeniem przygotujesz w domu. Nie musisz wydawać fortuny i tracić czasu na przeszukiwanie półek sklepowych. Do jej przygotowania potrzebujesz kaszy gryczanej - palonej lub niepalonej, oraz urządzenia do mielenia zbóż, ziaren do kawy lub blendera.
Przygotowanie:
- Wybraną kaszę gryczaną wsyp do urządzenia i ustaw najwyższe obroty. Po około 20-30 sekundach otrzymasz idealnie zmieloną, domową mąkę gryczaną. Najlepiej przechowywać ją w szczelnie zamkniętym pojemniku.
Gryczane naleśniki
Jeśli zdecydujesz się na wykonanie mąki gryczanej domowym sposobem, wykorzystaj ją do przygotowania słodkich lub wytrwanych naleśników gryczanych.
Składniki:
- 1 szklanka mąki gryczanej
- 1 szklanka mleka
- 1 szklanka wody gazowanej
- 2 jajka
- 2 łyżki oleju
- szczypta soli
Przygotowanie:
Mąkę gryczaną i sól wsyp do miski lub kielicha blendera. Dodaj mleko, wodę i jajka, a następnie zmiksuj na gładką masę. Wolnym strumieniem wlej olej, cały czas miksując. Powinna powstać konsystencja rzadkiej śmietany. Odstaw ciasto na minimum 30 minut, by mąka napęczniała, a ciasto stało się aksamitnie gładkie. Na suchą i rozgrzaną patelnię wlej porcję ciasta. Smaż naleśniki do momentu, aż będą przyrumienione z obu stron. Gotowe podawaj z ulubionymi dodatkami.
Zobacz również:
