Fakty i mity dotyczące słodyczy
„Cukier krzepi” – to hasło reklamowe sprzed lat, kiedy uważano, że słodycze są zdrowe, dodają energii i poprawiają nastrój. Od tego czasu wiele się zmieniło, a cukier postrzega się jako żywieniowego wroga numer jeden i winowajcę wielu chorób cywilizacyjnych. Z drugiej strony nic tak świetnie nie poprawia samopoczucia jak pyszny deser czy kawałek czekolady. Od słodyczy można się uzależnić, ale czy rzeczywiście są tak niezdrowe, że należy całkowicie z nich zrezygnować? Czy cukier powoduje nadpobudliwość i agresję u dzieci? Poznaj najpopularniejsze fakty i mity dotyczące słodyczy.
Cukier uzależnia - prawda
Spożywanie słodyczy to szybki zastrzyk energii dla naszego organizmu. Cukier powoduje bowiem gwałtowny wzrost poziomu glukozy we krwi, a także wyższe stężenie dopaminy i serotoniny – hormonów szczęścia. To właśnie dlatego jedzenie słodyczy jest w naszym mózgu ściśle powiązane z przyjemnością i poprawą nastroju. Na słodkości mamy ochotę niemal zawsze – to z kolei mechanizm z przeszłości, kiedy w diecie było mało cukru – mózg wysyłał informację, by dostarczyć go do organizmu jak najwięcej, bo to świetne źródło energii. To właśnie dlatego uznaje się go za jeden najsilniej uzależniających substancji (podobnie jest z solą, dlatego większość produktów w sklepach jest dosładzana i dosalana).
Nie jesteśmy w stanie zapanować nad „głodem na słodycze” – mit
Mimo że cukier bardzo silnie uzależnia, zapanowanie nad niepohamowanym apetytem na słodycze jest możliwe. Liczy się konsekwencja i upór, ale już po 2-3 tygodniach organizm przyzwyczaja się do nowego trybu życia. By osiągnąć ten efekt, należy całkowicie zrezygnować ze słodkich napojów i wszelkich słodyczy, a inne produkty zawierające węglowodany proste zamienić na te, w których znajdują się węglowodany złożone, np. zamiast białego pieczywa spożywać jedynie pełnoziarniste. Dzięki temu wyeliminujemy wahania poziomu glukozy we krwi, co ściśle wiąże się z apetytem na słodycze. To także najlepszy sposób, by schudnąć, ponieważ każdy nadmiar cukru jest magazynowany w organizmie w postaci tkanki tłuszczowej. Warto też pamiętać, że dzienna dawka cukru dla kobiety ważącej 60 kg to 50 g, a więc tyle, ile znajduje się w pieczywie, makaronie, zbożowych płatkach czy owocowych jogurtach.
Niektóre słodycze są zdrowe – prawda
Wbrew pozorom nie trzeba rezygnować ze wszystkich słodyczy. Unikać należy ciastek, batoników czy lodów, w których pierwszym (a więc największym ilościowo) składnikiem jest cukier. Warto wiedzieć, że producenci starają się ukrywać go także pod innymi nazwami, np. syrop glukozowo-fruktozowy (inaczej kukurydziany), glukoza, fruktoza, melasa, maltodekstryna. Tego typu produkty oprócz cukru zawierają często utwardzane tłuszcze, konserwanty, polepszacze smaku czy barwniki, a wartościowych substancji odżywczych właściwie w nich nie ma. Zamiast tego w ramach deseru można jednak zjeść czekoladę z dużą zawartością kakao, desery z bakaliami, a przede wszystkich owoce i zrobione z nich koktajle . Dobrym rozwiązaniem są także samodzielnie przygotowane wypieki z małą zawartością cukru.
Słodycze i cukier to główna przyczyna cukrzycy – mit
Wbrew powszechnym opiniom to nie słodycze spożywane w nadmiarze są bezpośrednią przyczyną zaburzonej pracy trzustki. Za cukrzycę typu 2. odpowiada nadwaga, otyłość i niezdrowy styl życia – niewielka aktywność fizyczna i złe odżywianie się (dotyczy to także nadmiernego spożywania cukru, ale także tłustych i wysokoprzetworzonych posiłków). Z kolei cukrzyca typu 1. jest uwarunkowana genetycznie i wiąże się często z nieprawidłową pracą układu odpornościowego, który z nieznanych do końca przyczyn atakuje trzustkę i uniemożliwia prawidłowe jej funkcjonowanie.
Słodycze powodują nadpobudliwość i agresję u dzieci – prawda i mit
Badania naukowców nie potwierdziły jednoznacznie związku z nadmiernym spożywaniem słodyczy, a nadpobudliwością czy agresją u dzieci, ponieważ cukier nie wpływa na funkcje poznawcze czy zachowanie. Wciąż jednak środowisko naukowe jest podzielone, a niektórzy badacze zwracają uwagę na nagłe skoki poziomu glukozy we krwi, które przyczyniają się do wzrostu energii, a następnie pogorszenia nastroju i senności. Udowodniono też, że zbyt niski poziom glukozy wywołuje drażliwość i podenerwowanie. Najkorzystniejsze jest więc utrzymywanie glukozy na równym poziomie poprzez jak największe ograniczenie spożywania cukrów prostych. Dzięki temu mózg lepiej pracuje, poprawia się pamięć, koncentracja i samopoczucie. Warto wiedzieć, że Światowa Organizacja Zdrowia ustaliła zdrową normę cukru dla dzieci, która wynosi maksymalnie 3 łyżeczki dziennie.
