Orkisz: Najzdrowsze ze wszystkich zbóż?

Orkisz (inaczej szpelc) to odmiana pszenicy, która uważana jest za najzdrowszą, ponieważ nigdy nie poddano jej modyfikacjom genetycznym (w przeciwieństwie do innych zbóż). Orkisz uprawiano już w epoce brązu, a w Europie popularny był jeszcze w średniowieczu. Stopniowo wyparła go pszenica, która miała mniejsze wymagania glebowe, a jej plony były większe. Współcześnie to orkisz zyskuje coraz większą popularność i jest podstawowym produktem w sklepach ze zdrową żywnością. Okazuje się bowiem, że w wielu kwestiach przewyższa pszenicę. Zawiera więcej białka, które w dodatku jest łatwiej przyswajalne przez nasz organizm, a także rozpuszczalnego błonnika. Od innych zbóż odróżnia go ponadto obecność rodanidu – naturalnego antybiotyku (substancja występuje w ślinie, krwi i mleku kobiecym) stymulującego układ odpornościowy. Poza tym w orkiszu znajdują się węglowodany złożone, fitosterole, a także bardzo duże ilości witamin i minerałów: m.in. witamin z grupy B, manganu, fosforu, magnezu, cynku, żelaza i wapnia. Orkisz zawiera też gluten, choć uważa się, że jest on mniej uczulający niż w innych zbożach.

Substancje zawarte w orkiszu bardzo korzystnie wpływają na nasze zdrowie. Spożywanie tego zboża skutecznie obniża poziom cholesterolu we krwi, a co za tym idzie zmniejsza ryzyko miażdżycy i innych chorób serca. Znajdujące się w orkiszu żelazo poprawia także krążenie, bierze udział w produkcji czerwonych krwinek i chroni przed anemią. Dzięki temu organizm jest lepiej dotleniony i ma więcej energii. Z kolei wysoka zawartość błonnika sprawia, że cukier wolniej wchłania się do organizmu, co zapobiega nagłym wyrzutom insuliny. Z tego powodu orkisz polecany jest diabetykom. Błonnik ułatwia ponadto odchudzanie – na dłużej zapewnia uczucie sytości po posiłku, reguluje procesy trawienne oraz chroni przed wzdęciami i zaparciami. Przyspiesza też metabolizm.

Spożywając orkisz, wspieramy również funkcjonowanie układu nerwowego. Zawarte w zbożu witaminy z grupy B stymulują pracę mózgu, poprawiają pamięć oraz koncentrację i ułatwiają radzenie sobie z przewlekłym stresem. Niacyna (witamina B3) jest też niezbędna do prawidłowego funkcjonowania układu hormonalnego i bierze udział w produkcji hormonów płciowych. Orkisz jest też polecany małym dzieciom – zawiera naturalny antybiotyk – substancję, która obecna jest m.in. w mleku kobiety. Chroni ona przed infekcjami, zwiększa odporność i wpływa na prawidłowy rozwój.

Orkisz można wykorzystywać w kuchni na wiele sposobów. Ziarna zboża świetnie sprawdzą się jako dodatek do jogurtu i musli. Z kolei do obiadu idealnym dodatkiem będzie kasza orkiszowa (kaszę powinno się gotować w wodzie w proporcji 1:3 do momentu całkowitego wchłonięcia wody). Z orkiszu wytwarza się także mąkę, z której można przygotować makaron czy chleb. Orkisz charakteryzuje się słodkawym smakiem i orzechowym aromatem, więc mąka idealnie nadaje się do wypieku tart, babeczek i innych słodkości.