Zapiekanki ziemniaczane Ewy Wachowicz to prawdziwe "niebo w gębie"
Ziemniaki uznawane są za nasze “dobro narodowe”. Nie bez powodu! Nie wyobrażam sobie polskiej kuchni bez tych darów ziemi. Są one powszechnie uprawiane w Polsce i były również w gospodarstwie moich rodziców. Pamiętam czas wykopków oraz późniejsze pieczenie ziemniaków w ognisku. Łezka się w oku kręci, jak szybko mija czas. Co można z nich zrobić? Dzisiaj podzielę się z wami sprawdzonymi (i smacznymi!) przepisami.
Spis treści:
Zapiekanka ziemniaczana z kociołka lub garnka
Zacznę od zapiekanki robionej w kociołku, na zewnątrz. W zależności od regionu bywa ona określana między innymi jako: kociołek, duszaki, prażonka. Potrawę najlepiej przygotowywać na ognisku, w żeliwnym kociołku, ale ja "przedłużam sezon" na to danie i gdy pogoda nie dopisuje, to robię ją w garnku o grubym dnie lub w gęsiarce. W pierwszym przypadku gotuję na gazie, z kolei w drugim zapiekam w piekarniku. Poniżej przepis na klasyczne duszaki.
Składniki
- 1 kg ziemniaków
- 1 marchewka
- 1 cebula
- 500 g boczku
- 500 g kiełbasy
- 200 g słoniny
- kilka liści kapusty
- liście laurowe
- sól
- pieprz
- pieprz ziarnisty
Opis przygotowania:
(ilość składników zależy od wielkości kociołka, poniższe gramatury wystarczają do zapełnienia 5-litrowego kociołka lub gęsiarki)
- Wszystkie składniki pokroić w plasterki.
- Dno i boki kociołka wyłożyć słoniną, na słoninę dać liście kapusty, na liście kapusty kolejno warstwy ziemniaków, cebuli, marchewki, boczku i kiełbasy.
- Przyprawić pieprzem, pieprzem ziarnistym, solą i liśćmi laurowymi, po czym ułożyć kolejne warstwy ziemniaków, cebuli itd.
- Ostatnią warstwą, podobnie jak pierwszą, muszą być ziemniaki, które należy przykryć liśćmi kapusty.
- Kociołek szczelnie zamknąć, wstawić w niezbyt duże ognisko.
- Piec 40-60 minut, w zależności od rodzaju i wielkości ziemniaków.
- Gotowa potrawa (uwaga: jest dość tłusta) najlepiej smakuje podana na liściach kapusty.
Zapiekanka z cienko pokrojonych ziemniaków
Bardzo prostym, a jednocześnie smacznym daniem jest zapiekanka z cienko pokrojonych ziemniaków, którą zalewa się mlekiem i śmietaną. Funkcjonuje ona pod nazwą gratin i może stanowić samodzielną potrawę jak i dodatek do dania głównego. Z sosem grzybowym albo gulaszem komponuje się znakomicie.
Składniki
- 1½ kg ziemniaków
- 2 łyżeczki masła
- sól
- 300 ml śmietanki 30%
- 250 ml mleka
- 2 ząbki czosnku
- 2 szczypty gałki muszkatołowej
- 200 g sera żółtego
Opis przygotowania:
- Formę żaroodporną (26 cm x 26 cm) wysmarować masłem.
- Śmietankę wymieszać z mlekiem, przecisnąć czosnek, przyprawić gałką muszkatołową.
- Ziemniaki obrać, umyć i pokroić na cieniutkie plasterki o grubości 1-2 mm (można użyć szatkownicy do ogórków).
- Ułożyć na dnie formy.
- Posolić.
- Wlać nieco śmietanki z mlekiem.
- Wszystkie czynności powtórzyć, aż do wyczerpania składników.
- Na samym końcu posolić.
- Formę przykryć lub owinąć folią aluminiową i wstawić na 1 godzinę do piekarnika rozgrzanego do 200 st. C.
- Po tym czasie wyjąć, odkryć i posypać startym serem.
- Wstawić na 15 minut do piekarnika, lecz tym razem bez przykrycia (najlepiej włączyć funkcję grillowania).
Zobacz również: Rarytas z babcinej spiżarni - przepis na marynowaną cebulę
Zapiekanka z mięsem mielonym
Składniki
- 1 kg łopatki wieprzowej
- 1 kg ziemniaków
- 2 cebule
- 3 ząbki czosnku
- 2 marchewki
- 1 por
- 1 łyżka oleju do smażenia
- sól
- pieprz
- 1 szklanka wywaru jarzynowego
- 1 łyżeczka majeranku
- ser żółty
dekoracja
- natka pietruszki
Opis przygotowania:
- Wieprzowinę zmielić w maszynce do mięsa.
- Ziemniaki obrać i pokroić w 1-2 cm talarki.
- Cebulę drobno posiekać i lekko zrumienić na łyżce oleju.
- Dodać do mięsa.
- Doprawić solą i pieprzem.
- Dorzucić czosnek przeciśnięty przez praskę.
- Wyrobić dłońmi.
- Marchewki obrać i zetrzeć na tarce, kawałek pora pokroić w plasterki.
- Połowę ziemniaków ułożyć w blaszce lub naczyniu żaroodpornym, na ziemniaki wyłożyć mięso, posypać marchewką i porem, wyłożyć resztę ziemniaków i zalać rosołem.
- Wszystko oprószyć solą i roztartym w dłoniach majerankiem. Piec w 200 st. C przez około 1,5 godziny.
- Mniej więcej 20 minut przed końcem pieczenia posypać startym serem.
- Udekorować natką pietruszki.
Ziemniaczana zapiekanka na sposób irlandzki
Składniki
- ½ kg mięsa mielonego wołowo-wieprzowego
- 2 cebule
- 3 ząbki czosnku
- masło klarowane do smażenia
- 2 marchewki
- garść groszku zielonego
- sól
- pieprz
- 1 łyżeczka tymianku
- liść laurowy
- 1 łyżka sosu Worcester
- ½ szklanki Guinnessa
- 1 łyżka przecieru pomidorowego
- 100 ml bulionu wołowego
- 5 ziemniaków
- 1 łyżka masła
- 3 łyżki mleka
- ser żółty cheddar
Opis przygotowania:
- Pokrojoną cebulę zeszklić na mocno rozgrzanym maśle.
- Dorzucić posiekany czosnek.
- Po chwili smażenia dorzucić mięso.
- Wymieszać.
- Gdy się podsmaży, dodać pokrojoną w kostkę marchewkę oraz groszek.
- Przyprawić solą i pieprzem oraz roztartym w dłoniach tymiankiem i liściem laurowym.
- Wlać sos Worcester oraz Guinness’a.
- Gdy piwo odparuje, dodać przecier pomidorowy oraz bulion wołowy.
- Wymieszać i odparować.
- Ziemniaki ugotować w osolonym wrzątku. Odcedzić.
- Dodać masło i mleko, utłuc.
- Mięso z warzywami przełożyć do naczynia żaroodpornego.
- Nałożyć ziemniaki. Wyrównać.
- Posypać tartym serem żółtym.
- Piec przez 20-25 minut w temp. 180 st. C (pod koniec z funkcją grillowania).
Moi drodzy, serdecznie zachęcam was do wykorzystania powyższych przepisów.
O ile ziemniaki kojarzą nam się głównie z frytkami albo puree, o tyle zdecydowanie warto postawić na coś oryginalnego. Zapiekanki na pewno zdadzą egzamin.
