Malownicze, ale niedoceniane. Oto jedno z najpiękniejszych miast w Małopolsce

Zaledwie osiem kilometrów od Bochni, nieco zapomniany i zdecydowanie zbyt często pomijany, wznosi się w górę, zachwycając historią. Nowy Wiśnicz pamięta zamierzchłe czasy, skrzętnie przemycając je w postaci zabytków. Nad miastem góruje zaś prawdziwa perełka regionu — niezwykły zamek, który tuż po Wawelu jest największą budowlą w Małopolsce.

Pierwsze wzmianki o Nowym Wiśniczu pochodzą z XII wieku. Wówczas miejscowość notowana była jako wieś klasztorna, by w XIV wieku stać się własnością Kmitów. Wtedy też polski szlachcic herbu Szreniawa, Jan Kmita, wzniósł budowlę, która góruje nad miastem do dzisiaj.

Jeden z najpiękniejszych dziś zamków Małopolski ulokowany malowniczo na pobliskim wzgórzu góruje nad miastem, otoczony zielenią Lipnicko-Wiśnickiego Parku Krajobrazowego. Historyczna perełka zachwyca bajkowym wyglądem, zjawiskową złotą salą, tajemniczymi lochami i niezwykłą panoramą Pogórza Wiśnickiego, jaka roztacza się z jego balkonów. To jedno z najcenniejszych dzieł wczesnobarokowej architektury rezydencjalno-fortecznej w Polsce.

Posiadłość, pełniąca początkowo funkcję zamku obronnego, przeszła kolejno w ręce Lubomirskich. To właśnie za ich rządów Nowy Wiśnicz przeżył największy rozkwit. W historii tego miejsca na stałe zapisał się 1616 rok, kiedy za sprawą Stanisława Lubomirskiego miejscowość otrzymała prawa miejskie. Lubomirski ufundował w niej kolejno barokowy kościół i ratusz, a po zwycięstwie pod Chocimiem w 1621 roku jako wotum na wzgórzu powstał klasztor Karmelitów Bosych. W Wiśniczu kwitnie wówczas handel, a na zamku goszczą polscy królowie i znani artyści. Bogata historia tego miejsca zachwyca do dziś. Szczególnie, że na wiśnickim zamku działy się rzeczy warte pamięci.

Zobacz również: Kiedyś były świadectwem potęgi. Najpiękniejsze, zabytkowe dwory w Polsce

Wiśnicz kryje niejedną historię - zarówno dawnych szlacheckich i magnackich rodów, jak również sławnych polskich artystów. To na tamtejszym zamku w 1682 roku powstała najstarsza książka kucharska w Polsce, wychodząc spod pióra kuchmistrza księcia Lubomirskiego, Stanisława Czernieckiego. W tym mieście przez lata spisywano także wiśnicką księgę złoczyńców, na kartach której zapisywano przebiegi wszczętych wówczas procesów sądowych w najcięższych sprawach kryminalnych - zabójstwach, czarnoksięstwie, fałszowaniu monet czy rozbojach. Księga złoczyńców z Nowego Wiśnicza to jeden z najbardziej znanych takich zbiorów.

Sam zamek, będący jedną z najcenniejszych tego typu budowli, przez wielu porównywany jest do Wawelu. Na turystów czekają tam wyjątkowe zamkowe komnaty, tajemnicze podziemia i ciekawe wystawy. W jednej z sal można nawet wybrać się w wirtualną podróż w czasie. To miejsce powinno obowiązkowo znaleźć się na turystycznej liście wiśnickich atrakcji. Ale to dopiero początek.

Zobacz również: Jedyny taki zabytek w Polsce. Zobacz, zanim zupełnie zniknie z mapy kraju

Wiśnicki zamek to niewątpliwie jedna z największych atrakcji tego miasta. Obierając tę destynację nie sposób jednak pominąć innych, cennych zabytków. Centralnym punktem Nowego Wiśnicza jest rynek, na środku którego w górę wznosi się imponujący, powstały na przełomie 1616 i 1620 roku ratusz. Jego pomysłodawcą był Stanisław Lubomirski. Obecnie w budynku mieści się siedziba Rady Miejskiej, Urząd Stanu Cywilnego oraz Miejska Biblioteka Publiczna. Tuż obok znajduje się pomnik Stanisława Lubomirskiego - założyciela i fundatora miasta.

Dominującym elementem wiśnickiego krajobrazu są dawne zabudowania klasztoru Karmelitów Bosych. Obecnie w jego wnętrzach funkcjonuje jednak zakład karny o zaostrzonym rygorze. Niegdyś wewnątrz zabudowań znajdował się także Kościół Klasztorny pw. Chrystusa Zbawiciela, określany mianem wyjątkowego zabytku sztuki barokowej. Dziś jego wspomnieniem jest jednak jedynie siedmiometrowy mur. Kościół zburzono w trakcie II wojny światowej.

W niedalekim sąsiedztwie wiśnickiego zamku i więzienia znajduje się drewniany, kryty gontem dworek z połowy XIX wieku. Tam mieści się Muzeum Pamiątek po Janie Matejce. Wiśnicz pamięta bowiem również iście artystyczne czasy.

Jan Matejko, jeden z najsławniejszych polskich artystów - malarzy, zaprzyjaźniony z rodziną Serafińskich, w młodych latach spędzał w Wiśniczu swoje wakacje. Tam poznał też swoją przyszłą żonę Teodorę. Wizerunek miasta często uwieczniał na szkicach. Dworek "Koryznówka", gdzie mieści się Muzeum Pamiątek, pozwala przenieść się na chwilę do XIX wieku. Obok wielu wspomnień, dwa pokoje udostępnionego przez potomków rodziny Serafińskich budynku umeblowano jak za czasów Matejki.

Wiśnicz związany jest również z innym, słynnym malarzem - Juliuszem Kossakiem, który urodził się w tym mieście. Jego pomnik zobaczyć można niedaleko Muzeum Ziemi Wiśnickiej. Będąc w tym miejscu nie sposób nie wstąpić na kilka chwil do samego muzeum. Wewnątrz znajduje się bowiem mnóstwo pamiątek i eksponatów, wśród których wyróżniają się szczególnie przedwojenny strój strażnika więziennego czy oryginalne kajdany z wiśnickiego więzienia.

Zobacz również: Miasto wojewódzkie, o którym Polacy często zapominają. Po prostu perełka

Nadmiar atrakcji wymaga odpowiedniego odpoczynku. Ten zaoferować może Park 400-lecia, roztaczający się u podnóża zamku. Krótki spacer pozwoli podziwiać uroki miasta, dając jednocześnie szansę na zaznanie odpowiedniej dawki relaksu. Coś dla siebie znajdą tam również najmłodsi - zaznajamiając się z ścieżką edukacyjną, a kolejno korzystając z placu zabaw.

Przy okazji wycieczki do Wiśnicza warto zaplanować również nieco dłuższy spacer, pakując do walizki wygodne buty. Na obrzeżach wsi Leksandrowa w Wiśnicko-Lipnickim Parku Krajobrazowym czeka bowiem przyrodnicza atrakcja - imponujących rozmiarów Kamień-Grzyb. Miejscowa legenda tłumaczy jednak, iż ten nie pojawił się w lesie zupełnie przypadkiem. Za wszystko odpowiedzialny miał być bowiem diabeł, który ogromnym kamieniem chciał zniszczyć kościół w Nowym Wiśniczu. Z wandalskim czynem nie zdążył jednak przed światem. Gdy zapiał kur, diabeł stracił swoją moc, zrzucając kamień i pozostawiając go na zawsze na Pogórzu Wiśnickim.

Kilka kilometrów od centrum Wiśnicza turystów kusi także ścieżka przyrodnicza Kamienie Brodzińskiego. To malownicza grupa dziewięciu skał - Krętu, Ambony czy Wielkiego Kamienia, będących pomnikami przyrody. Sama ścieżka w pętli liczy 1,2 kilometra, a jej przejście zajmie około 20 minut. Będąc w Wiśniczu koniecznie zaplanuj więc podobny spacer.

Zobacz również: Wsiąść do pociągu przemyślanego. Pięć pięknych tras kolejowych na wiosenną wycieczkę