Przez lata był tajemnicą dla naukowców. Zaginiony ogród Zamku Książ
Opracowanie Agata Zaremba
Dziś niewiele pozostało po zaginionym ogrodzie, którym niegdyś mógł poszczycić się słynny Zamek Książ. W ostatnich latach naukowcy Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu (UPWr) prowadzili badania nad jego historią. Najnowsze ustalenia wskazują, że projekt ogrodów z lat 70. XIX wieku był dziełem Eduarda Neide, dyrektora królewskich ogrodów Tiergarten w Berlinie.
Spis treści:
Zamek Książ to jeden z największych zamków w Polsce. Jakie skrywa tajemnice?
Zamek Książ zlokalizowany w wałbrzyskiej dzielnicy Książ na Pogórzu Wałbrzyskim to jedno z najciekawszych miejsc na Dolnym Śląsku. Ten malowniczo położony kompleks jest wyjątkowy w skali całej Europy.
Zamek Książ ma bogatą historię sięgającą średniowiecza. Pierwsze wzmianki o zamku pochodzą z XIII wieku. Przez wieki zmieniał swoich właścicieli, aż w końcu w XIX wieku stał się rezydencją rodu Hochbergów. Jeden z najbardziej znanych przedstawicieli tego rodu, książę Hans Heinrich XI von Hochberg-Pless, zainicjował obszerną przebudowę zamku i jego otoczenia.
Miejsce to skrywa wiele tajemnic, a jedną z nich udało się niedawno rozgryźć badaczom z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu.
Zobacz również: Polski "zamek Disneya" popada w ruinę. Co dalej z rezydencją?
Zaginione ogrody zamku. Naukowcy z UPWr odkryli kto je zaprojektował
Według ustaleń naukowców to Eduard Neide, znany z projektów dla berlińskiego parku Tiergarten, Albrechtsberg w Dreźnie i terenów miejskich w Hamburgu, był architektem odpowiedzialnym za modelowy park Książa. Następnie ogród wraz z otoczeniem, a także i samym zamkiem został przebudowany na zlecenie księcia Hansa Heinricha XI von Hochberg-Pless.
Dr Justyna Jaworek-Jakubska z Katedry Architektury Krajobrazu UPWr podkreśla, że końcowy efekt zmian z tamtego okresu jest znany dzięki zachowanym fotografiom z przełomu XIX i XX wieku. Jednak obecnie niewiele pozostało z ogrodów zaprojektowanych przez Neide'a. Zachowały się tylko dwa wyjątkowo cenne elementy dawnej kompozycji ogrodowo-parkowej — szpaler drzew na Tarasie Kasztanowcowym oraz parkowa promenada, dawniej znana jako "Kunsstrasse".
Planowana jest rewaloryzacja ogrodu. Już dziś turyści mogą zauważyć pierwsze wdrożenia
Współpraca UPWr i Zamku Książ, rozpoczęta w 2018 roku, skupiła się na wypracowaniu zintegrowanego podejścia do zarządzania zabytkowym ogrodem. Projekt realizowany był w ramach dwóch modułów. Pierwszy z nich obejmował badania historyczne i konserwatorskie, których celem była ocena stanu zachowania, a także wskazanie możliwych kierunków ochrony i rewaloryzacji ogrodu. Drugi element zakładał przygotowanie inwentaryzacji danych przestrzennych metodą fotogrametryczną i naziemnego skaningu laserowego, a także przygotowanie przestrzennej bazy danych 2D i 3D dla tarasów ogrodowych przy zamku. W rezultacie udało się stworzyć nowoczesne narzędzie do zintegrowanego zarządzania ogrodami.
Chociaż wszystkie działania są jeszcze w fazie realizacji, to już teraz można zauważyć pierwsze wdrożenia. Jak czytamy na stronie Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, Taras Daisy stopniowo odzyskuje historyczny wygląd, a na Tarasie Wejściowym przewidziana jest kompleksowa rewaloryzacja. Projektowane działania opierają się na unikatowych fotografiach z lat 30. XX wieku, dostarczonych przez Fundację Księżnej Daisy von Pless.
Kamil Cieliński, Kierownik Działu Rozwoju i Zarządca Książańskiej Zieleni, podkreśla, że to dopiero początek planowanych działań. Proces rewaloryzacji będzie trwał latami, ale uzyskana wiedza na temat ogrodów Książa i dostęp do niej ułatwiają podejmowanie decyzji konserwatorskich i projektowych.
