Emerytura bez lat pracy. Jak ją uzyskać?
Choć większość polskich seniorów przechodzi na emeryturę mając już na koncie minimalny staż pracy (20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn), to wciąż nie brakuje osób, którym nie udało się uzbierać odpowiedniej ilości lat. Co w przypadku seniorów, którzy nie przepracowali ani jednego dnia? Czy mogą liczyć ma świadczenie?
Polski system emerytalny określa ustawa o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, zawierająca zasady przyznawania tych świadczeń osobom do nich upoważnionym, czyli:
- emerytom, którzy urodzili się przed 1949 rokiem - obowiązują ich świadczenia emerytalne oparte na zasadach sprzed wprowadzonej reformy z 1999 roku
- emerytom, którzy urodzili się po 1949 roku - ich świadczenie podlega rozdziałowi na dwa systemy. Część środków trafiała bowiem na konto indywidualne prowadzone przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, a część uzyskiwał Otwarty Fundusz Emerytalny.
Od 2014 roku OFE stał się opcją dobrowolną, więc wciąż można z niego korzystać, ale nie ma już takiego obowiązku. Wysokość emerytury zależy od kwoty zwaloryzowanych składek na koncie ubezpieczonego oraz:
- zwaloryzowanego kapitału początkowego
- środków zapisanych na subkoncie
- średniego dalszego trwania życia.
Ustawowy wiek emerytalny wynosi w Polsce 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Podczas przejścia na emeryturę równie ważny jest staż pracy - 20 i 25 lat dla kobiet oraz mężczyzn. Czasem zdarza się jednak, że przyszły emeryt nie ma na koncie ani jednego dnia pracy, ale osiągnął wiek emerytalny i chce pobierać świadczenie. Na co może liczyć?
Nie przepracowała ani jednego dnia. Czy może liczyć na emeryturę?
Przeciętne świadczenie polskiego seniora wynosi 3 tysiące złotych. Niestety, nie brakuje również emerytów, którzy pobierają emeryturę minimalną w wysokości 1780,96 zł brutto, czyli 1620,65 zł netto. Jak się jednak okazuje, nie jest to najniższa kwota, którą dostają polscy seniorzy - niektórzy swoje świadczenia liczą bowiem w groszach!
Chodzi oczywiście o osoby, które przepracowały zaledwie kilka dni. Jedną z prawdziwych rekordzistek jest seniorka z Legnicy, która według dokumentów przepracowała tylko jeden dzień, za który otrzymuje świadczenie w wysokości 43 groszy miesięcznie! Jeszcze niższe świadczenie pobiera pani z okolic Wałbrzycha - jej emerytura wynosi 19 groszy. W 2021 roku na szczycie listy seniorów pobierających najniższe emerytury była osoba, której ZUS co miesiąc przelewał... 1 grosz. Co z osobami, które nie przepracowały ani jednego dnia?
Co ciekawe, osoby, które nie przepracowały ani jednego dnia, mogą liczyć na emeryturę, ale jest ona możliwa tylko w wyjątkowych przypadkach. W praktyce może ona trafić do osób, które z uwagi na całkowitą niezdolność do pracy lub wiek, nie mogą podjąć zatrudnienia, więc nie mają środków do życia.
Emerytura bez lat pracy przyznawana jest po pozytywnej opinii Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS), ale wcześniej należy uzyskać odmowną decyzję w standardowym postępowaniu dotyczącym prawa do świadczenia. Emerytura bez pracy jest równa minimalnemu świadczeniu, które od marca 2024 roku wynosi 1780,96 zł brutto.
Od 2019 roku dostępne jest także świadczenie uzupełniające "MAMA 4+", które ma zapewnić niezbędne środki utrzymania osobom, które zrezygnowały z zatrudnienia, aby wychowywać dzieci lub z tego powodu w ogóle go nie podjęły. To świadczenie wypłacalne jest również w kwocie emerytury minimalnej i dedykowane jest mamom, które ukończyły 60. rok życia i wychowały minimum czworo dzieci lub ojcom, którzy ukończyli 65. rok życia i także wychowali co najmniej czworo dzieci. To w przypadku, gdy matka dzieci zmarła, porzuciła je lub przez długi czas ich nie wychowywała.
Zobacz również: Nowe świadczenie od ZUS. Kto może się starać o pieniądze?
