Jak rozpoznać mitomana? W rozmowie zwróć uwagę na jedną rzecz
Nie każdy wie, że istnieje spora różnica między kłamcą, któremu od czasu do czasu zdarzy się wpadka, a mitomanem, tracącym już kontakt z rzeczywistością. Warto jednak mieć tego świadomość, by uchronić się przed atakiem takiej osoby. Jak w miarę szybko zdemaskować mitomana?
Mitomania - zaburzenie osobowości
Mitomania to jedno z zaburzeń osobowości, charakteryzujące się ponadprzeciętną tendencją do tworzenia patologicznych kłamstw. Osoba, która postępuje w ten sposób, nazywana jest mitomanem. Mitoman potrafi wręcz na zawołanie tworzyć nieprawdziwe historie, dotyczące wszystkich sfer jego życia.
Pierwsze naukowe opracowanie mitomanii powstało w 1891 roku, opisał je Anton Delbrück, więc mitomanię nazywa się czasem zespołem Delbrücka. Schorzenie to dotyka prawdopodobnie 1 proc. społeczeństwa.
Jak zachowuje się mitoman? Zwróć uwagę na szczegóły
Mitomanem może być osoba w każdym wieku - pierwsze objawy dostrzegalne są już w okresie nastoletnim. Od zwykłego kłamcy odróżnia mitomana fakt, że kłamie on w zasadzie bez konkretnego celu i zamysłu, bez powodu. Historie, które wymyśla są bardzo przekonujące - tak bardzo, że w pewnym momencie sam zaczyna w nie wierzyć i nie odróżnia już prawdy od wypowiadanych kłamstw.
Rozpoznanie mitomana jest bardzo trudne - nawet przez najbliższe otoczenie, a co ciekawe czasem również też przez wykwalifikowanych psychologów. Łatwo popełnić błąd, bo notoryczne kłamanie może być niesłusznie zdiagnozowane u osób zmagających się z zaburzeniami urojeniowymi lub schizofrenią.
Klasyczny mitoman:
- opisuje fałszywe historie, które z powodzeniem mogły wydarzyć się w rzeczywistości
- mocno ubarwia wydarzenia, które naprawdę miały miejsce
- zawsze jest w centrum wymyślonych wydarzeń
- wyolbrzymia swój udział w opisywanych sytuacjach
- przedstawia się w samych superlatywach
- umniejsza innym osobom, które odgrywają role w jego historiach
- kłamie bez większego celu
- nie różnicuje prawdy oraz fałszu.
Czy mitomanię można leczyć?
Mitoman może kłamać całymi latami, ale warto wiedzieć, że w końcu jego kłamstwa wyjdą na światło dzienne. Wtedy jego życie może się dosłownie rozpaść. Notoryczny kłamca traci pracę, ukochaną osobę lub wysoką pozycję wśród znajomych. Mitomania stanowi podstawę upośledzenia rozwoju psychospołecznego - u wielu osób w dłuższej perspektywie dochodzi do komplikowania posiadanych relacji społecznych i utraty kontaktu z własną tożsamością. Mitomania traktowana jest więc przez niektórych jako choroba psychiczna lub co najmniej zaburzenie osobowości.
Mitomania dotyka bardzo często osoby zmagające się ze schizofrenią, osobnością graniczną (borderline), narcyzmem, a nawet te, które wykazują skłonności psychopatyczne.
Niektóre czynniki zwiększają prawdopodobieństwo rozwoju mitomanii. Są to np.
- występowanie uzależnienia od alkoholu lub narkotyków u rodziców
- utrata jednego z rodziców
- rozwód rodziców
- przemoc domowa (zarówno słowna jak i fizyczna)
- doświadczenie molestowania seksualnego
- dorastanie w patologicznej biedzie.
Niektórzy naukowcy wiążą także mitomanię z zaburzeniami neurologicznymi czy poważnymi urazami z przeszłości.
Osoby zmagające się z mitomanią nie mogą skorzystać z leczenia farmakologicznego - nie opracowano bowiem jeszcze lekarstwa, które zapobiegałoby lub leczyło mówienie nieprawdy. Jedynym znanym sposobem leczenia jest psychoterapia.
Zobacz również: Toksyczny partner: Jak go rozpoznać?
