Pieprznik jadalny: Wszystko, co musisz wiedzieć o leśnej kurce
Kurka, a właściwie pieprznik jadalny to jeden z najpopularniejszych grzybów, pojawiających się regularnie w polskich lasach. Swoją nazwę zawdzięcza specyficznemu wyglądowi - rośnie zazwyczaj w grupach, nazywanych czarcim kręgiem, które przypominają z daleka stadka małych kurczaczków. Kurka nazywana jest także "grzybem żydowskim", bo unikają jej robaki, a grzyby są koszerne wyłącznie, jeśli nie są robaczywe. Co warto wiedzieć o kurkach i jak rozpoznać je w lesie?
Spis treści:
Sezon na kurki: Kiedy znajdziemy je w lesie?
Sezon na kurki właśnie się rozpoczął - w polskich lasach trwa on bowiem od czerwca aż do listopada. Warto jednak zaznaczyć, że podobnie, jak jest to w przypadku innych grzybów, porost kurek jest dość mocno uzależniony od pogody. Najwięcej jest ich oczywiście po deszczu - idealna pogoda dla grzybiarzy to wilgotne powietrze i wysoka temperatura.
Gdzie rosną grzyby kurki? Tu jest ich najwięcej!
Grzyby kurki to jedne z najczęściej występujących w Polsce leśnych grzybów. Rosną zarówno w iglastych jak i liściastych lasach, pod świerkami oraz na piaszczystych, kwaśnych glebach.
Kurki najczęściej chowają się pod mchem lub pod stertą opadłych liści. Żyją w symbiozie ze świerkiem, sosną, bukiem i dębem.
Grzyby kurki: Jak je rozpoznać?
Zobacz również:
Kurki charakteryzują się dość specyficznym wyglądem. To tzw. grzyby wielkoowocnikowe, co oznacza, że część podziemna jest najczęściej całkowicie niewidoczna, a owocniki wyrastają ponad warstwę mchu.
Kapelusz kurki ma średnicę około 1-12 centymetrów, jest okrągły, a u starszych grzybów rozpostarty, lejkowaty i nieregularny. Jest barwy jasnożółtej lub pomarańczowożółtej. Miąższ kurki jest biały lub bladożółty i łamliwy, a jego zapach określić można jako pieprzowy i lekko korzenny. Ma łagodny, kwaskowaty smak.
Właściwości kurek: wzmacniają odporność, chronią oczy!
Kurki to grzyby, które mogą się pochwalić całkiem sporą ilością składników odżywczych. Są bowiem bogate w:
- witaminy z grupy B
- witaminę D
- żelazo
- mangan
- fosfor
- potas
- cynk
- niacynę
- likopen
Grzyby kurki są niskokaloryczne i prawie nie zawierają tłuszczu - jedna filiżanka kurek zawiera około 17 kalorii. Są też produktem o bardzo niskim indeksie glikemicznym, więc mogą po nie sięgać także cukrzycy.
Udowodniono, że kurki wzmacniają odporność i mają działanie przeciwzapalne i przeciwnowotworowe. Wpływają także na poprawę widzenia, zmniejszają stany zapalne skóry i mają działanie antystresowe. Nie są jednak pozbawione wad - warto pamiętać, że grzyby te są źródłem metali ciężkich i mogą powodować reakcje alergiczne lub problemy jelitowe. Według lekarzy nie powinny być konsumowane przez małe dzieci, osoby starsze i pacjentów z problemami gastrycznymi.
Zobacz również: Grzyby, które rosną w czerwcu: Gdzie można je zbierać?
Jak odróżnić kurki od grzybów trujących?
Choć kurka ma dość specyficzny wygląd, to ma też w lesie swojego niejadalnego, a według niektórych źródeł wręcz trującego sobowtóra! Jest nim lisówka pomarańczowa, nazywana także fałszywą kurką, która różni się od jadalnej cienkimi i gęstymi blaszkami oraz ciemniejszą, pomarańczową barwą owocników. Lisówka rośnie w takich samych warunkach jak kurka, zazwyczaj w licznych grupach. Zawiera arabitol i spożyta w dużych ilościach może wywołać zaburzenia trawienia i zatrucie. Wciąż nie brakuje jednak źródeł mówiących, iż choć uznawana jest za niejadalną, to nie jest szczególnie groźna.
Kurkę można pomylić jeszcze z dwoma innymi gatunkami - pieprznikiem ametystowym i pomarańczowym. Kapelusz pierwszego pokryty jest fioletowymi łuseczkami, a pieprznik pomarańczowy ma intensywny, pomarańczowy kolor i rośnie tylko w buczynach. Ze względu na swoją rzadkość zasługuje na ochronę. Oba te gatunki są jednak jadalne.
Zobacz również: Jak zrobić kurki w zalewie?
Kurki w kuchni: czy można je mrozić lub jeść na surowo?
Kurki możemy jeść na wiele sposobów, ale najczęściej są one spożywane jako dodatek do mięs, makaronów, risotto czy jajecznicy. Sporą popularnością cieszy się także zupa-krem na bazie tych grzybów.
Kurki najlepiej smakują oczywiście chwilę po zebraniu, ale jeśli dysponujemy sporymi zbiorami, to z powodzeniem możemy te grzyby zamrozić. Kurki w takiej postaci mogą mieć nieco gorzki smak, więc, by temu zapobiec, warto przed zamrożeniem poddać je działaniu wysokiej temperatury, np. przez krótkie blanszowanie na maśle. Zamrożone kurki powinny zostać spożyte w ciągu 6-8 miesięcy. Najlepiej umieścić je w woreczkach na mrożonki lub plastikowych pudełkach.
WAŻNE: Po rozmrożeniu nie wolno ponownie zamrażać kurek!
Niektórzy zastanawiają się także, czy kurki można spożywać na surowo. Faktycznie, pieprznik jadalny to jeden z nielicznych grzybów, którego można spożywać na surowo. Niektóre źródła mówią o tym, że suszone kurki zwalczają pasożyty, robaki ludzkie oraz grzyby. Jeśli jednak zależy nam tylko na walorach smakowych, to lepszym rozwiązaniem będzie poddanie tych grzybów obróbce termicznej.
Zobacz również: Jak jeść grzyby, żeby sobie nie zaszkodzić?
