Rośnie w Polsce, uchodzi za najzdrowszy na świecie. Mało kto wie, że jest źródłem cennej witaminy
Jest określany mianem „cytryny północy”, uchodzi za jeden z najzdrowszych owoców na świecie. Mało kto wie, że rośnie również w Polsce i jest bogaty w substancje korzystne dla naszego zdrowia i urody. To między innymi dlatego warto sięgać po rokitnik.
Rokitnik zwyczajny, który występuje również z określeniem "pospolity" to roślina dość mało znana. A szkoda, bo uchodzi za jeden z najzdrowszych owoców na świecie. W Polsce występuje dość często i zazwyczaj jest wykorzystywana do robienia dżemów, konfitur i soków. Nie bez powodu zyskał też miano "cytryny północy". Jednak rokitnik nie tylko kulinarne ma oblicze - jest prawdziwą skarbnicą cennych dla zdrowia i urody składników.
Spis treści:
Rokitnik. Po owocach go rozpoznasz
Rokitnik odznacza się dość charakterystycznym wyglądem. Krzew może dorastać do pięciu metrów, a jego "identyfikatorem" są malutkie i kuliste owoce w pomarańczowym kolorze, rosnące na łodygach rośliny. Same łodygi posiadają ostre kolce i mają wąskie listki o srebrnozielonej barwie. Jego środowiskiem naturalnym są wybrzeża morskie i doliny rzek w Europie i Azji. W Polsce najczęściej występuje nad Bałtykiem - na wydmach i klifach. W tych miejscach jest on gatunkiem chronionym.
- Do ustawowej ochrony został włączony już w 1983 roku. Do 2014 roku znajdował się nawet pod ochroną ścisłą. Rokitnik podlega obecnie ochronie częściowej (poz. 2.230 wg aktualnego rozporządzenia z 2014 roku) Jednak bez zbędnych obaw! W rozporządzeniu o ochronie gatunkowej roślin, w tabeli "Gatunki roślin objętych ochroną częściową, które mogą być pozyskiwane oraz sposoby ich pozyskiwania", czytamy: Rokitnik - dopuszczalny zbiór owoców, bez uszkadzania krzewów, poza siedliskami wydmowymi i klifowymi. Zatem poza wydmami i klifami możemy zbierać spokojnie niesłychanie zdrowe owoce rokitnika, które oblepiają gałązki - czytamy na stronie Lasów Państwowych.
Dlatego też jeśli chcemy przygotować samodzielnie sok czy konfiturę z rokitnika, do naszej dyspozycji pozostają jedynie owoce z krzewów uprawnych. Owoce rokitnika mają słodko-gorzki smak - ze względu na to, że są cierpkie, najczęściej są spożywane właśnie w formie przetworów.
Rokitnik: właściwości. "Cytryna północy" znakomita dla zdrowia
Rokitnik to najwartościowsze źródło witaminy C (obok dzikiej róży). Ma więcej witaminy C niż jakikolwiek owoc na świecie - w 100 g może się znajdować od 300 do 250 mg. Wpływ na zawartość ma odmiana, warunki uprawy czy długość okresu wegetacyjnego. Co ważne, rokitnik zachowuje ją nawet w przetworach. W rokitniku znajduje się też 190 substancji bioaktywnych. To między innymi:
- witaminy (C, A, E, F, K, P, B12),
- aminokwasy,
- mikroelementy takich jak m.in. wapń, krzem, żelazo, potas,
- lipidy,
- kwasy tłuszczowe,
- antyoksydanty.
W przemyśle farmaceutycznym, spożywczym i kosmetycznym najczęściej stosuje się olej z owoców rokitnika. Zawiera on ml.in. kwas linolowy, oleinowy, stearynowy, arachidonowy, palmitynowy i eikozenowy. Jest też bogaty w fitosterole, tokoferole i karotenoidy. Suszone liście to z kolei źródło sodu, wapnia, potasu, magnezu, krzemu, glinu, manganu, chromu i cynku. Ekstrakt z tej części rokitnika jest wykorzystywany głównie w przemyśle farmaceutycznym - wykazuje właściwości przeciwbaketryjne, przeciwwirusowe czy immunoregulujące.
Rokitnik: remedium na liczne dolegliwości
Roślina określana mianem "cytryny północy" wzmacnia odporność, serce i wspomaga pracę jelit. Dodatkowo może chronić przed chorobami związanymi z układem krążenia. Oprócz tego rokitnik może być cennym pomocnikiem, jeśli borykamy się z bólem gardła i przeziębieniem. Pomoże te uporać się z suchym kaszlem.
Zobacz również:
Rokitnik, a konkretnie wywar na bazie owoców i liści, przyniesie ulgę w dolegliwościach związanych z reumatyzmem, przyniesie ukojenie przy bólach spowodowanych stanami zapalnymi. To również remedium na choroby układu pokarmowego, podwyższony poziom cholesterolu, hemoroidy, nadciśnienie tętnicze czy zapalenia wątroby. Olej z rokitnika i owoce stosowane są również w przypadku odmrożeń czy oparzeń - substancje zawarte w owocach mają działanie odnawiające, przeciwzapalne i przyspieszające gojenie ran.
Olejek z rokitnika działa odżywczo na skórę, zmniejsza widoczność zmarszczek i dodatkowo jest świetnym filtrem przeciwsłonecznym. Dodatkowo, olej na bazie rokitnika jest dobrym źródłem karotenoidów i flawonoidów, które mają działanie antybakteryjne czy przeciwzapalne. Rokitnik doskonale regeneruje i nawilża skórę suchą i wrażliwą, a to ze względu na bogatą zawartość wspomnianych witamin i kwasów tłuszczowych.
Regularne stosowanie kosmetyków z rokitnikiem pomaga przywrócić skórze elastyczność. Jest on również składnikiem kosmetyków przeznaczonych do pielęgnacji włosów - wzmacnia, nadaje im blasku i sprężystości.
Rokitnik: przeciwwskazania
Chociaż rokitnik to prawdziwy eliksir zdrowia, istnieją oczywiście przeciwwskazania do jego spożywania czy stosowania. Szczególną ostrożność powinny zachować osoby borykające się z kamicą nerkową, chorobą wrzodową, jak i stanami zapalnymi wątroby, trzustki czy pęcherzyka żółciowego. Rokitnik może też wchodzić w interakcje z niektórymi lekami, np. obniżającymi ciśnienie czy przeciwkrzepliwymi.
***