Tych grzybów szukaj w polskich lasach. Oto lista najzdrowszych i najsmaczniejszych gatunków
Oprac.: Dominika Chełmecka
Już wiele lat temu został obalony mit, jakoby grzyby nie miały mieć żadnych zdrowotnych właściwości. Dzięki dokładnej analizie badaczom udało się ustalić, że tak naprawdę ich zaletą jest nie tylko smak, ale również korzystny wpływ na odporność, a nawet zapobieganie niektórym chorobom. Spośród wielu gatunków grzybów rosnących w Polsce wybrano te, które zdaniem ekspertów są najzdrowsze. To ich wyglądaj w pierwszej kolejności.
Spis treści:
Czy grzyby są zdrowe?
Przez wiele lat twierdzono, że grzyby to bezwartościowe rośliny, których jedyną zaletą jest smak. Dziś panuje zupełnie inne przekonanie - z uwagi na to, że zawierają sporo białka, mówi się, że mogą stanowić roślinny zamiennik mięsa, a pod względem zawartości witamin i związków organicznych porównywane są do niektórych warzyw. Grzyby to doskonałe uzupełnienie codziennej diety, dlatego zaleca się jeść je nie tylko w sezonie, ale również warto zamrozić, ususzyć i cieszyć się ich wyjątkowym smakiem przez cały rok.
Kiedy trwa sezon na grzyby w Polsce?
W Polsce oficjalnie sezon grzybobrania i wysypu leśnych darów rozpoczyna się w drugiej połowie września i trwa mniej więcej do końca listopada. Przy sprzyjających warunkach atmosferycznych zaczynają się jednak pojawiać się dużo wcześniej - w połowie maja. Latem można zbierać m.in. kurki i maślaki. Jesienią natomiast w ściółce leśnej wyrastają zdecydowanie liczniej - pojawiają się takie gatunki jak: borowiki, koźlarze, podgrzybki, kanie i inne.
Które grzyby są najzdrowsze?
Co do tego, że grzyby są nie tylko smaczne, ale i zdrowe nie ma już żadnych wątpliwości. Poszczególne gatunki różnią się jednak między sobą ilości witamin, białka, minerałów, tłuszczy, węglowodanów, zawartością wody czy obecnością antyoksydantów - związków, które neutralizują wolne rodniki i mogą przeciwdziałać wielu chorobom - również nowotworowym. Dzięki dokładnej analizie składu polskich grzybów na przestrzeni lat ekspertom udało się ustalić, które z nich są najcenniejsze pod względem właściwości prozdrowotnych. Po które więc warto sięgać najczęściej?
Najzdrowsze grzyby rosnące w Polsce - ranking
- Borowik szlachetny
Borowika szlachetnego nie bez powodu uznaje się na "króla wszystkich grzybów". Na tle innych wyróżnia się przede wszystkim wysoką zawartość białka - ok. 5,5 proc. Podobną zawartość znajdziemy np. w chlebie i mleku, jednak z uwagi na obecność chityny w ścianach komórkowych tych grzybów, dla człowieka dostępna jest tylko jego część. Po rozdrobnieniu i poddaniu obróbce termicznej będzie to składnik zdecydowanie lepiej dostępny i przyswajalny. Ponadto prawdziwki z uwagi na to, że są mięsiste i zwarte, mieszczą spore ilości antyoksydantów (przeciwutleniaczy), są również źródłem witamin z grupy B, potasu i wielu innych minerałów. Borowiki szlachetne występują zarówno w lasach iglastych, liściastych, jak i mieszanych - najczęściej można je spotkać w pobliżu świerków.
- Pieprznik jadalny, czyli kurka
O tym, że kurki są grzybami o największych zasobach witamin z grupy B, donieśli japońscy naukowcy. Związki zawarte w tym smacznych grzybach działają także antybakteryjnie i antywirusowo, ponadto wpływają korzystnie na układ nerwowy. Kurki to również źródło żelaza (3,47 mg/ 100 g), potasu (aż 500 mg/100 g), beta-karotenu, a do tego są jednym ze źródeł witaminy D pochodzenia roślinnego. Kurki można znaleźć w lasach iglastych i mieszanych, pod dębami, bukami, sosnami i świerkami.
- Opieńka miodowa
Opieńki miodowe to grzyby zawierające substancje, które mogą pozytywnie wpływać na układ krążenia, ukrwienie kończyn, mózgu i serca, a także na wzrok. Posiadają właściwości grzybobójcze i bakteriobójcze. Kolejną ich zaleta jest również fakt, że grzyby te rzadko atakowane przez robaki. Opieńki rosną na pniach różnych gatunków drzew iglastych i liściastych.
- Czubajka kania
Czubajki kanie to duże i mięsiste grzyby rosnące na brzegach lasów, łąkach, a nawet w przydomowych ogródkach. W ich wnętrzu kryje się kopalnia witamin z grupy B oraz C, A, D i E. Dostarczają również minerałów. Najlepiej smakują obtoczone w panierce z bułki tartej i usmażone.
- Mleczaj rydz
Mleczaje rydze to grzyby o rdzawym zabawieniu, które również obfitują w mnóstwo zdrowych składników. Ustalono, że ich jedzenie wspomaga trawienie, pozytywnie wpływają na układ kostny i nerwowy. Ponadto mogą łagodzić stres i być pomocne w walce z nadciśnieniem tętniczym. W ich owocnikach znajdują się związki o działaniu antybiotycznym - działają odstraszająco na bakterie Salmonelli i prątki wywołujące gruźlicę. Rydze rosną zazwyczaj w lasach świerkowych i gajach liściastych w bliskim sąsiedztwie sosen.
- Podgrzybek
Podgrzybki są cenne szczególnie z uwagi na obecność flawonoidów - dzięki nim wykazują działanie przeciwzapalne i detoksykujące. Z kolei za sprawą kwasu linolowego pomagają szybciej utracić zbędne kilogramy. Podgrzybki to także cenne źródło kwasu palmitynowego i oleinowego. Spotkać można je w lasach iglastych, liściastych i mieszanych, pod bukami, dębami czy świerkami.
- Koźlarz
Koźlarze zwane też kozakami to grzyby rosnące zazwyczaj na skrajach lasów - pod brzozami, topolami, osikami i grabami, a także na zboczach. Mogą być czerwone lub pomarańczowo-żółte. Grzyby te dostarczają witaminy B3 oraz niacyny - 100 g kozaków może zapewnić 20 proc. dziennego zapotrzebowania na ten składnik.
- Maślak
Maślaki to grzyby, które spośród wszystkich rosnących w Polsce mają najwięcej beta-glukanów - będących jedną z frakcji nierozpuszczalnego błonnika pokarmowego, a zarazem ważnym pożywieniem dla bakterii jelitowych. Choć wszystkie grzyby są źródłem beta-glukanu, maślaki mają go szczególnie dużo. Uznaje się więc, że usprawniają trawienie i z tego też względu są najbardziej cenione. Maślaki rosną w trawach jak i w lasach iglastych, zwłaszcza pod modrzewiami.