Pisał o niej już Arystoteles. Czym jest inteligencja emocjonalna?

O inteligencji emocjonalnej pisał już Arystoteles. Zdziwieni? Pisał tak:

Każdy może się złościć - to łatwe. Ale złościć się na właściwą osobę, w odpowiednim stopniu, we właściwym czasie, we właściwym celu i we właściwy sposób - to nie jest łatwe.

---

Cytat doskonale podsumowuje koncepcję, która stała się gorącym tematem w psychologii, edukacji i biznesie: inteligencja emocjonalna. Ludzie czasami nazywają inteligencję emocjonalną EQ, czyli ilorazem emocjonalnym. Osoby inteligentne emocjonalnie mają wiele nawyków i zachowań, które przyczyniają się do ich zdolności do zarządzania własnymi emocjami i rozumienia uczuć innych.

Czy znasz kogoś, kto jest wyczulony na własne uczucia, potrafi w odpowiedni sposób wyrażać emocje, a także jest empatyczny i rozumiejący uczucia innych? Ta osoba jest prawdopodobnie osobą bardzo inteligentną emocjonalnie.

Cztery umiejętności opisane w ramach inteligencji emocjonalnej to:

Pierwszy element, postrzeganie emocji, uważany jest za najbardziej podstawowy lub pierwszy poziom inteligencji emocjonalnej. Umiejętności przechodzą do ostatniej pozycji, czyli zarządzania emocjami, co jest uważane za najwyższy poziom inteligencji emocjonalnej. Wiąże się to ze zdolnością do panowania nad swoimi emocjami i emocjami innych osób.

Czytaj także: Osiem cech, które świadczą o twojej inteligencji. Ile z nich posiadasz?

A zatem, jacy konkretnie są ludzie o wysoki ilorazie inteligencji emocjonalnej?

Kluczową cechą ludzi inteligentnych emocjonalnie jest wdzięczność. Zawsze doceniają to, co dobre w ich życiu. Chociaż mają cele i marzenia jak wszyscy inni, nie chwytają się desperacko kolejnej wielkiej rzeczy. Widzą, że już mają szczęście, dzięki czemu są pokorni i osadzeni w rzeczywistości.

Kiedy jesteś inteligentny emocjonalnie, rozumiesz siebie na głębszym poziomie. Oznacza to, że znasz i potrafisz nazwać swoje mocne i słabe strony. Jesteś pewien tego, co umiesz, ale też tego, w czym potrzebujesz pomocy innych. Żyjesz w zgodzie ze swoimi emocjami - wiesz, co jest w stanie cię dotknąć i wywołać np. złość i potrafisz tak pokierować emocjami, żeby uniknąć niezdrowej reakcji.

Kiedy człowiek ma porządek we własnych emocjach, łatwiej mu będzie nawiązywać relacje z innym ludźmi. Empata potrafi wyobrazić sobie, jak ktoś inny może się czuć w danej sytuacji i chociaż spróbować wesprzeć tę osobę, jeśli to sytuacja dla niej trudna. Osoby inteligentne emocjonalnie sprawnie rozpoznają i potrafią odczytać sygnały społeczne i emocjonalne, na podstawie których niejako przewidują, co może się wydarzyć. Łączą fakty i zdarzenia, wyciągają wnioski i dbają o to, żeby nikomu nie stała się krzywda.

Można by pomyśleć, że posiadanie wysokiej inteligencji emocjonalnej oznacza, że dana osoba osiągnęła doskonałość. Nic bardziej mylnego. Tak naprawdę inteligencja emocjonalna pozwala odpuścić dążenie do doskonałości. Inteligencja emocjonalna pozwala zaakceptować siebie takiego, jakim się jest. Oczywiście nie oznacza to spoczęcia na laurach, przeciwnie - ludzie inteligentni emocjonalnie są w ciągłym procesie rozwoju. Mają świadomość, że doskonałości nie osiągną, ale nie o to im chodzi - ważna jest sama droga.

20 godzin na dobę spędzanych nad opracowaniami naukowymi daje nam inteligencję akademicką. Ale nie daje emocjonalnej. Gdyby dawało, wiedzielibyśmy, że najważniejsza w życiu jest równowaga. Jeśli skupimy się na jednym tylko aspekcie życia, np. na pracy, ucierpią inne. Jeśli nie zadbasz o siebie, nie osiągniesz celów w pracy, nie będziesz mieć szczęśliwej rodziny i wspaniałej grupy przyjaciół. Świetnie opisuje to psychologiczna teoria czterech palników, w której to każdy palnik odpowiada za jeden z aspektów życia. Do ich rozpalenia mamy tylko jedną butlę gazu. Nie ma możliwości, żeby wszystkie na raz paliły się na sto procent, musimy dozować, regulować, zmieniać, czasem wyłączać.

Nie boją się zmian. Dlaczego? Ponieważ mają wysokie poczucie własnej wartości, trudno nim zachwiać niezależnie od okoliczności. Osoby inteligentne emocjonalnie aktywnie poszukują możliwości rozwoju. Rozumieją też, że zmiana jest jedyną stałą w życiu i że zwyczajnie nie można zmian uniknąć.

Jak pracować nad tą cechą? Naturalnym jest, że opieramy się zmianom. Tak działa ludzki mózg - lubi rutynę i to, co mu znane. Jednak jeśli chcemy się rozwijać, musimy wprowadzać zmiany, ryzykować, uczyć się i doświadczać.

Istnieje duża różnica pomiędzy byciem asertywnym a byciem agresywnym, dlatego nie należy łączyć tych dwóch postaw. Osoby asertywne potrafią bronić siebie, ale robią to z szacunkiem do oponenta. Osoby agresywne nie kontrolują swoich emocji. Osoby pozbawione inteligencji emocjonalnej są więźniami swojej niepewności, a ta powoduje, że emocje w sytuacjach trudnych wybuchają. Jeśli jesteś inteligentny emocjonalnie, potrafisz jasno stawiać granice i z szacunkiem dla innych ich bronić. Potrafisz powiedzieć, czego oczekujesz, nie naruszając granic innych osób.

Jak reagujesz na konstruktywną krytykę? Czy potrafisz słuchać obiektywnie, przyjmować cudzy punkt widzenia i zastanawiać się nad nim? A może wszystko inne niż akceptacja ciebie i twoich decyzji odbierasz jako atak? Jeśli bliższa jest ci ta druga postawa, dobrze byłoby popracować nad inteligencją emocjonalną. Dlaczego? Ponieważ non stop, przez całe życie, poddawani jesteśmy jakimś ocenom - czy to w pracy, czy w życiu prywatnym. Nie żyjemy w próżni, wpływamy na innych, czy tego chcemy czy nie. Istotne jest, żeby umieć ocenić wartość tych ocen i wybrać spośród nich te, które pozwolą nam się rozwijać. Jeśli jesteś zbyt uparty i wrażliwy, aby zaakceptować krytykę, tracisz istotne możliwości poprawy.

Otwórz się na różnorodne punkty widzenia

Im częściej będziesz się stykać z opiniami spoza twojej "bańki", tym bardziej będziesz czuć się komfortowo z faktem, że każdy jest inny. Zaczniesz też rozumieć i akceptować, dlaczego taki właśnie jest. To otworzy ci głowę na nowe.

Próbuj nowych rzeczy i wyjdź ze swojej strefy komfortu

Pokonaj opór przed zmianami. Jak to zrobić? Próbuj nowych rzeczy, eksperymentuj. Im to będzie dla ciebie nowsze, tym lepiej. Ćwicz ciekawość, ćwicz pokonywanie lęku.

Przyjrzyj się swoim emocjom, aby lepiej je zrozumieć

Kiedy poczujesz silną emocję, taką jak wstyd, złość, radość lub duma, zastanów się, co ją wywołało. Spróbuj dostrzec powiązania pomiędzy swoimi myślami, doświadczeniami i uczuciami.

Słuchaj aktywnie i zwracaj uwagę na mowę ciała swoich rozmówców

Empatia nie zawsze przychodzi naturalnie, ale możesz nauczyć się czytać emocje innych. Kiedy z kimś rozmawiasz, dbaj o to, żeby być skupionym tylko na tej rozmowie. Słuchaj uważnie i aktywnie. Patrz, jak zachowuje się twój rozmówca. Niech to będzie dialog, a nie tylko wypowiadanie się.

Traktuj tak samo komplementy i krytykę

Wielu z nas przyjmuje opinie innych tylko, jeśli są one pochlebne. Wielu z nas wyolbrzymia krytykę. Wielu z nas ona po prostu dołuje. Jeśli nauczysz się traktować tak samo krytykę i opinie pochlebne, uzyskasz bardziej realistyczny obraz siebie.

Zobacz też: Zwroty, których nie wypowiadają osoby inteligentne

źródła: verywellmind.com/mayo.org/scholars.unh.edu