Nużyca: Przyczyny, objawy i leczenie
Nużyca to choroba skóry wywoływana przez nużeńce – niewielkie pajęczaki z rzędu roztoczy. Te pasożyty są niewidoczne gołym okiem, ale występują nawet u 60 proc. osób w całej populacji. U większości nie dają żadnych objawów, jednak zdarza się, że mogą być przyczyną wielu problemów. Jeśli dojdzie do ich nadmiernego rozmnożenia, atakują nie tylko skórę, ale też oczy i powieki. Sprawdź, czym jest nużyca, kto jest na nią szczególnie narażony i jak się objawia.
Czym jest nużyca i co ją wywołuje?
Nużycę (inaczej demodekozę) wywołują nużeńce (łac. Demodex) - pasożyty niewidoczne gołym okiem, które bytują na skórze większości osób. Ich populacja rośnie wraz z wiekiem człowieka - najczęściej chorobę diagnozuje się między 30. a 50. rokiem życia. Jednak największe skupiska tych pajęczaków obserwuje się u osób starszych, po 70. roku życia. Warto wiedzieć, że nużeńce nie zawsze wywołują chorobę - dla większości ludzi są one zupełnie niegroźne. Na nużycę szczególnie narażone są osoby z osłabioną odpornością, zmagające się z cukrzycą, a także chorobami dermatologicznymi (przede wszystkim trądzikiem różowatym, łojotokowym zapaleniem skóry czy zapaleniem brzegów powiek). Czynnikiem ryzyka jest również noszenie soczewek kontaktowych i praca przy komputerze.
Nużeńce bytują w naszych mieszkach włosowych i gruczołach łojowych. Największe skupiska znajdują się więc w okolicach nosa, policzków, na brodzie i w bruździe nosowo-wargowej oraz na skórze powiek.
Zakażenie nużeńcem - czynniki ryzyka
Do zakażenia nużeńcem może dojść poprzez używanie tych samych przedmiotów, np. ręczników, pościeli czy kosmetyków (zwłaszcza tuszu do rzęs czy cieni do powiek). Zarazić możemy się u fryzjera czy w salonie kosmetycznym, jeśli narzędzia i przyrządy nie zostały właściwie zdezynfekowane.
Objawy nużycy
Nużyca bardzo często bywa mylona ze zwykłym trądzikiem, alergią czy zapaleniem spojówek. U osób podatnych na rozwój tej choroby obserwuje się zaczerwienienie i świąd skóry, a także wypryski (krostki przypominające trądzik) i nadmierne łuszczenie się naskórka. Nużeńce bardzo często występują u osób zmagających się z przewlekłym stanem zapalnym skóry i nadmiernym wydzielaniem łoju. Nasilają objawy łojotokowego zapalenia skóry czy trądziku różowatego, przyczyniają się do częstszego tworzenia się zaskórników. Chorzy skarżą się też na uczucie kłucia i pieczenia skóry. U niektórych pacjentów dochodzi do zwiększonego wypadania włosów.
Nużeńce bardzo często atakują też narząd wzroku i mogą doprowadzić do stanu zapalnego brzegu powieki czy zespołu suchego oka. Charakterystyczne objawy to zaczerwienienie, świąd, pieczenie i łzawienie oka, a także uczucie obecności ciała obcego pod powieką. Do innych symptomów zalicza się nadwrażliwość na światło, łuszczenie się naskórka na brzegach powiek, a także odbarwienia i łamliwość rzęs. Z czasem może dojść do nadkażenia bakteryjnego oka. Nużeńce stają się bardziej aktywne w nocy i wtedy też objawy mogą stać się bardziej intensywne i dokuczliwe.
Diagnostyka i leczenie nużycy
Nużycę diagnozuje się na podstawie badań mikrobiologicznych - potrzebny jest wymaz ze skóry objętej zmianą lub kilka rzęs (najlepiej przed umyciem twarzy i wtarciem jakichkolwiek kosmetyków). Leczenie polega na stosowaniu maści przeciwzapalnych i preparatów roztoczobójczych, a także kropli nawilżających do oczu. Kluczowe znaczenie ma również regularne przemywanie oczu (usuwają wydzielinę i zanieczyszczenia), częsta higiena twarzy i wykonywanie peelingów złuszczających martwy naskórek. Terapia trwa nawet kilka miesięcy.
