Alergia pokarmowa: Które produkty uczulają?
Alergia najczęściej ujawnia się w dzieciństwie, ale pojawia się też u dorosłych, nawet po 30. lub 40. roku życia. Nieleczona może prowadzić do astmy oskrzelowej oraz innych schorzeń. Alergenami najczęściej są pyłki roślin, zanieczyszczenia powietrza, kurz, środki chemiczne, kosmetyki, a także niektóre produkty spożywcze. Wzrost zachorowań na alergię jest tłumaczony coraz większym zanieczyszczeniem powietrza, a także spożywaniem wysoko przetworzonej żywności. Naukowcy zwracają jednak uwagę, że przyczyną może być też nadużywanie antybiotyków oraz nadmierne przestrzeganie higieny, przez co dziecko od najmłodszych lat nie ma styczności z naturalnymi bakteriami i drobnoustrojami. Na które produkty szczególnie powinny uważać osoby alergiczne?
Reakcja alergiczna to tak naprawdę nieprawidłowe działanie układu immunologicznego, który powinien zwalczać jedynie szkodliwe bakterie, wirusy i drobnoustroje, ale u osób alergicznych atakuje także inne elementy, na przykład substancje zawarte w pożywieniu. Nazywamy je alergenami. Układ odpornościowy w kontakcie z nimi podejmuje walkę, a w efekcie osoba podatna na alergię odczuwa różne dolegliwości. Najczęściej pojawia się wysypka, łzawienie oczu, podwyższona temperatura, duszności, wodnisty katar, kaszel, kłopoty z oddychaniem, obrzęk w gardle, biegunka, rumień. W skrajnych przypadkach dochodzi do wstrząsu anafilaktycznego – nagłego spadku ciśnienia i utraty przytomności. Na które produkty szczególnie powinny uważać osoby alergiczne?
Za uczulenie często odpowiadają zboża zawierające gluten: pszenica, jęczmień, żyto, owies, orkisz, a więc także wszystkie zawierające je produkty. Alergia na zboża może się pojawiać zarówno w dzieciństwie, jak i w dorosłym życiu. Najcięższym jej rodzajem jest celiakia, która jednak bardzo rzadko występuje.
Najczęstszym alergenem jest krowie mleko, a konkretniej zawarte w nim białko. Najczęściej uczula małe dzieci do 3. roku życia, ale w 90% przypadków alergia mija po tym okresie. Alergicy powinni unikać mleka oraz wszystkich produktów pochodnych: jogurtów, serów, lodów, słodyczy, majonezów, a także pieczywa zawierającego serwatkę. Konieczne jest dostarczanie do organizmu wapnia w innej formie, np. w mięsie. Mleko sojowe czy kozie jest równie mocno uczulające.
Częstym alergenem są też jajka, a szczególnie białko (żółtko uczula znacznie rzadziej). Najczęściej alergia dotyka małych dzieci i mija z wiekiem. Jajka są składnikiem wielu produktów, więc trudno je wyłączyć z diety, ale trzeba pamiętać, że im mocniej są przetworzone, tym mniej uczulają. Najgorsze są więc surowe (np. w majonezie czy deserach), na miękko lub w jajecznicy, lepiej tolerowane to te gotowane na twardo lub pieczone i smażone (np. w ciastach).
Alergenami są cytrusy, a także truskawki. Osoby uczulone powinny unikać tych owoców, ale też soków, lodów, jogurtów i deserów przygotowanych na ich bazie. Alergicy muszą też uważać na orzechy, a zwłaszcza orzeszki ziemne. Nawet ich niewielka ilość może prowadzić u nich do wstrząsu anafilaktycznego. Dlatego na wielu produktach znajdziemy informację o „śladowej zawartości orzeszków arachidowych”. Silnym alergenem są także orzechy włoskie, migdały, nerkowce czy orzechy pekan.
Wśród warzyw najbardziej uczulający jest seler, zwłaszcza surowy, a także soja i produkty pochodne (może występować w wędlinach, pasztetach, a nawet pieczywie).
Alergię mogą wywoływać wszystkie gatunki ryb, a w szczególności morskie. Czasem wystarczy zapach lub dotknięcie ryby przez osobę uczuloną, by doszło do reakcji alergicznej. Groźnymi alergenami są także mięczaki (małże, kalmary, ostrygi, ośmiornice) i skorupiaki (krewetki, kraby, homary, raki). Ich spożycie może wywołać silny wstrząs anafilaktyczny.
Alergicy powinni także unikać sezamu (trzeba pamiętać, że często jest składnikiem humusu) i gorczycy (w tym musztardy).
