Alzheimer. Jak zmniejszyć ryzyko choroby i łagodzić jej skutki

Chorobę Alzheimera wywołuje wiele czynników. Większość z nich wciąż jest zagadką dla lekarzy. Nieznane przyczyny schorzenia powodują, że jeszcze nie wynaleziono leku, który zlikwiduje Alzheimera. Obecne terapie jedynie hamują na jakiś czas objawy choroby, jak np. utratę pamięci, zmiany nastroju, otępienie oraz, w zaawansowanej fazie, niezdolność do wykonywania prostych czynności.

Ostatnie badania pozwalają jednak wierzyć, że wkrótce nastąpi przełom w leczeniu i profilaktyce choroby. O najnowszych odkryciach naukowców opowiada dr Małgorzata Chodakowska-Żebrowska, neurolog z Poradni Alzheimerowskiej CareExperts.

Naukowcy potwierdzają: nienasycone kwasy tłuszczowe mogą zapobiegać chorobie Alzheimera. Niszczą one białko (beta-amyloid), który odkłada się w postaci blaszek w mózgu i prowadzi do jego nieodwracalnych uszkodzeń. Aby zmniejszyć ryzyko choroby, warto jeść zgodnie z zasadami diety śródziemnomorskiej. Wykorzystuje ona najwięcej produktów bogatych w kwasy omega-3.

■ Oliwa z oliwek i olej rzepakowy. Wystarczą 2 łyżki oliwy lub oleju dziennie (np. dodawane do sałatki).

■ Tłuste ryby morskie. Postaraj się, by na twoim stole przynajmniej 3 razy w tygodniu gościły śledzie, łosoś, tuńczyk lub makrela.

■ Warzywa. Dodawaj je do każdego posiłku. W diecie śródziemnomorskiej ważne miejsce zajmują: pomidory, papryka, cebula, bakłażany, cukinie i oliwki. Są one źródłem cennych przeciwutleniaczy, które chronią komórki organizmu przed starzeniem. Nie zapominaj też o roślinach strączkowych. Są źródłem pełnowartościowego białka – pokarmu dla mózgu.

■ Czego unikać? Ogranicz jedzenie czerwonego mięsa, kiełbas, wędlin i tłuszczów zwierzęcych (np. smalcu). Unikaj ciast z ciężkim kremem oraz smażonych potraw.

Według badań amerykańskich naukowców terapia preparatami obniżającymi ciśnienie (tzw. beta blokerami) może zmniejszać ryzyko zmian w mózgu. Stwierdzono bowiem, że chorobę Alzheimera powodują m.in. zmiany naczyniowe w centralnym ośrodku nerwowym.

Jednym z nich jest nadciśnienie tętnicze, które przyspiesza szkodliwe zmiany w mózgu. Terapia beta blokerami może więc pośrednio wpływać na zahamowanie postępu choroby.

■ Wyniki eksperymentu przeprowadzonego przez badaczy są obiecujące. Dowiódł on, że wszelkie sposoby leczenia nadciśnienia były wyraźnie skuteczniejsze w ochronie przed starczą demencją niż brak jakiejkolwiek terapii. Jak sądzą naukowcy, beta blokery skutecznie poprawiają przepływ krwi i ograniczają jednocześnie obciążenie naczyń krwionośnych w mózgu.

■ Szczegółowy wpływ beta blokerów na ludzki mózg wciąż jest przedmiotem badań. Mimo że prognozy są optymistyczne, chorzy na Alzheimera jeszcze nie mogą korzystać z tych leków.

Trwają zaawansowane badania kliniczne, które potwierdzają że ten barwnik, od wielu lat używany w medycynie i chemii, może stać się skutecznym lekiem na chorobę Alzheimera. Zanim preparat trafi na rynek, musi przejść ostatni etap testów.

■ Badania wykonane do tej pory, są bardzo obiecujące. Aż u 81 proc. pacjentów, którzy na próbę przyjmowali nowy specyfik z błękitem metylenowym, zaobserwowano osłabienie rozwoju choroby. To pierwsza substancja, która w fazie badań odniosła tak dobry skutek.

■ Podczas badań okazało się, że błękit metylenowy skutecznie niszczy jedną z substancji, które pojawiają się w mózgu chorego. Chodzi o tzw. białko tau, które przyczynia się do powstawania uszkodzeń w części mózgu odpowiedzialnej za tzw. pamięć długotrwałą.

Rodziny chorych mogą otrzymać pomoc, dzwoniąc pod ogólnopolski alzheimerowski telefon zaufania, dostępny we wtorki i czwartki w godz. 15-17. 0-22 622 11 22

Co jakiś czas pojawiają się informacje o nowych obiecujących terapiach. O poniższych kuracjach było głośno, ale nie zostały one potwierdzone badaniami klinicznymi i nie uznano ich za metody leczenia.

● Olej kokosowy. Jego głównym składnikiem jest tłuszcz nasycony, który w wątrobie rozkładany jest na substancje zwane ketonami. Jak zaobserwowała amerykańska lekarka Mary Newport, ketony potrafią odwrócić proces degeneracji mózgu. Jej badania nie spełniły jednak wymagań badań klinicznych, po których dana substancja może zostać uznana za bezpieczną i skuteczną.

● Kurkuma. Niedawno pojawiły się doniesienia, że wspomaga ona system immunologiczny w usuwaniu białka powodującego Alzheimera. Nie zostały one jednak potwierdzone.

• Częste kontakty z innymi osobami. Lekarze podkreślają, że komunikując się z drugim człowiekiem, uruchamiamy szereg funkcji, które pobudzają mózg do wytężonej pracy, bo wymagają używania: mowy, myślenia, koncentracji, stymulują emocje. Badania wykazały, że w mózgu nawet zdrowej osoby, która nie ma kontaktu z innymi osobami, zachodzą procesy otępienne.

• Ćwiczenia fizyczne. Amerykańscy badacze dowiedli, że osoby w starszym wieku, które mają za sobą wiele lat treningów, posiadają dobrze rozwiniętą i sprawniejszą strukturę mózgu. Lepiej sobie poradzi, gdy dopadnie go choroba.

• Trening mózgu. Rozwiązywanie łamigłówek, krzyżówek, układanie puzzli i wszystkie inne zajęcia wymagające koncentracji aktywują mózg i sprzyjają utrzymaniu go w dobrej formie.