Badania densytometryczne

Najczęściej wykonuje się badanie kręgosłupa lędźwiowego, kości udowej w okolicy stawu biodrowego, a także - w badaniach osób zdrowych - przedramienia w okolicy nadgarstka oraz kości piętowej.

Dzięki densytometrii można wykryć osteoporozę oraz osteopenię (zagrożenie osteoporozą). Takim badaniom powinna poddać się profilaktycznie każda osoba po 35. roku życia, bez względu na aktualny stan zdrowia.

Metody badania

Pomiar gęstości minerałów kości przeprowadza się za pomocą różnych technik, wykorzystując zjawisko pochłaniania promieniowania rentgenowskiego przez tkanki (technika zwana absorpcjometrią) lub tłumienia przez nie ultradźwięków. Za najbardziej użyteczną metodę uznaje się tzw. absorpcjometrię podwójnej energii promieniowania rentgenowskiego, która daje obraz dobrej jakości, pozwala na skrócenie czasu badania i nie naraża osoby badanej na znaczące dawki promieniowania. Tą metodą bada się gęstość minerałów kręgosłupa, kości udowej lub całego szkieletu. Starsza metoda absorpcjometrii pojedynczej energii promieniowania ogranicza się do badania kośćca obwodowego (przedramię).Do badania mniejszych fragmentów kośćca - kości piętowej, fragmentu kości piszczelowej lub paliczków rąk - wykorzystuje się metodę absorpcjometrii ultradźwiekowej. Umożliwia ona "wgląd" w jakość kości, ale nie jest przydatna w szacowaniu masy kostnej.

Przebieg badania

Do badania densytometrycznego metodą absorpcjometrii podwójnej energii nie trzeba się specjalnie przygotowywać. Jest ono zupełnie bezbolesne, nieszkodliwe dla zdrowia (niewielka dawka promieniowania), szybkie (trwa ok. 5 minut) i dokładne. Dzięki niemu można precyzyjnie określić stopień ryzyka złamań. Podczas badania nie trzeba się rozbierać, należy jedynie odsunąć z badanego obszaru metalowe części garderoby (guziki, suwaki itp.).Badany leży na specjalnym stole, ramię densytometru przesuwa się nad ocenianym fragmentem kośćca, a na ekranie monitora pojawia się obraz kości, których gęstość jest mierzona. Komputer przedstawia wynik w postaci wykresu i tabeli. Gęstość minerałów tkanki kostnej podawana jest w gramach na centymetr kwadratowy.

Zalety badania

Pomiar gęstości minerałów wskazuje na wytrzymałość kości na obciążenia mechaniczne. Badanie densytometryczne pozwala wcześnie (z wyprzedzeniem 5 - 20 lat) stwierdzić zwiększone ryzyko złamań kręgów i kości udowej. Określenie stopnia zmniejszenia zawartości składników mineralnych w kości ma ogromne znaczenie nie tylko we wczesnej diagnostyce osteoporozy, ale również osteopenii, czyli prawdopodobnego zagrożenia osteoporozą. Densytometria służy również do kontroli efektów podjętego już leczenia.

Za jedyną wadę badań densytometrycznych można uznać ich dostępność w uspołecznionych placówkach zdrowia (ze względu na koszt densytometr posiadają tylko nieliczne placówki i zwykle trzeba w nich czekać w kolejce) oraz koszt w placówkach prywatnych (te są dobrze zaopatrzone w tego rodzaju aparaturę, ale za badanie płaci się ok. 75 zł).