Reklama

Badanie krwi

Badanie krwi zalicza się do podstawowych badań analitycznych. Może nie należy ono do najprzyjemniejszych, jednak pozwala lekarzowi na postawienie diagnozy.

U dorosłej osoby krew pobierana jest najczęściej z żyły ręki. Na badania zgłaszamy się na czczo. Zwykle sprawdza się morfologię, OB, poziom glukozy, mocznika, kreatyniny, cholesterolu i lipoprotein.

Morfologia polega na określeniu liczby erytrocytów (krwinek czerwonych; RBC), leukocytów (krwinek białych; WBC)), płytek krwi oraz oznaczeniu poziomu hematokrytu (HCT), hemoglobiny (HGB) i obliczeniu składu odsetkowego krwinek białych. Podwyższony poziom leukocytów towarzyszy m.in. stanom zapalnym, chorobom zakaźnym, nowotworom złośliwym, oparzeniom, zatruciom (u noworodków, kobiet w ciąży i podczas miesiączki to normalny objaw), a obniżony (tzw. leukopenia) - chorobom wirusowym (m.in. różyczce, odrze, zapaleniu wątroby), wstrząsom uczuleniowym i odczynom immunologicznym na białko. Zbyt niski poziom erytrocytów oznacza niedokrwistość (anemię), wywołaną na przykład niedoborem żelaza, poziom zbyt wysoki może być objawem różnych schorzeń, m.in. wrodzonych wad serca, chorób płuc, stanów niedotlenienia lub odwodnienia spowodowanego wymiotami i biegunką. Badanie HCT pomaga rozpoznać niedobór lub nadmiar krwinek czerwonych. Proporcjonalnie do zmian liczby erytrocytów zmienia się też poziom HGB. Morfologia z badaniem rozmazu krwi obwodowej pozwala określić skład leukocytów i wykryć nieprawidłowe komórki krwi. Wyniki prawidłowe dla kobiet: 4 - 5 mln w mm sześciennym RBC, 4 - 10 tysięcy w mm sześciennym WBC, 37 - 47% HCT, 12 - 14 g/100 ml HGB; wyniki prawidłowe dla mężczyzn: 4,5 - 5,5 mln w mm sześciennym RBC, 4 - 10 tysięcy w mm sześciennym WBC, 40 - 54% HCT, 14 - 16 g/100 ml HGB. Badaniu morfologii krwi powinnyśmy się poddawać kontrolnie co roku. O morfologii z oznaczeniem poziomu żelaza muszą szczególnie pamiętać kobiety, które mają obfite miesiączki.

Reklama

Badanie OB (Odczynu Biernackiego) pozwala ustalić szybkość opadania krwinek czerwonych we krwi pobranej do probówki z substancją zapobiegającą krzepnięciu. Krwinki opadają szybciej podczas miesiączki, ciąży oraz przyjmowania niektórych leków, w ostrych stanach zapalnych (m.in. reumatyzmie, zapaleniu płuc), gruźlicy, schorzeniach nerek, niektórych chorobach wątroby, w nowotworach, chorobach hematologicznych, podczas zawału serca. Krwinki opadają wolniej w niewydolności krążenia, czerwienicy i w uczuleniach. Prawidłowe wartości wynoszą: u kobiet 3 - 10 mm/godz. (po 60. Roku życia - 20 mm/godz.), u mężczyzn - 2 - 6 mm/godz. (po 60. Roku życia - 15 mm/godz.). Kontrolne badanie OB zalecane jest co roku.

Badanie poziomu cholesterolu mężczyźni powyżej 30. roku życia wykonują co roku. Kobiety takie coroczne badania rozpoczynają od ok. 45. roku życia. Stała kontrola poziomu cholesterolu pozwala na wczesne wykrycie jego nadmiaru, co umożliwia zapobieganie miażdżycy i chorobie wieńcowej. Ma też duże znaczenie w profilaktyce zawałów i udarów mózgu. Obniżony poziom cholesterolu występuje w nadczynności tarczycy, przy niedożywieniu, wycieńczeniu, niekiedy przy niewydolności wątroby, w gruźlicy płuc i w ostrym zapaleniu trzustki. Poziom cholesterolu mierzy się podczas badania krwi. Dobry wynik to poziom cholesterolu poniżej 200 mg %. Przy poziomie 200 - 240 mg % zalecana jest specjalna dieta i badanie kontrolne za rok. Poziom powyżej 240 mg % oznacza wysoki stopień zagrożenia miażdżycą i chorobą wieńcową oraz jest wskazaniem do analizy lipoprotein we krwi.

Badanie poziomu lipoprotein wykonuje się na podstawie krwi pobranej 12 - 14 godzin po ostatnim posiłku (nie wolno więc nic jeść późnym wieczorem, jeśli idziemy następnego dnia rano na badanie!). Spośród czterech głównych frakcji lipoprotein najważniejszymi są LDL - lipoproteiny o małej gęstości i HDL - lipoproteiny o dużej gęstości. I jedna i druga frakcja jest nośnikiem cholesterolu we krwi. Podwyższony poziom LDL może świadczyć o rozwoju miażdżycy (prawidłowy poziom cholesterolu we frakcji LDL wynosi poniżej 135mg/100ml). Im wyższa zawartość cholesterolu we frakcji HDL, tym mniejsze zagrożenie chorobą wieńcową (poziom prawidłowy dla tej frakcji - powyżej 35 mg/100 ml).

Badanie poziomu glukozy we krwi powinny regularnie wykonywać osoby z dużą nadwagą, które ukończyły 45. rok życia i mają w swojej bliskiej rodzinie chorego na cukrzycę. Prawidłowy poziom glukozy to 65 - 100 mg/100 ml. Podwyższony poziom glukozy występuje w cukrzycy, ostrej martwicy trzustki, nadczynności kory nadnerczy, przysadki mózgowej, w stanach nerwowego pobudzenia i w mocznicy. Obniżony poziom cholesterolu wskazuje na przedawkowanie insuliny, niedoczynność tarczycy, nadnerczy i przysadki mózgowej, niektóre zatrucia, niedożywienie, wysiłek fizyczny lub ochłodzenie organizmu.

Badanie poziomu mocznika pozwala określić natężenie procesów biochemicznych w organizmie (produkcję mocznika w wątrobie) i oraz ustalić, czy nerki funkcjonują prawidłowo. Mocznik jest końcowym produktem przemiany aminokwasów i białek, wydalanym z organizmu wraz z moczem. Prawidłowy poziom mocznika to 15 - 40 mg/100 ml. Podwyższony poziom może być efektem m.in. ciężkiej niewydolności krążenia, odwodnienia, wstrząsu, wysokiej gorączki, rozległych oparzeń, krwotoków, zapalenia nerek, kamicy nerkowej. Obniżony poziom mocznika we krwi występuje rzadko, na przykład przy wirusowym zapaleniu nerek, nerczycy i niskobiałkowej diecie.

Jeśli badanie poziomu kreatyniny - końcowego produktu przemiany białka w organizmie wykaże jego wzrost, to można podejrzewać m.in. kłębkowe lub odmiedniczkowe zapalenie nerek, nerczycę, niewydolność nerek, kamicę nerkową. Podwyższony poziom kreatyniny we krwi towarzyszy również biegunkom, wymiotom i niedrożności jelit. Prawidłowy wynik to 0,9 - 1,3 mg/100 ml.

INTERIA.PL
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Strona główna INTERIA.PL
Polecamy