Co to za wysypka? Pediatra wyjaśnia

U małych dzieci rozmaite wysypki, krostki i wypryski na skórze pojawiają się wyjątkowo często. Ich przyczyny mogą być różne. Nierzadko są spowodowane niedociągnięciami w pielęgnacji. Czasami świadczą o alergii lub mogą być jednym z pierwszych objawów dziecięcej choroby zakaźnej. Jak zatem szybko rozpoznać, czy wysypka na skórze maleństwa to zwykłe odparzenie, niegroźny trądzik czy też zaraźliwa różyczka?

Pomoże w tym nasz tekst. Sprawdź, jak wyglądają zmiany na ciele u twojego brzdąca, porównaj ją z naszym opisem i wykorzystaj porady eksperta. Dr Barbara Gierowska-Bogusz, pediatra, podpowiada, jak można samodzielnie pomóc dziecku w domu oraz w jakich sytuacjach należy koniecznie zgłosić się z chorym brzdącem do lekarza.

Smyk ma swędzące, czerwone krostki, zlewające się w plamy. Skóra dziecka jest bardzo wysuszona i łuszcząca. Swędzącą wysypkę na skórze może wywoływać wiele czynników, m.in. alergeny (zwykle pokarmowe).

Jak pielęgnować dziecko?

● Wyeliminuj z jadłospisu malca uczulający go produkt, np. mleko krowie, czekoladę, jajka. Do pielęgnacji dziecka używaj specjalnych preparatów, które nawilżają oraz natłuszczają skórę - tzw. emolientów.

Kiedy do lekarza?

● Jeśli zmiany na skórze są nasilone, idź do pediatry. Może zalecić smykowi miejscowo działający preparat przeciwzapalny, zawierający sterydy (np. Hydrocortison) lub pochodne kalcyneuryny (np. Elidel).

● Rodzaj maści, sposób i czas jej używania zależy od wieku dziecka oraz umiejscowienia i stopnia nasilenia zmian na skórze.

Maleństwo ma na policzkach mnóstwo drobnych grudek i czerwonych, punkcikowatych krostek, które wyglądem przypominają potówki. Wysypka jest skutkiem obecności hormonów mamy w organizmie malca i związanych z tym zaburzeń łojotokowych.

Jak pielęgnować dziecko?

● Kilka razy dziennie przemywaj buzię malca przegotowaną wodą.

● Smaruj zmiany maścią z dodatkiem tlenku cynku, np. Sudocremem.

Kiedy do lekarza?

● Jeśli trądzik ma smyk powyżej 4. miesiąca życia, skonsultuj się z pediatrą.

Brzdąc ma na skórze bladoróżowe, drobne, zlewające się plamki. Najpierw pojawiają się one za uszami, a następnie rozprzestrzeniają się po całym ciele. Krostki zwykle nie swędzą. Są objawem choroby zakaźnej.

Jak pielęgnować dziecko?

● Przebieg różyczki zwykle jest lekki i nie wymaga żadnej terapii. Wysypka znika po ok. 3-4 dniach, nie pozostawiając śladu. Nie trzeba jej niczym smarować.

Kiedy do lekarza?

● Jeżeli podejrzewasz u smyka różyczkę, idź z dzieckiem do pediatry.

Po 3-4 dniach wysokiej gorączki (do 39°C) na twarzy i tułowiu malca pojawiają się plamki, które stopniowo "schodzą" na ręce i nóżki. Wysypka jest grudkowo-plamista i szybko blednie. Świadczy o tym, że smyk przechodzi wirusową chorobę zakaźną.

Jak pielęgnować dziecko?

● Trzydniówka nie wymaga leczenia - wystarczy jedynie obniżać gorączkę.

● Zmian na skórze nie trzeba smarować - ustępują same po około 2 dobach.

Kiedy do lekarza?

● Jeżeli objawy choroby nie miną po 4-5 dniach, pokaż malca pediatrze.

Skóra na pupie smyka jest ciepła i zaczerwieniona. Zmiany mogą też pojawić się w pachwinach, na narządach płciowych, udach i podbrzuszu. Zwykle są skutkiem drażniącego działania moczu i kału. Najczęściej dochodzi do nich, gdy malec ma biegunkę, gorączkuje, ząbkuje lub przyjmuje antybiotyk. Przyczyną bywa też rzadkie wietrzenie pupy lub używanie zbyt małych pieluch, co powoduje przegrzanie skóry i utrudnia do niej dostęp powietrza.

Jak pielęgnować dziecko?

● Po każdym zrobieniu siusiu lub kupki przemyj smykowi okolice pośladków jasnoróżowym roztworem nadmanganianu potasu lub wodą i delikatnym mydłem, a potem przez kilka-kilkanaście minut pozwól dziecku poleżeć bez pieluchy.

● Zanim założysz nową, posmaruj krostki maścią lub kremem przeciw odparzeniom, np. Nivea baby, Sudocrem.

Kiedy do lekarza?

● Jeśli zmiany na skórze nie ustępują pomimo starannej pielęgnacji, skonsultuj się z pediatrą. Być może zaleci maść na receptę.

Najpierw maluch dostaje gorączki. Niemal równocześnie na całym ciele (z wyjątkiem okolic ust i nosa - tzw. trójkąt Fiłatowa) pojawia się drobnoplamista, czerwona wysypka, zlewająca się na tułowiu, w zgięciach łokci, pod pachami i kolanami. Skóra wygląda tak, jakby ktoś ją pokaleczył ostrą szczotką. Jeśli dodatkowo dziecko skarży się na ból brzucha i gardła, które - podobnie jak język malca - jest silnie zaczerwienione, to znak, że ma szkarlatynę.

Jak pielęgnować dziecko?

● Wysypki się niczym nie smaruje. Malec przyjmuje leki zapisane przez lekarza.

Kiedy do lekarza?

● Z maluszkiem chorym na szkarlatynę jak najszybciej należy pójść do pediatry. Chorobę trzeba bowiem leczyć antybiotykiem (przez 10-14 dni).

U smyka, który od 2-3 dni kaszle, ma katar, podwyższoną temperaturę, a często także zapalenie spojówek oraz światłowstręt, pojawia się czerwona, plamista wysypka. Krostki najpierw wykwitają w buzi (tu w postaci białych plamek), potem za uszami, na twarzy i stopniowo na całym ciele. Wypryski znikają po kilku dniach, a skóra w miejscach zmian początkowo staje się brunatna, a następnie zaczyna się łuszczyć.

Jak pielęgnować dziecko?

● Podczas odry krostek na ciele nie trzeba smarować żadnymi maściami lub preparatami wysuszającymi.

Kiedy do lekarza?

● Jeżeli objawy choroby u dziecka przypominają odrę, nie czekaj, tylko odwiedź z malcem pediatrę.

Podczas ospy na brzuchu i plecach (rzadziej rękach i nogach) malca pojawiają się swędzące, czerwone plamki, które po kilku godzinach wypełniają się przezroczystym płynem. Pęcherzyki mętnieją, tworząc krosty. Te zaś zasychają i zmieniają się w strupy, które odpadają po kilku dniach. Wysypka pojawia się w 2-3 rzutach co kilka dni. Zwykle towarzyszy temu wysoka gorączka (nawet do 40°C). 

Jak pielęgnować dziecko?

● Aby nieco złagodzić świąd, kąp malca dwa razy dziennie. Kąpiel powinna być krótka. Do wody dodaj roztwór nadmanganianu potasu, który odkaża skórę i wysusza krostki.

● Wysypki nie powinnaś niczym smarować. Zmiany na skórze można jedynie spryskiwać preparatem odkażającym, który nie zawiera alkoholu, np. Octeniseptem.

Kiedy do lekarza?

● Z dzieckiem, u którego podejrzewa się ospę, jak najszybciej należy iść do lekarza.

Konsultacja: Dr Barbara Gierowska-Bogusz, pediatra z Instytutu Matki i Dziecka w Warszawie. Tekst: Magdalena Kowalska-Sokołowska