Czerwienica prawdziwa: Przyczyny, objawy i leczenie

Czerwienica to choroba polegająca na tym, że wszystkie kluczowe parametry składu krwi są zaburzone. W organizmie dochodzi do nadmiernej produkcji zarówno czerwonych krwinek (erytrocytów), granulocytów (czyli odmiany krwinek białych - leukocytów), jak i płytek krwi (trombocytów). Wbrew pozorom nie jest to zjawisko korzystne, a wręcz przeciwnie - stanowi poważne obciążenie i zagrożenie dla naszego zdrowia. Z czasem choroba może prowadzić do nowotworów krwi, np. białaczki szpiku kostnego.

Przyczyny czerwienicy prawdziwej nie zostały ustalone. Podejrzewa się, że wpływ na jej rozwój mają predyspozycje genetyczne oraz ekspozycja na promieniowanie jonizujące (czyli to, które występuje m.in. w trakcie badania rentgenowskiego, lotu samolotem czy w pobliżu elektrowni jądrowej).

Czerwienica najczęściej występuje u dorosłych między 40. a 70. rokiem życia, szczyt zachorowań przypada u 60-latków. Objawy uzależnione są od zaawansowania choroby. Początkowo charakterystyczne są częste i nawracające bóle oraz zawroty głowy, szumy w uszach i zaburzenia widzenia. Wiele osób bagatelizuje też inne symptomy choroby, takie jak przewlekłe zmęczenie, świąd skóry (nasila się po kąpieli w ciepłej wodzie) czy jej okresowe zaczerwienienie na twarzy, uszach czy dłoniach. W nieco bardziej rozwiniętej fazie czerwienicy dochodzi do łuszczenia się skóry (objaw ten obejmuje nawet 90 proc. całego obszaru ciała). Wielu pacjentów skarży się również na zaczerwienienie i bolesność dłoni oraz stóp, a także sinicę warg. W trakcie badań diagnostycznych obserwuje się też znaczne powiększenie wątroby. Czerwienica objawia się także nawracającymi bólami brzucha i nagłym spadkiem masy ciała. Warto wiedzieć, że choroba może być przyczyną wielu innych poważnych schorzeń - przede wszystkim nadciśnienia tętniczego, zakrzepicy czy zatorowości płucnej, a nawet zawału serca czy udaru mózgu. Brak leczenia może doprowadzić do śmierci już w ciągu dwóch lat.

Wykrycie czerwienicy jest bardzo proste - wystarczy morfologia krwi. Konieczne jest też pobranie szpiku kostnego, by wyodrębnić rodzaj choroby i jej możliwą przyczynę. Leczenie polega na regularnym upuszczaniu krwi (początkowo co kilka dni, później co kilka miesięcy), by utrzymać w ten sposób niskie parametry czerwonych krwinek w organizmie. Jeśli to niemożliwe chorym podaje się leki cytokinowe. U większości pacjentów stosuje się również niewielkie dawki kwasu acetylosalicylowego. Wsparciem w leczeniu jest dieta. Chorzy powinni unikać produktów bogatych w żelazo oraz witaminę K i E (stymulują one produkcję erytrocytów). Leczenie czerwienicy przez wiele lat może chronić przed groźnymi powikłaniami, takimi jak zwłóknienie szpiku czy białaczka.