Czym jest postawa ciała i kiedy można uznać ją za prawidłową?
Ze względu na dbałość o zdrowie i sylwetkę oraz zainteresowanie zdrowym stylem życia, temat prawidłowej postawy ciała staje się z dnia na dzień coraz bardziej popularny. W internecie, telewizji, czy gazetach poruszane są tematy wad postawy, a dzieci w przedszkolach i szkołach kierowane są na ćwiczenia korekcyjne. Warto sobie więc odpowiedzieć na pytanie: czym jest postawa ciała?
Postawa ciała to jego ukształtowanie i położenie poszczególnych elementów względem siebie w pozycji pionowej. To po niej potrafimy z daleka rozpoznać znaną nam osobę, ponieważ postawa jest charakterystyczna dla każdego człowieka.
Postawa ciała zmienia się w trakcie naszego rozwoju. Zależy ona także od stanu zdrowia i samopoczucia. Negatywne nastawienie może powodować pochylenie ciała do przodu, uwypuklenie brzucha i obniżenie ramion, a zadowolenie wiąże się z utrzymywaniem wyprostowanej sylwetki z głową ustawioną w osi ciała.
W kształtowaniu postawy ciała ważne są oczywiście geny, które otrzymujemy od rodziców, ale drugą istotną kwestię stanowią warunki, w których się rozwijamy oraz nasz styl życia. Oprócz prawidłowej budowy ciała z punktu widzenia anatomicznego, w utrzymaniu prawidłowej postawy niezmiernie ważna jest siła i napięcie mięśni.
Niestety, styl życia dzieci i młodzieży nie sprzyja rozwijaniu prawidłowej postawy ciała - siedzenie na lekcjach w szkole, a po powrocie do domu przed komputerem i telewizorem, wpływa niekorzystnie na narząd ruchu i sprawność fizyczną. Co więcej, aktywność ruchowa często ogranicza się jedynie do lekcji wychowania fizycznego, gdyż po powrocie ze szkoły nie ma na nią czasu i ochoty.
Kiedy jest prawidłowa?
Postawę ciała można uznać za prawidłową oceniając ją z przodu, z tyłu i z boku. Patrząc z przodu, głowa powinna być ustawiona w osi ciała - nie może pochylać się ani skręcać na boki. Na jednym poziomie powinny znajdować się barki, obojczyki, łopatki, talerze biodrowe czy kolana. Wcięcia w talii powinny być równe. Patrząc z tyłu, oprócz symetrycznego ustawienia poszczególnych elementów ciała, ważne jest to, czy łopatki są ściągnięte, a pośladki napięte.
Z boku ocenia się krzywizny kręgosłupa, sprawdza się, czy brzuch jest delikatnie wciągnięty i nie odstaje do przodu, a także obserwuje się ustawienie kolan w celu wykluczenia ewentualnych przeprostów. Oceniając postawę ciała zwraca się również uwagę na ukształtowanie stóp.
Wszystkie wyżej wymienione czynniki wpływają na to, czy postawa jest prawidłowa, a różne nieprawidłowości decydują o stwierdzaniu jej określonych wad. Należy jednak pamiętać, że w każdym wieku istnieją pewne normy dotyczące postawy. Przykładowo - nie kieruje się na ćwiczenia rocznego dziecka z płaskimi stopami, gdyż sytuacja ta nie jest niczym nieprawidłowym.
Rodzicu, pamiętaj!
Jeśli w szkole lub przedszkolu nie zostały nigdy wykonane badania przesiewowe w kierunku wad postawy, a postawa twojej pociechy wzbudza niepokój - umów się na konsultację do lekarza lub fizjoterapeuty, który oceni, czy dziecko rozwija się prawidłowo i w razie potrzeby zaproponuje ćwiczenia korekcyjne. Dbałość o prawidłową postawę ciała już od najmłodszych lat jest niezmiernie ważna, gdyż zapewnia odpowiednie warunki do dalszego wzrostu i rozwoju.
Karolina Wolnik, fizjoterapeutka, absolwentka Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego
