Echinacea: Właściwości i zastosowania

Echinacea (inaczej jeżówka purpurowa) to roślina z rodzaju astrowatych. Pochodzi z Ameryki Północnej, ale obecnie występuje powszechnie także w Europie i Azji. Jest łatwa w uprawie i można zobaczyć ją w wielu przydomowych ogródkach. Uwagę przykuwają przede wszystkim płatki w intensywnie różowym lub fioletowym kolorze oraz charakterystyczny wypukły i brązowy środek kwiatu. Jeżówka uwielbia nasłonecznione miejsca i żyzną glebę, ale rośnie także w gorszych warunkach. W ziołolecznictwie wykorzystuje się zarówno ziele jeżówki (zbierane w lipcu oraz jesienią), jak i korzeń (można zbierać do końca października). Zawierają one wiele substancji aktywnych, m.in. flawonoidy, kwas chlorogenowy, olejki eteryczne, alkaloidy, związki aminowe czy glikoproteiny. Wyciąg z jeżówki jest składnikiem wielu leków i maści dostępnych w aptekach.

Lecznicze właściwości jeżówki zostały potwierdzone w badaniach naukowców. Znajdujące się w roślinie substancje aktywne, stymulują układ immunologiczny i wzmacniają odporność, co zmniejsza ryzyko infekcji. Napary czy nalewki na bazie jeżówki polecane są również osobom osłabionym, przemęczonym czy w stanie rekonwalescencji (także po długiej antybiotykoterapii). Szczególnie zaleca się je w przypadku nawracających dolegliwości układu moczowego oraz infekcji górnych dróg oddechowych. Echinacea wykazuje bowiem właściwości antybakteryjne, przeciwzapalne, przeciwwirusowe (pobudza leukocyty do produkcji substancji zwalczających wirusy) i przeciwgrzybicze, a także antyalergiczne. Działa też rozkurczowo i zwalcza gorączkę. Świetnie łagodzi kaszel – rozrzedza wydzielinę i ułatwia jej odkrztuszanie.

Echinacea to także składnik kosmetyków i środków farmakologicznych zwalczających problemy dermatologiczne. Znajdujące się w jeżówce substancje zwalczają stan zapalny skóry, są pomocne w leczeniu egzemy, opryszczki i trądziku. Przyspieszają gojenie ran i owrzodzeń skóry. Jeżówka działa także nawilżająco, przeciwzmarszczkowo i regenerująco (zawiera antyoksydanty, które spowalniają procesy starzenia się).

Z suszonego ziela jeżówki (można je zebrać samodzielnie lub kupić w aptece) najczęściej zaparza się leczniczą herbatę. Jedną łyżeczkę suszu wystarczy zalać szklanką wrzątku i zaparzać pod przykryciem przez 10 minut. Z kolei zmielony korzeń powinno się zalać szklanką wody i gotować przez 3-5 minut, a po 10 minutach przecedzić i wypić. W aptekach dostępny jest także syrop na bazie jeżówki (i innych leczniczych ziół, m.in. tymianku i babki lancetowatej) oraz sok ze świeżo wyciskanych ziół.

Z suszonego ziela i zmielonego korzenia jeżówki można również przygotować rozgrzewającą i leczniczą nalewkę, która pomoże pokonać infekcję. 100 g suszu wystarczy zalać 500 ml wódki, szczelnie zamknąć i przechowywać w ciepłym miejscu. Każdego dnia powinno się wstrząsnąć całością. Po 2 tygodniach nalewkę należy przecedzić i przelać do butelek. Po 6 miesiącach przechowywania ich w ciemnym pomieszczeniu, nalewka jest gotowa do spożycia.

Przeciwwskazania

Naparów czy herbat (i innych tego typu produktów) z jeżówki nie powinny spożywać dzieci poniżej 12. roku życia (często wywołuje u nich alergie), a także kobiety w ciąży i karmiące piersią. Przeciwwskazaniem są także choroby autoimmunologiczne, stwardnienie rozsiane, gruźlica, choroby szpiku, schorzenia wątroby oraz AIDS.