Gdy dopadnie Cię anemia

Anemia występuje, gdy we krwi jest za mało hemoglobiny i/lub czerwonych krwinek. Organizm słabiej transportuje tlen, narządy nie są właściwie odżywione. Podstawowym badaniem pozwalającym rozpoznać anemię jest morfologia krwi.

Najczęściej jej przyczyną jest zła dieta. Brak żelaza, ale też witaminy B 12 i kwasu foliowego uczestniczących w tworzeniu czerwonych krwinek. Narażone są zwłaszcza osoby, które się odchudzały i wegetarianie, bo mięso ma najwięcej żelaza.

Witamina B 12 jest prawie wyłącznie w produktach pochodzenia zwierzęcego, a kwas foliowy – głównie w surowych warzywach i owocach. Wchłanianie żelaza lub witaminy B 12 może być zaburzone. Nie pomaga dieta ani suplementy, trzeba podawać te składniki w zastrzykach.

Przyczyną może być upośledzone wydzielanie soku żołądkowego. Przyswajalność żelaza zwiększa witamina C w dużych ilościach, a osłabiają taniny (są w kawie, herbacie), polifenole (w soi, fasoli), kazeina i wapń (w nabiale). Trzeba unikać nadmiaru błonnika i jeść produkty fermentowane.

Przyswajanie żelaza ułatwiają miód i pierzga. Chorobę może też powodować utrata krwi. Obfite miesiączki, krwawiące wrzody żołądka lub dwunastnicy, rak jelita, hemoroidy, mięśniaki macicy.

By postawić diagnozę, robi się gastroskopię, kolonoskopię, USG żołądka i dopochwowe. Bada się mocz i kał na obecność erytrocytów, wykonuje testy na obecność pasożytów.

Tworzenie się czerwonych krwinek wspomaga erytropoetyna, hormon wytwarzany przez nerki. Hematolog zleca jego podawanie tym, którzy cierpią na ich niewydolność.

Anemia może też świadczyć o chorobach przewlekłych, m.in. o reumatoidalnym zapaleniu stawów, zapaleniach grzybicznych, wirusowych czy bakteryjnych.

Odpowiada za stan kości i zębów, wpływa na odporność. Jej niedobór − o który łatwo w naszej strefie klimatycznej, bo organizm produkuje ją pod wpływem promieni słonecznych − zwiększa ryzyko chorób układu krążenia, cukrzycy, depresji i schorzeń o podłożu zapalnym. Jej deficyt przyspiesza starzenie. Od kwietnia do września jak najczęściej wystawiaj odsłoniętą skórę na działanie słońca.

Jak można rozpoznać anemię? Jej objawy łatwo przypisać zmęczeniu. Jeśli jesteśmy osłabieni, senni, mamy bóle i zawroty głowy, kłopoty z koncentracją, duszności, kołatanie serca, problemy żołądkowe, idźmy do lekarza. Zaniepokoić powinno też to, że szybciej marzniemy, drętwieją nam nogi, włosy wypadają, paznokcie się łamią, a skóra staje się blada.

- Stosuj suplementację witaminy D – preparaty ją zawierające można kupić także bez recepty.

- Produkty mleczne wzbogacane witaminą D – producenci dodają ją np. do margaryny.

- Pij tran i jedz tłuste ryby, takie jak łosoś, pstrąg, makrela, tuńczyk, sardynki) – to bogate źródła tej witaminy.

- Jedz suszone grzyby – naukowcy amerykańscy uważają, że daje to efekty porównywalne z suplementacją.

Anemia to nie choroba, ale wynik choroby lub zaburzeń, które trzeba dopiero rozpoznać. Przestrzegam przed próbami leczenia na własną rękę i sięganiem po preparaty żelaza lub witaminę B 12, bez poznania przyczyn dolegliwości. Anemii nie można bagatelizować. Zaniedbana prowadzi do poważnych powikłań.

Michał Szczepanik, lekarz medycyny