Gdy hormonów męskich jest za dużo
Zespół policystycznych jajników to schorzenie hormonalne występujące u kobiet. Objawia się zaburzeniami miesiączkowania, owulacji, niepłodnością, trądzikiem, nadwagą, nadmiernym wzrostem owłosienia typu męskiego.
Schorzenie wykrywane jest nawet u nastolatek. Jego przyczyną jest zaburzenie regulacji wydzielania męskich hormonów płciowych - androgenów. Jajniki zawierają liczne, drobne torbieliki pęcherzykowe, wypełnione tlenem. Dochodzi w nich do nieprawidłowej przemiany materii. Pęcherzyki te zaburzają pracę jajników, które zaczynają produkować więcej androgenów. Podwyższony poziom tych hormonów skutkuje nieregularnymi cyklami miesiączkowymi, zanikiem owulacji i miesiączki. U niektórych kobiet występuje owłosienie typu męskiego. Pojawia się ono na odcinku między wzgórkiem łonowym a pępkiem, wokół sutków, na piersiach, ramionach, plecach, udach i podudziach, na twarzy, zwłaszcza na brodzie i nad górną wargą.
Przyczyna schorzenia nie jest dokładnie znana. Do niedawna sądzono, że to choroba o podłożu wyłącznie hormonalnym. Ostatnie badanie dowodzą jednak, że można ją uważać za chorobę polimetaboliczną, czyli związaną z zaburzeniami przemiany materii. Choroba może prowadzić do bezpłodności, nadciśnienia tętniczego, choroby wieńcowej, miażdżycy, zawału serca, cukrzycy, otyłości i raka trzonu macicy. Kobieta chorująca na zespół policystycznych jajników, która zajdzie w ciążę, musie liczyć się z ryzykiem poronienia.
Jak rozpoznać chorobę?
Sygnały ostrzegawcze to nieregularne miesiączki, nadmierne owłosienie w miejscach typowych dla mężczyzn, problemy z tłustą, trądzikową cerą. Chore tyją w charakterystyczny sposób - tkanka tłuszczowa odkłada się głównie w jamie brzusznej i wokół talii. Nie zawsze wszystkie te objawy występują naraz. Wiele kobiet o chorobie dowiaduje się dopiero wtedy, gdy nie może zajść w ciążę.
Badania i leczenie
Jeśli zaobserwujesz u siebie wyżej wymienione objawy, zgłoś się do ginekologa endokrynologa. Przy podejrzeniu tego schorzenia zaleca się badanie ultrasonograficzne, w którym można zobaczyć zmiany pęcherzykowate jajników. Dodatkowe wykonuje się badania hormonalne - sprawdza, czy we krwi jest podwyższony poziom androgenów.
W przypadku zespołu policystycznych jajników stosuje się leczenie hormonalne lub operacyjne (np. przy użyciu laparoskopu). Istotne jest to, czy kobieta chce mieć potomstwo. Jeśli chce zajść w ciążę poddaje się ją kuracji hormonalnej, podczas której przyjmuje preparaty obniżające poziom męskich hormonów.
