Jakie są skutki miażdżycy?

Obecne we krwi tłuszcze, tj. cholesterol i jego estry oraz inne lipidy, osadzają się na ścianach tętnic, naruszając powoli, ale konsekwentnie ich gładką strukturę. Dołączają do nich elementy morfotyczne krwi (erytrocyty, leukocyty i trombocyty), węglowodany i włóknik, tworząc razem blaszkę miażdżycową. Ściany naczyń stopniowo stają się coraz bardziej porowate. Jeśli wykazują już takie zmiany, wtedy mówimy o arteriosklerozie – miażdżycy.

Kolejny etap choroby? Wapnienie ognisk miażdżycowych, prowadzące do stwardnienia tętnic.

Złogi wapniowe nasilają utratę sprężystości ścian naczyń. Nie są one w stanie dopasować się do normalnych wahań przepływu krwi, gdyż ich mięśnie nie zwężają się i nie rozszerzają w wystarczającym stopniu. Jednocześnie zmniejsza się światło naczyń.

Płynąca dotychczas swobodnie krew natrafiać zaczyna na przeszkody – musi się przez nie „przeciskać”. Taki proces objąć może wiele naczyń krwionośnych.

Na degenerację tętnic zasadniczy wpływ ma styl życia: tłusta i zawierająca cukier dieta (mięsa, wędliny, masło, ciasta, czekolada), zaburzenia przemian lipidów wynikające z nazbyt wysokiej ilości tłuszczów krążących we krwi, brak ruchu, nadwaga, stres i palenie. Utratę elastyczności naczyń nasilają współistniejące podwyższone ciśnienie krwi, cukrzyca typu I i II.

Najczęstszym powikłaniem miażdżycy jest choroba wieńcowa. Trzeba wiedzieć, że tlen i substancje odżywcze napływają do serca przez prawą i dwie lewe tętnice wieńcowe. Serce staje się niedotlenione przy zwężeniu choćby jednej z nich! Ostrą formą choroby wieńcowej jest zawał, czyli martwica mięśnia sercowego spowodowana jego niedokrwieniem na skutek całkowitego zamknięcia tętnicy wieńcowej.

Równie poważne konsekwencje niesie z sobą miażdżyca tętnic mózgowych. Szczególną jej formą jest demencja, objawiająca się schorzeniami psychicznymi i kłopotami z pamięcią.

Zablokowanie tętnicy mózgowej może skutkować udarem niedokrwiennym mózgu. Podobnie jak zawał, pojawia się on nagle na skutek zakrzepu w miejscu przewężenia naczynia lub przesunięciu materiału zatorowego, tj. skrzepliny z pękniętej blaszki miażdżycowej, do naczynia mózgowego.

Jeśli zmiany obejmą naczynia krwionośne nerek, dochodzi do rozwoju nerkowego nadciśnienia tętniczego prowadzącego do niewydolności narządów.

Zaburzenia przepływu krwi dotykają też tętnice obwodowe nóg i rąk. Najczęściej zwężają się duże tętnice łydek, przez co mięśnie znajdujące się poniżej tych naczyń nie mogą być dostatecznie zaopatrywane w tlen. Reagują wtedy swędzącym, kłującym lub rwącym bólem. Dodatkowe objawy towarzyszące niedokrwieniu to szybkie ziębnięcie i blade zabarwienie skóry.

Istniejących zmian nie da się niestety wyleczyć. Można im tylko zapobiegać.

Właściwe odżywianie to jeden z najprostszych sposobów na utrzymanie układu krwionośnego w dobrej kondycji. Wspaniałym źródłem energii dla organizmu i gwarancją dobrej kondycji serca są tłuszcze – pod warunkiem, że wybierzemy te korzystne.

Nienasycone tłuszcze, nazywane „dobrymi”, dzielą się na jednonienasycone i wielonienasycone. Źródłem wielonienasyconych są ryby oleiste takie jak łosoś, śledź czy makrela, oleje roślinne i niektóre produkty do smarowania pieczywa. Jednonienasycone znajdziemy w oliwie, oleju rzepakowym i orzechach.

Poziom cholesterolu we krwi, którego nadmiar prowadzi do arteriosklerozy, obniżają substancje zwane sterolami roślinnymi. Dla cholesterolu stanowią silną konkurencję, wypierając jego nadwyżki z układu pokarmowego.

Jeśli sterole dostarczamy organizmowi wraz z pożywieniem w odpowiednio dużej ilości, hamują wchłanianie cholesterolu w jelitach.

Roślinne sterole przenikają do enterocytów, czyli komórek nabłonka jelita cienkiego, gdzie mają wpływ na absorpcję tłuszczu. Obniżają też stężenie lipoprotein, które transportują cholesterol do komórek ciała.