Kiedy wraz z końcem zimy cała przyroda powoli zaczyna budzić się do życia, nas – jak na złość, dopada spadek formy. Uczucie ciągłego zmęczenia, senność, trudności z koncentracją, chwiejne nastroje i rozdrażnienie – to typowe o tej porze roku dolegliwości. Z powodu tzw. przesilenia wiosennego stajemy się również bardziej podatne na infekcje wirusowe i bakteryjne, zwłaszcza górnych dróg oddechowych. A i problemy z układem pokarmowym dają o sobie znać – szczególnie te o podłożu nerwowym, jak zespół jelita drażliwego. Staramy się zwalczać przykre objawy, ale… to nie tabletki przeciwbólowe czy hektolitry kawy są dobrym sposobem, by lepiej się poczuć.
Jaki ma smak: korzenny, z musztardową nutką.
Dlaczego jest teraz pomocna: ma silne działanie przeciwzapalne, podobne do leków przeciwbólowych typu ibuprofen, ale nie wywołuje skutków ubocznych. Działa rozgrzewająco na narządy wewnętrzne i pobudza trawienie. W medycynie chińskiej stosowana była jako środek do ożywiania sił witalnych.
Jak ją stosować: jako przyprawę do rosołu, zup jarzynowych, sosów, ryżu, ziemniaków. Najlepiej łączyć ją z czarnym pieprzem, który wzmacnia jej działanie.
Ożywczy napój: Łyżeczkę kurkumy zalej szkl. wody, pogotuj 5 min. Dodaj do smaku miód i sok z cytryny.
Smak: intensywnie korzenny, słodki i ostry zarazem.
Dlaczego jest teraz pomocny: łagodzi dolegliwości jelitowe (wzdęcia, bolesne skurcze), które często zaostrzają się wiosną. Działa również wykrztuśnie, pomaga więc w leczeniu suchego kaszlu.
Jak go stosować? W leczniczych naparach, najlepiej z dodatkiem innych ziół, np. macierzanki (na trawienie) lub tymianku (w razie infekcji). Warto dodawać go też do gotowanych warzyw, np. buraków, marchwi, kapusty oraz do zup i gulaszy.
Łagodzący eliksir Łyżkę rozdrobnionego anyżku zalej szkl. wrzącego mleka. Odstaw na 30 min. Dodaj łyżkę miodu. Pij po 1/2 szkl.
Jaki ma smak: orzeźwiający, ciepły, lekko cytrynowy.
Dlaczego jest teraz pomocny: pobudza krążenie krwi i układ odpornościowy, pomaga organizmowi oczyścić się z toksyn. Jest źródłem potasu, wapnia, magnezu i żelaza, których często brakuje nam na przedwiośniu. A w niektórych przypadkach może zmniejszać alergię na pyłki drzew.
Jak go stosować: do porannej kawy: szczypta kardamonu nada jej wspaniały aromat i wzmocni pobudzające działanie. Warto dodawać go również do konfitur z cytrusów, pikli, a także marynat do mięs.
Jaki ma smak: słodki, ciepły i... dość pikantny.
Dlaczego jest teraz pomocny: działa przeciwzapalnie i poprawia krążenie krwi, a to ułatwi nam walkę z wiosennym zmęczeniem. Cynamon zawiera też dużo chromu, który wspomaga przemianę materii - dzięki temu szybciej będziemy mogły się pozbyć zimowego tłuszczyku.
Jak go stosować? Aby osiągnąć zdrowotny efekt, trzeba dodawać do potraw pół łyżeczki tej przyprawy dziennie. Nie tylko do ciast i deserów (tych lepiej teraz unikać), ale też do herbaty, kawy, napojów mlecznych, a nawet mięsnych sosów.
Koktajl na lepszą przemianę materii: Do szklanki jogurtu naturalnego (z żywymi kulturami bakterii) ewentualnie kefiru lub zsiadłego mleka dodaj pół łyżeczki cynamonu, pół łyżeczki sproszkowanego imbiru i szczyptę chili. Pij codziennie na drugie śniadanie.
Czy wiesz, że?
W minionych wiekach przypraw używano głównie jako lekarstw i środków konserwujących - ze względu na ich działanie grzybo- i bakteriobójcze.
Smak: delikatny i słodkawy
Dlaczego jest teraz pomocny? Nasiona kopru włoskiego (fenkułu), podobnie jak anyż, łagodzą i bóle brzucha, i uporczywe pokasływanie. Mają właściwości wiatropędne, rozkurczowe i wykrztuśne. Jednocześnie pobudzają i poprawiają nastój - starożytni uważali je za afrodyzjak.
Jak go stosować? Nasionami można posypywać pieczywo, dodawać je do potraw z ryb i deserów. Leczniczo warto stosować herbatki i wyciągi z kopru.
Winko fenkułowe na lepszy nastrój: Łyżkę zmiażdżonych nasion kopru włoskiego zalej butelką wytrawnego białego wina. Odstaw na 14 dni. Pij małą lampkę dziennie.
Smak: łagodny, z nutką pieprzu i trawy cytrynowej.
Dlaczego jest teraz pomocna: Świeża, podobna do liści pietruszki, to prawdziwa bomba minerałów i witamin - A, C, kwasu foliowego. Owoce mają m.in działanie antydepresyjne, przeciwzapalne, łagodzą skurcze brzucha i bóle stawów.
Jak ją stosować? Zielone liście do sałatek, wszelkich potrawek i zup. Owoce zaś najlepiej parzyć w mleku (łyżeczka na szkl.) i popijać przy złym samopoczuciu.
Lecznicza nalewka: 100 g rozgniecionych owoców zalej 1 szkl. spirytusu i 1 szkl. miodu. Odstaw na 2 tyg.
Warto pamiętać...
Niektórzy mogą zareagować na przyprawy alergicznie (np.pokrzywką, swędzeniem języka). Gotowanie zmniejsza ryzyko uczulenia.
Smak: słodki, podobny do anyżu, z gorzko-słoną nutą.
Dlaczego jest teraz pomocna: pomaga zwalczyć senność i zmęczenie, ponieważ zawarta w lukrecji glicyryzyna łagodnie podnosi ciśnienie krwi. Łagodzi też nasilające się wiosną stany zapalne żołądka i dwunastnicy.
Jak ją stosować? Można pić herbatki, gdzie lukrecja jest jednym ze składników lub silniej działające napary.
Pobudzający napar zamiast kawy: 1 łyżkę korzenia lukrecji zalej szklanką wrzątku. Zaparzaj pod przykryciem przez 20 minut. Odcedź. Pij w okresach znużenia 3 razy dziennie po 1/3 szklanki.
konsultacja: Ewa Piasecka, mgr farmacji, fitoterapeuta
