Jiaogulan: Azjatyckie ziele długowieczności
Jiaogulan to ziele od wieków wykorzystywane w chińskiej medycynie naturalnej. Azjaci wierzą, że pozytywnie wpływa na ludzki organizm i chroni przed wieloma chorobami – cukrzycą, astmą, niewydolnością wątroby, nowotworami, a nawet migreną czy depresją. Ziele wspiera również funkcjonowanie układu krążenia i wzmacnia odporność. Mimo że naukowcy nie potwierdzają leczniczych właściwości jiaogulanu, to na korzyść zioła wpływa to, że regularnie stosujący je Chińczycy dożywają nawet 100 lat. Między innymi dlatego jiaogulan nazywany jest zielem długowieczności. Czy wykazuje lepsze właściwości niż popularny żeń-szeń?
Jiaogulan (inaczej gynostemma) to ziele pochodzące z południowych Chin. Chińczycy, którzy zamiast herbaty piją napar z jiaogulanu, cieszą się długowiecznością i dożywają nawet 100 lat. Jiaogulan wygląda nieco jak winobluszcz, na przełomie lata i jesieni pojawiają się na nim żółto-zielone kwiaty oraz ciemne jagody. Składem chemicznym ziele przypomina żeń-szeń, ale zawiera też kilka dodatkowych substancji, które bardzo korzystnie wpływają na nasz organizm. Znajdziemy w nim między innymi antyoksydanty, saponiny nazywane gypenozydami, sterole, aminokwasy, kwas foliowy, a także liczne witaminy i minerały. Ziele nieśmiertelności spożywa się najczęściej w postaci naparu, przyrządzanego z liści i pnączy rośliny.
Liście jiaogulanu zawierają cenne dla zdrowa przeciwutleniacze – substancje, które usuwają z organizmu wolne rodniki, zapobiegają uszkodzeniom komórek i tym samym zmniejszają ryzyko zachorowania na nowotwory. Napar z jiaogulanu wykazuje także właściwości przeciwzapalne, przez co może wspierać organizm w walce z infekcjami. Dodatkowo stymuluje układ odpornościowy i zwiększa produkcję limfocytów. Badania naukowców sugerują również, że jiaogulan posiada właściwości rozkurczające oskrzela i może być pomocny w profilaktyce i leczeniu astmy.
Znajdujące się w roślinie witaminy z grupy B korzystnie wpływają z kolei na układ nerwowy – działają uspokajająco i regenerująco, pomagają walczyć ze stresem, poprawiają koncentrację oraz jakość snu. Dlatego jiaogulan nazywany jest naturalnym antydepresantem.
Według japońskich naukowców ekstrakt z gynostemmy skutecznie obniża poziom cholesterolu, a także ciśnienie krwi, a więc zapobiega miażdżycy i innym chorobom układu krążenia. Wspiera także pracę wątroby i reguluje przyswajanie tłuszczów, zmniejszając ryzyko nadwagi i otyłości. Zawarte w roślinie gypenozydy regulują z kolei wchłanianie cukrów i obniżają stężenie glukozy we krwi, co jest bardzo istotne w profilaktyce cukrzycy typu 2. Substancje zawarte w jiaogulanie chronią także śluzówkę żołądka i zmniejszają ryzyko wystąpienia wrzodów.
Jiaogulan można kupić w internetowych sklepach, ale najlepiej korzystać ze stacjonarnych sklepów zielarskich oraz aptek. Ziele występuje w postaci suszonych lub sproszkowanych liści, a także ekstraktu – suplementu diety. Jiaogulan można także uprawiać w domu – na balkonie lub w ogródku. Sadzonki pnącza są łatwo dostępne i kosztują kilkanaście złotych. Niestety, roślina nie jest odporna na mróz, dlatego zimą należy ją okrywać lub (jeśli jest w donicy) przenieść do domu.
Liście jiaougulanu parzy się jak herbatę – zalewa wrzątkiem i zostawia pod przykryciem na 15-30 minut. Jednorazowo wystarczy kilka gramów suszu lub świeżych liści (około jednej łyżeczki). Napar ma zielono-żółty kolor i lekko gorzki smak o znikomej cierpkości. Suszone liście rośliny można także dodawać jako przyprawę do różnych potraw, na przykład gulaszów, zup czy mięs, a świeże do sałatek.
Zioła nie powinny stosować kobiety w ciąży oraz karmiące piersią, a także osoby cierpiące na nadciśnienie. Jiaougulan może również wpływać na działanie leków, więc jego spożywanie warto skonsultować z lekarzem.
Należy pamiętać, że naukowcy nie potwierdzili jednoznacznie właściwości leczniczych jiaogulanu. Badania były prowadzone jedynie na gryzoniach, a wyniki stosowania preparatów u ludzi nie są miarodajne ze względu na zbyt małą liczbę osób, które zostały poddane obserwacji.