Kaszel: Często jest objawem chorób. Kiedy iść do lekarza

Masz kaszel? Bez paniki. Nie każde kaszlnięcie jest objawem ciężkiej choroby. Lista dolegliwości objawiających się w taki sposób jest jednak długa, a niektóre z nich mogą być poważne. Kaszel jest oznaką zarówno choroby obturacyjnej płuc, gruźlicy, jak i zupełnie niewinnego przeziębienia. Najważniejsze to wiedzieć, kiedy są powody do niepokoju.

Nie towarzyszy mu odkrztuszanie wydzieliny, jest więc męczący, bo odruch kasłania nie przynosi ulgi. Suchy kaszel zazwyczaj znamionuje wirusowe zakażenie górnych dróg oddechowych (gardła i nosogardła). Jego przyczyną jest podrażnienie zakończeń nerwowych w błonie śluzowej układu oddechowego.

Jak sobie pomóc: Rano pij gorące mleko z miodem i masłem, a wieczorem herbatę z sokiem malinowym. 2-3 razy dziennie po posiłku zaaplikuj sobie ciepły napar z liści podbiału (łyżeczkę suszu ziołowego zalej szklanką wrzątku. Odstaw pod przykryciem na 10 minut, po czym przelej przez sitko. Pij powoli, małymi łykami). 

By złagodzić kaszel, możesz też użyć siemienia lnianego. Łyżkę ziaren zalej szklanką wrzątku i przez 10 minut gotuj na wolnym ogniu. Zdejmij z gazu, gdy lekko przestygnie, dodaj łyżkę miodu. Popijaj dwa razy dziennie po pół szklanki. Ulgę w kaszlu przyniesie stosowanie łagodzącego suchy kaszel syropu wykrztuśnego. Jeśli dolegliwość utrzymuje się dłużej niż trzy dni i nie przeradza w kaszel mokry - wybierz się do lekarza. Sygnałami alarmowymi są także duszności, wymioty oraz wysoka gorączka (powyżej 39 st. C).

Przyczyną wilgotnego kaszlu jest wydzielina zalegająca w drogach oddechowych. Nie zawsze towarzyszy mu odkrztuszanie, choć organizm robi wszystko, by się wydzieliny pozbyć, i kaszel ten bywa bardzo gwałtowny. Kaszlu wilgotnego nie można lekceważyć, bo może on być objawem m.in. zapalenia płuc.

Jak sobie pomóc: Jeśli odkrztuszana wydzielina ma biały kolor albo jest bezbarwna, przyczyną choroby najprawdopodobniej jest zakażenie wirusowe. Ulgę przynosi zwykle stosowanie syropu ułatwiającego odkrztuszanie. 

Warto sięgnąć również po domowe środki, np. sok z buraków z miodem (zetrzyj na tarce dwa małe buraki, miąższ wymieszaj z dwiema łyżkami miodu, przełóż masę do słoika i odstaw go na kilka godzin w ciepłe miejsce - np. obok kaloryfera. Odcedzony przez sito sok lekko podgrzej i popijaj małymi łykami przy atakach kaszl).

Gdy wydzielina ma kolor żółty lub zielonkawy, świadczy to o nadkażeniu bakteryjnym. Z takimi objawami lepiej udać się do lekarza, być może konieczna będzie terapia antybiotykowa.

Za kaszel przewlekły uważany jest taki, który trwa dłużej niż osiem tygodni. Jego przyczynami mogą być zarówno choroby układu oddechowego, alergia, jak i problemy z przewodem pokarmowym.

Jak sobie pomóc: Konieczne jest badanie laryngologiczne (przewlekły kaszel jest często skutkiem długotrwałego nieżytu nosa i za- tok oraz związanego z tą przypadłością spływania wydzieliny po tylnej ścianie gardła).

Jeśli kaszlowi towarzyszy odkrztuszanie wydzieliny oraz duszność, jego przyczyną może być choroba obturacyjna płuc. Koniecznie wybierz się do lekarza. Najprawdopodobniej otrzymasz skierowanie na prześwietlenie płuc (rtg. klatki piersiowej), badanie spirometryczne (czyli test m.in. pojemności oddechowej płuc i szybkości wydechu).

U osób palących albo stale przebywających w zadymionych pomieszczeniach przewlekły kaszel jest często skutkiem podrażnienia układu oddechowego. W takim przypadku jedynym sposobem na pozbycie się dolegliwości jest rozstanie z nałogiem tytoniowym i unikanie przebywania w miejscach, w których, ktoś pali. Jeżeli nie palisz, to jest prawdopodobne, że winę za twój kaszel ponosi choroba refluksowa przełyku. W takim przypadku ataki kaszlu najczęściej pojawiają się zaraz po jedzeniu, szczególnie jeśli się położymy, a także rano po przebudzeniu. Z taką dolegliwością najlepiej zgłosić się do lekarza specjalisty - gastrologa.

Ataki kaszlu pojawiające się w nocy albo nad ranem, mogą świadczyć m.in. o krztuścu i astmie. Jeśli kaszel wyrywa cię ze snu, jak najszybciej poinformuj o tym lekarza.

Jak sobie pomóc: Nocny kaszel przypomina odgłos szczekania? To jeden z symptomów zapalenia krtani albo tchawicy. Jest to również charakterystyczny objaw krztuśca (czyli kokluszu - choroby zakaźnej wywoływanej przez pałeczkę krztuśca), który w ostatnich latach coraz częściej atakuje zarówno dzieci, jak i dorosłych. Przy silnych atakach "szczekającego" kaszlu chwilową ulgę może przynieść przebywanie w pomieszczeniu o dużej wilgotności powiet rza (np. w łazience, jeśli wcześniej napełniliśmy wannę gorącą wodą).

Nocny kaszel może być jednym z pierwszych objawów astmy oskrzelowej, szczególnie jeśli towarzyszy mu uczucie duszności i odgłos świstu albo "furczenia" przy oddychaniu. W takim przypadku konieczne będą wizyta u alergologa i badania krwi pod kątem alergii.

Odruch kaszlowy najczęściej jest reakcją układu oddechowego na uszkodzenie lub podrażnienie błony śluzowej, wywołane zakażeniem wirusowym lub bakteryjnym. Jego przyczyną bywa też czasem obecność ciała obcego w gardle, krtani lub tchawicy (np. wody, kiedy się zakrztusimy).