Rzuć wszystko i jedź na Podkarpacie. Tutaj nie tylko Bieszczady zachwycają

Tekst jest częścią cyklu "Polska na własne oczy" - krajoznawczej akcji Interii, w ramach której w każdym tygodniu lata zabieramy Was do innego województwa. Odkrywamy to, co mniej znane, przywołujemy zapomniane historie, opisujemy ludzi i miejsca, dzięki którym dany region jest wyjątkowy. Teraz zwiedzamy najciekawsze miejsca w województwie podkarpackim. Ruszaj z nami w drogę!

Położone w południowo-wschodniej części Polski województwo podkarpackie jest wyjątkowe ze względu na niebywałą różnorodność. W tym jednym regionie swoje miejsce na ziemi znajdą zarówno miłośnicy architektury zabytkowych miast i obiektów historycznych, jak również entuzjaści obcowania z dziką naturą. Tutaj niezwykła przyroda czai się na każdym kroku, a wyjątkowych miejsc wartych odkrycia nie sposób opisać w jednym artykule.

Przyjeżdżają tu introwertycy, którzy pragną zaszyć się w kątach magicznych Bieszczad, ci, którzy szukają ukojenia od trudów codzienności, jak również miłośnicy typowych, obleganych w sezonie atrakcji turystycznych. Mieszkańcy Podkarpacia bezwarunkowo kochają swoją małą ojczyznę, a przejezdni napawają się każdą chwilą twierdząc, że tutaj czas płynie wolniej. Są takie miejsca za Ziemi, które raz odkryte, zapadają w pamięci już na całe życie - dla wielu takimi stały się właśnie zakątki Podkarpacia. Jeśli raz tu przyjedziesz, będziesz chciał wrócić po więcej.

Podkarpacie słynie nie tylko z cudownych pejzaży przyrodniczych, ale także majestatycznych, doskonałych w każdym calu pałaców i zamków. To tu mieści się jedna z najbardziej znanych - nie tylko w Polsce, ale i za granicą rezydencji, a mianowicie Zamek Lubomirskich i Potockich w Łańcucie. Okazałych rozmiarów budowla w typie palazzo in fortezza została wzniesiona w XVII wieku i do dziś prezentuje się perfekcyjnie.

Pierwszym właścicielem twierdzy był Stanisław Lubomirski, który doskonale zadbał o to, aby nikt jej nie zdobył. Obiekt został otoczony mocnymi fortyfikacjami bastionowymi, które uchroniły twierdzę przed zniszczeniem przez Szwedów. W XVIII wieku, z inicjatywy Izabeli z Czartoryskich Lubomirskiej, zbrojenia te zostały zastąpione alejami spacerowymi, tworząc wokół budynku imponujący ogród, który można podziwiać do dziś. Zamek w Łańcucie to bez wątpienia jedna z najpiękniejszych rezydencji magnackich w Polsce - stale przyciąga turystów, którzy zachwycają się jego zabytkowymi wnętrzami i pięknym otoczeniem.

Na uwagę w województwie podkarpackim zasługuje również Zamek w Baranowie Sandomierskim - rezydencja powstała w XVI wieku, na miejscu dawnego dworu rodziny Baranowskich. Na przestrzeni lat zmieniali się jego właściciele, a każdy z nich przekształcał coś w wyglądzie budynku - dziś nawiązuje do rezydencji rodu Leszczyńskich. To jeden z najlepiej zachowanych obiektów architektury renesansowej w Europie.

Trzykondygnacyjna budowla wzniesiona na planie prostokąta posiada cztery okrągłe baszty w narożach, prostokątną wieżę pośrodku ściany frontowej, a także wewnętrzny dziedziniec otoczony imponującymi krużgankami. W części zamku udostępnionej dla zwiedzających podziwiać dziś można m.in. największe w Europie czółno wydłubane z pnia drzewa, wystawę kafli oraz salę poświęconą procesowi wydobywania siarki.

Ruiny Zamku Kamieniec znajdują się na skalistym wzgórzu między Odrzykoniem a Korczyną. Pochodząca z XIV wieku twierdza obronna w stylu renesansowym, od 1995 roku pełni funkcję muzeum.

Zamek przez długi czas radził sobie z najazdami Tatarów i Wołochów. Swoją świetność stracił dopiero na skutek działań wojennych w XVII wieku. Najpierw zaczęli rujnować go Szwedzi, później zaś wojska Rakoczego. W XIX wieku, gdy był już ruiną, stał się inspiracją dla komedii "Zemsta" Aleksandra Fredry. Zamek Kamieniec jest dziś obiektem udostępniony do zwiedzania i stanowi punkt widokowy na malownicze wzgórza Podkarpacia.

Rzeszów, czyli stolica Podkarpacia ma dziś naprawdę sporo do zaoferowania. Bez wątpienia warta odwiedzenia jest starówka z neogotyckim ratuszem oraz kamienicami wznoszonymi od XVII w. Będąc w centrum Rzeszowa warto wybrać w kierunku klimatycznej ulicy 3 maja, gdzie mieści się dawny Konwent Pijarów, a dalej Zamek i Pałac Lubomirskich.

Kolejny punkt warty zobaczenia to Fontanna Multimedialna oferująca w sezonie letnim pokazy videomappingu na tafli wody. Należy też wspomnieć o biegnącej pod płytą rynku Podziemnej Trasie Turystycznej, gdzie można dogłębnie poznać historie miasta i regionu, a także jedyne w Polsce Muzeum Dobranocek. Dla miłośników obcowania z naturą poleca się natomiast spacer bulwarami wzdłuż Wisłoka czy też odwiedzenie pobliskich lasów i zalewów.

Przemyśl nie bez powodu zyskał miano jednego z najpiękniejszych miast w Polsce. Mająca ponad tysiącletnią tradycję i burzliwą przeszłość aglomeracja, może dziś poszczycić się wieloma atrakcjami turystycznymi. Podobnie jak Rzym, mieści się na siedmiu wzgórzach i jest prawdziwą perłą Podkarpacia. Strome, brukowane uliczki prowadzą obok pięknych katedr i kamienic, co wprawia w niepowtarzalny klimat. Tutaj doświadczysz bogactwa zabytków i podziwiać będziesz ciekawą architekturę.

Będąc w Przemyślu dobrze odwiedzić Muzeum Dzwonów i Fajek, a także monumentalną austrowęgierską twierdzę. Warto także wyjść na Kopiec Tatarski, skąd rozpościera się rozległa panorama na miasto, rzekę San oraz okolice.

Przechadzając się po rynku w Przemyślu nie sposób nie zwrócić uwagi na rzeźbę Szwejka, będącego symbolem antywojennej postawy. Według fabuły powieści Jaroslava Haška w 1915 roku wojak trafił do Przemyśla oskarżony o szpiegostwo. Zatrzymano go, gdy włożył rosyjski mundur i wzięto za jeńca, a później przetransportowany na noc do Twierdzy Przemyśl. Miasto organizuje coroczne Wielkie Manewry Szwejkowskie, a pomnik Szwejka na rynku stał się lokalną atrakcją turystyczną.

Do najcenniejszych zabytków Przemyśla ponadto zalicza się:

• Renesansowy Zamek Kazimierzowski
• Archikatedrę Rzymskokatolicką wraz z kryptami biskupów
• Archikatedrę Greckokatolicką, kościoły karmelitów i franciszkanów
• Kamienice z XVI i XVII w. w Rynku
• Cerkiew Bazylianów

Leżące u podnóża Karpat Krosno niegdyś nazwane zostało "Małym Krakowem". Wyjątkowy klimat nadają mu okazałe, renesansowe kamienice otaczające rynek, a także symboliczne krośnieńskie podcienia oraz Wieża Farna, z której podziwiać można panoramę miasta. Będąc tam warto zatrzymać się na moment przy Kościele Farnym, a także wejść do Muzeum Rzemiosła. Krosno jest miastem z ponad 100-letnią tradycją hutnictwa szkła, dlatego punktem obowiązkowym będzie również wizyta w Centrum Dziedzictwa Szkła, gdzie dowiedzieć można się jak powstaje szkło i spróbować jego samodzielnego "wydmuchiwania".

• Muzeum Marii Konopnickiej - mieszczące się w Dworku w Żarnowcu, gdzie poetka mieszkała przez ostatnie lata swojego życia. Można podziwiać tutaj autentyczne pamiątki, związane z historią literatury polskiej, sztuki i dziedzin pokrewnych. W zbiorach znajdują się również rękopisy utworów Marii Konopnickiej z przeszłości.

• Muzeum Bombki Choinkowej w Nowej Dębie - tutaj święta Bożego Narodzenia trwają cały rok. Dla tych, których ciekawi tematyka powstawania bombek i innych ozdób choinkowych, miejsce to dostarczy niezapomnianych wrażeń. Z wizyty w tym wyjątkowym miejscu zachwycone będą nie tylko dzieci.
• Muzeum Dobranocek w Rzeszowie - w tym miejscu można odbyć sentymentalną podróż w przeszłość, do czasów dzieciństwa. Jacek i Agatka, Miś Uszatek, Colargol, Bolek i Lolek to tylko część bohaterów, którzy będą ci towarzyszyć. W miejsce to z pewnością warto zabrać najmłodszych, aby mogli dowiedzieć się, jak wyglądały animacje poprzednich pokoleń.
• Muzeum Przemysłu Naftowego i Gazowniczego im. Ignacego Łukasiewicza w Bóbrce - znajdujące się na terenie najstarszej na świecie, nadal działającej kopalni ropy naftowej. Odwiedzając to miejsce poznasz technologie używane w przeszłości w przemyśle naftowym, a także zobaczysz autentyczne narzędzia, maszyny i urządzenia wykorzystywane w procesie wydobycia. Interaktywne wystawy, warsztaty i wykłady, zaciekawią zarówno dorosłych, jak i dla dzieci.

Znajdujący się na terenie Bieszczad Rezerwat Sine Wiry jest bodajże jednym z najbardziej malowniczych na Podkarpaciu. Znajdziesz tu lasy, potoki, wodospady, a także niezwykłe pomniki przyrody nieożywionej - m.in. słynnego Łosia z Zawoju (jedno z najchętniej fotografowanych drzew w Bieszczadach). Sine Wiry to rezerwat założonym na terenie Ciśniańsko-Wetlińskiego Parku Krajobrazowego w celu ochrony fragmentu rzeki Wetlina i otaczającego ją kompleksu leśnego. Turyści zachwycają się tu charakterystycznymi dla tego regionu starodrzewami bukowo-jodłowymi. Występuje tu malownicze koryto rzeki torującej sobie drogę pomiędzy sporych rozmiarów głazami o nietypowych formach.

Mieszczący się pomiędzy Rzeszowem a Krosnem Rezerwat Prządki to niewątpliwie jedna z perełek południa Polski. Cieszące się sporą popularnością miejsce, w którym znajdują się cuda przyrody nieożywionej, niegdyś był mocno zarośnięte. Dziś podziwiać można tam piękno skalnych ostańców o wysokości nawet ponad 20 metrów. Tamtejsze formacje zbudowane są z gruboziarnistego piaskowca ciężkowickiego, który pod wpływem erozji przybrał bardzo oryginalne kształty. Skały na terenie Rezerwatu Prządki mają ok. 35 - 55 ml lat!

Oglądać można tu rozmaite formy erozyjne - bruzdy, zagłębienia czy też powierzchnie gąbczaste. Z miejscem tym wiąże się również ciekawa legenda - skały to tak naprawdę nieposłuszne dziewczyny, które zamieniono w kamień za karę, bowiem podczas Niedzieli Wielkanocnej przędły len. Teren robi niemałe wrażenie i będzie fantastycznym urozmaiceniem wycieczki na Podkarpacie.

Magurski Park Narodowy (MPN) to bez wątpienia jeden z najatrakcyjniejszych zakątków Podkarpacia. Ten rozległy, dziewiczy obszar (zajmuje 194,39 km², a jego otulina dodatkowo powierzchnię 226,97 km².) mieści się w części Beskidu Niskiego, na pograniczu województw podkarpackiego (niemal 90 proc.) i małopolskiego (około 10 proc.). MPN będący unikatowym terenem przejściowym pomiędzy Karpatami Zachodnimi i Karpatami Wschodnimi to w niemal w 90 proc. lasy. Znajdują się tu też liczne łąki i pastwiska, a także torfowiska, prawie 800 gatunków roślin (wśród których wiele objętych jest ochroną) i prawie 200 gatunków zwierząt. Na terenie parku wytyczono 6 szlaków pieszych o łącznej długości 85 km.

Dla tych, którzy miłością bezwarunkową kochają przyrodę - szczególnie tę dziką, Magurski Park Narodowy będzie miejscem wręcz idealnym na "naładowanie baterii". Tu odpoczniesz od zgiełku, poobcujesz sam na sam z naturą, a jednocześnie spędzisz aktywnie czas. To jeden z nielicznych obszarów w Polsce, który nadal nie został skażony masową turystyką. Na obszarze MPN znajduje się wiele niepowtarzalnych zabytków i miejsc - należą do nich m.in. Rezerwat Skalny Kornuty, Wodospad Magurski czy Diabli Kamień. Tym, którzy doceniają piękno drewnianego budownictwa z pewnością spodoba się również tamtejsza ścieżka, biegnąca Szlakiem Architektury Drewnianej.

Jeśli pojedziesz tam raz, przepadniesz bez reszty. Jeśli byłeś i nie zakochałeś się jeszcze w Bieszczadach, z pewnością nie doświadczyłeś tego, co najbardziej w nich magnetyczne. Piękno krajobrazów, dzikość przyrody i niepowtarzalny klimat to tylko namiastka. Zdaniem wielu, Bieszczadzki Park Narodowy ma w sobie coś, co czyni go wyjątkowym.

Jest to trzeci co do wielkości Park Narodowym na terenie Polski, który w 1992 r. stał się częścią Międzynarodowego Rezerwatu Biosfery "Karpaty Wschodnie". Zajmuje południowo-wschodnią część województwa podkarpackiego. Jest porośnięty w większości naturalnymi lasami liściastymi i mieszanymi z bukiem, olszą szarą, jaworem, świerkiem i jodłą. Występują tam jednak również drzewostany puszczańskie o charakterze pierwotnym, które można odkryć m.in. na zboczach Małej i Wielkiej Rawki czy północnych stokach Smereka. Aż 63 proc. Bieszczadzkiego Parku Narodowego jest objęte ścisłą ochroną. Bieszczady to prawdziwe królestwo flory i fauny, której można wyjść na spotkanie wędrując tamtejszymi szlakami.

Jezioro Solińskie przyciąga ogrom turystów, szczególnie w sezonie letnim. To bez wątpienia numer jeden wśród jezior na Podkarpaciu. Solina powstała na skutek wybudowania najwyższej w Polsce tamy i zalania rozległych terenów w dolinie Sanu. Na dnie tego zbiornika wodnego znalazła się m.in. dawna wieś Solina, jak również cała jej zabudowa. Mający powierzchnię ok. 22 m2 Zalew Soliński mieści mniej więcej 472 mln m3 wody, a to oznacza, że pod tym względem jest największym zbiornikiem wodnym w Polsce.

Zdaniem wielu, Jezioro Solińskie jest niezwykłe i wyjątkowe, bo ze wszystkim stron otoczone lesistymi wzgórzami. Nie brakuje tu klimatycznych miejsc noclegowych, lokali gastronomicznych serwujących regionalne smakołyki, a także spokojnych punktów nad brzegiem, gdzie można po prostu usiąść i napawać się pięknem solińskiej wody. Urozmaiceniem pobytu nad bieszczadzkim jeziorem będzie również rejs statkiem po zalewie, wizyta na kąpielisku czy udział w różnego rodzaju imprezach, gdzie można zetknąć się z regionalnym folklorem.

Jezioro Tarnobrzeskie to jedno z najpiękniejszych sztucznych zbiorników w Polsce, które zachwyca turkusową wodą i malowniczą okolicą. Okrzyknięty cudem ekologii - bo powstało w miejscu wyrobiska największej kopalni odkrywkowej siarki w Europie. Zalano je wodą o I klasie czystości i to dlatego jest tak krystaliczne.

Jeśli szukasz miejsca na plażowanie, a przede wszystkim aktywne spędzenie czasu nad wodą w otoczeniu zachwycających krajobrazów, Jezioro Tarnobrzeskie będzie miejscem godnym uwagi. Cały obszar akwenu objęty jest "strefą ciszy", tak więc nie musisz martwić się o to, że odgłosy motorówek czy skuterów wodnych będą zakłócać twój wypoczynek. Poza najdłuższą plażą w południowej Polsce znajdziesz tu ogromne zaplecze do uprawiania rozmaitych sportów wodnych - np. żeglarstwa czy windsufringu. Wypoczywając nad zbiornikiem w Tarnobrzegu możesz również ponurkować, spróbować swoich sił na wodnych nartach i poszaleć na jednej z najdłuższych tyrolek w kraju. A może lot balonem w widłach Wisły i Sanu? Pewnie jest jedno - tutaj nie ma czasu na nudę.

Województwo podkarpackie ma do zaoferowania więcej, niż może się wydawać. Nie bez powodu przyciąga mieszkańców dużych miast z innych regionów Polski, który osiedlają się tu na stałe. Zdaniem wielu, żyje się tu spokojnie, sielsko, beztrosko - po prostu dobrze. Podkarpacie jest bez wątpienia jedną z perełek naszego kraju, miejscem z którego powinniśmy być dumni.

***

O akcji "Polska na własne oczy"

Znowu jest lato! Polacy tłumnie ruszają na długo wyczekiwany odpoczynek, a my chcemy im w tym towarzyszyć, służyć dobrą radą, co można zobaczyć w naszym pięknym kraju. Może wspaniałe atrakcje czekają dosłownie tuż za rogiem? Cudze chwalicie, swego nie znacie - pisał poeta. I my chcemy pokazać, że faktycznie tak jest. W tym roku, od czerwca do października będziemy w warmińskich lasach, nad Łyną, w Białowieży, Ciechocinku, na Roztoczu i w wielu innych miejscach. Ruszaj z nami!