Leczymy zapalenie oskrzeli

Stan zapalny dróg oddechowych, które doprowadzają powietrze do płuc, nazywamy bronchitem albo zapaleniem oskrzeli. U dzieci tego typu infekcje prawie zawsze rozpoczynają się od zwyczajnego przeziębienia. - Początkowo u malca pojawia się wodnisto-śluzowy katar.

Brzdąc ma przekrwioną błonę śluzową gardła i nosa - mówi dr Barbara Gierowska- Bogusz, pediatra z Instytutu Matki i Dziecka w Warszawie. Zalegająca w nosku wydzielina nie tylko utrudnia swobodne oddychanie, ale też sprzyja dalszemu rozwojowi choroby. Po paru dniach szkodliwe drobnoustroje wnikają bowiem głębiej. Zainfekowaniu ulega błona śluzowa oskrzeli, która zaczyna produkować większe ilości śluzu.

- Dlatego właśnie dziecko kaszle - wyjaśnia nasz ekspert. - Najpierw kaszel jest suchy i męczący, a następnie mokry, połączony z wykrztuszaniem śluzowo-ropnej wydzieliny. Ponieważ malec najczęściej połyka odkrztuszony śluz, podczas napadów kaszlu może wymiotować - mówi dr Gierowska-Bogusz.

Stan malucha pogarsza się: dziecko kaszle coraz bardziej i z coraz większym trudem oddycha. Źle śpi zarówno w dzień, jak i w nocy. Poza tym chory smyk zwykle zaczyna też wysoko gorączkować, nie ma apetytu i jest osłabiony. U niektórych dzieci występują duszności, pojawia się świszczący oddech oraz ból w klatce piersiowej.

Jeśli dziecko przez kilku dni "brzydko" pokasłuje, trzeba wybrać się z nim na konsultację do pediatry. Lekarz dokładnie osłucha malca i podejmie decyzję o leczeniu. - Jeżeli choroba ma w miarę łagodny przebieg, wystarczy, by brzdąc poleżał przez kilka dni w łóżku - uspokaja ekspert. Kuracja zależy od tego, co wywołało zapalenie oskrzeli.

Gdy maleństwo ma objawy infekcji wirusowej (o czym świadczy początkowo suchy kaszel), podaje się syrop o działaniu mukolitycznym, tzn. rozrzedzającym śluz. Tego rodzaju środki ułatwiają odkrztuszanie, a następnie odpluwanie śluzowej wydzieliny, która powinna być regularnie usuwana z organizmu - mówi pediatra.

Przez pierwsze dni infekcji dziecku trzeba też podawać leki obniżające gorączkę (zawierające ibuprofen lub paracetamol), by wysoka temperatura dodatkowo nie osłabiała organizmu walczącego z chorobą. Aby zbić gorączkę, można też zastosować okłady albo kąpiele ochładzające.

- Gdy u maleństwa pojawia się żółta lub zielonkawa plwocina, oznacza to, że infekcja oskrzeli została wywołana przez bakterie (co jednak zdarza się rzadziej) lub że przy wirusowym zapaleniu oskrzeli doszło do nadkażenia bakteriami. Wtedy oprócz leczenia objawowego dziecko wymaga również terapii antybiotykiem - wyjaśnia dr Gierowska- Bogusz.

W ustaleniu,czy powodem zapalenia są wirusy czy bakterie, pomocne bywa badanie stężenia białka CRP (z krwi), które podwyższa się przy stanie zapalnym organizmu spowodowanym przez bakterie. Pamiętaj przy tym, że jeśli lekarz zapisze szkrabowi antybiotyk, musisz mu podać wszystkie zalecone dawki. Absolutnie nie przerywaj kuracji, gdy tylko maluch poczuje się trochę lepiej.

Podczas choroby najważniejsze jest złagodzenie jej przykrych objawów, czyli gorączki, duszności i kaszlu. Oto, co może przynieść brzdącowi ulgę:

● Kilka razy dziennie staraj się wietrzyć pokój dziecka. Oddychanie chłodnym powietrzem zmniejsza bowiem obrzęk błon śluzowych dróg oddechowych oraz nasilenie kaszlu.

● Regularnie nawilżaj powietrze w domu - zimą najlepiej jest porozwieszać na kaloryferach mokre ręczniki. Możesz też stosować nawilżacz powietrza.

● Kilka razy w ciągu dnia dobrze jest też oklepywać maluchowi plecki - w ten sposób mechanicznie wspomaga się odrywanie śluzu, który zalega w oskrzelach dziecka. Przed przystąpieniem do zabiegu ułóż smyka na brzuszku, z głową niżej niż reszta ciała, najlepiej na własnych kolanach. Następnie dłonią złożoną w tzw. łódeczkę oklepuj szkrabowi plecy wzdłuż kręgosłupa. Żeby taki zabieg był skuteczny, trzeba go powtarzać kilka razy dziennie.

● Podawaj brzdącowi dużo picia, bo nawodnienie smyka sprzyja rozrzedzaniu wydzieliny w oskrzelach. Dziecko powinno wypijać przynajmniej 100 ml płynu na kilogram masy ciała na dobę, czyli przy wadze 15 kg - ok. 1,5 l płynów. Najlepiej podawać brzdącowi wodę i herbatki ziołowe (np. malinową, lipową, z czarnego bzu), które ze względu na swoje działanie przeciwzapalne przyspieszają powrót do zdrowia.

● Nie zmuszaj dziecka do jedzenia, ma prawo mieć teraz mniejszy apetyt. Najlepiej proponuj mu lekkie dania i zupy - takie, jakie maluszek najbardziej lubi.

Czy smyk po przebytej chorobie może jeszcze kaszleć?

Tak. Zapalenie oskrzeli zazwyczaj mija po upływie 10-14 dni, ale kaszel utrzymuje się czasami nawet przez kilka tygodni (szczególnie dokuczliwy bywa rano). Jeśli po takim okresie dolegliwości nie miną lub wręcz się nasilą, należy zaprowadzić szkraba do pediatry.

Czy zapalenie oskrzeli można kurować na własną rękę?

Nie. Dziecko, które ma objawy zapalenia oskrzeli, trzeba jak najszybciej zaprowadzić do lekarza. Jeśli brzdąc nie zostanie w porę zbadany, infekcja może bowiem rozprzestrzenić się na płuca.

Dr Barbara Gierowska-Bogusz, pediatra z Instytutu Matki i Dziecka: Zdarza się, że u smyka zapalenie oskrzeli występuje kilka razy w roku. Może to być sygnałem wielu schorzeń. Bywa również wynikiem tego, że maluch ma obniżoną odporność, cierpi na alergię albo zaraził się pasożytem.

Jeśli szkrab często przechodzi zapalenie oskrzeli, należy rozważyć wraz z pediatrą zrobienie mu badań, które pomogą ustalić przyczynę infekcji.

Konsultacja: dr Barbara Gierowska-Bogusz, pediatra, neonatolog z Instytutu Matki i Dziecka w Warszawie. Tekst: Magdalena Leśkiewicz