Likopen: Dlaczego jest tak ważny w diecie? Gdzie go znajdziemy?
Likopen to substancja, która kojarzona jest głównie z pomidorami. I słusznie, gdyż te warzywa i ich przetwory są najbogatszym źródłem tego przeciwutleniacza z grupy karotenoidów, czyli naturalnych barwników występujących w roślinach. Likopen zwalcza wolne rodniki, chroniąc tym samym organizm przed stresem oksydacyjnym i wieloma chorobami. Ten cenny antyoksydant zmniejsza stany zapalne, działa antybakteryjnie i przeciwgrzybiczo, a dodatkowo korzystnie wpływa na układ sercowo-naczyniowy, m.in. obniżając poziom cholesterolu. Likopen świetnie oddziałuje też na skórę, a także na kości. Jego właściwości powinni docenić też mężczyźni, gdyż zwiększa płodność i wspomaga funkcjonowanie prostaty. Co jeszcze warto wiedzieć o likopenie i w jakich produktach go znajdziemy? Sprawdźmy.
Likopen to naturalny barwnik należący do grupy karotenoidów – silnych przeciwutleniaczy. Nadaje warzywom i owocom czerwony kolor, a przy tym wykazuje szereg właściwości prozdrowotnych. Jak inne antyoksydanty zwalcza wolne rodniki, które w nadmiarze prowadzą do tzw. stresu oksydacyjnego przyspieszającego starzenie się komórek i sprzyjającego powstawaniu wielu chorób, w tym między innymi nowotworowych. Likopen swoje korzystne dla zdrowia właściwości zawdzięcza właśnie silnemu działaniu przeciwutleniającemu. Oprócz tego zwiększa efektywność działania innych antyoksydantów, np. luteiny, witaminy C czy beta-karotenu.
Właściwości likopenu
Jako przeciwutleniacz likopen działa przeciwbakteryjnie i przeciwgrzybiczo, ma też właściwości immunomodulujące, czyli wzmacniające odporność. Oprócz tego redukuje stany zapalne w organizmie, dzięki czemu zmniejsza ryzyko występowania wielu schorzeń. Reguluje także cykl komórkowy, zapobiega utlenianiu lipidów i korzystnie wpływa na cały metabolizm. Poprawia tym samym funkcjonowanie niemal wszystkich układów narządów, szczególnie krwionośnego, pokarmowego i kostnego.
Zawarty w pomidorach likopen szczególnie korzystnie wpływa na układ krwionośny. Reguluje funkcjonowanie śródbłonka (wyściółki naczyń krwionośnych limfatycznych) oraz prowadzi do rozszerzenia naczyń krwionośnych takich jak żyły, tętnice i naczynia włosowate. Dzięki temu zmniejsza ryzyko zawału i udaru. Likopen hamuje także syntezę cholesterolu i wspomaga usuwanie „złego” cholesterolu LDL z krwi. Związek ten przeciwdziała też agregacji płytek krwi i powstawaniu skrzepów, tak więc spożywanie produktów w niego bogatych może obniżać ryzyko miażdżycy, choroby wieńcowej i innych schorzeń układu sercowo-naczyniowego.
Likopen wzmacnia kości i chroni przed osteoporozą
Karotenoidy, w tym likopen, wpływają korzystnie na gęstość mineralną kości, dlatego też chronią przed nadmierną utratą tkanki kostnej. Dieta bogata w likopen może więc zmniejszyć ryzyko wystąpienia osteoporozy.
Wsparcie dla mężczyzn
Likopen dla wszystkich przynosi wiele korzyści, ale jest szczególnie polecany mężczyznom. W ich organizmach związek ten magazynowany jest w dużych ilościach w prostacie. Likopen wpływa przy tym na ilość i aktywność plemników w nasieniu. Zwiększa więc płodność mężczyzn, a także poprawia funkcjonowanie prostaty. Często wykorzystywany jest w lekach wspomagających potencję. Spożywanie likopenu może również zmniejszyć prawdopodobieństwo raka prostaty o kilkanaście procent.
Likopen poprawia kondycję skóry, włosów i paznokci
Kolejną zaletą likopenu jest korzystne oddziaływanie na skórę. Spowalnia starzenie się komórek oraz zapewnia skórze odpowiednią jędrność, sprężystość i napięcie. Ponadto zwiększa odporność skóry na działanie szkodliwych promieni UVA i UVB, przez co ta mniej się czerwienie pod wpływem działania słońca i jest mniej narażona na poparzenia słoneczne oraz wystąpienie nowotworu skóry – czerniaka. Likopen hamuje także działanie hormonu DHT, który jest odpowiedzialny za wypadanie włosów. Jest więc dodawany do preparatów przyspieszających ich porost. Świetnie też wpływa na kondycję paznokci.
Przeciwutleniacze oczyszczają organizm z toksyn, tak więc likopen pomaga pozbyć się szkodliwych produktów przemiany materii i przyspiesza proces redukcji masy ciała. Podkręca metabolizm i pozwala pozbyć się zbędnych kilogramów. W przeciwutleniacze bogate są przede wszystkim owoce i warzywa, więc powinny one dominować w diecie.
Likopen a choroby nowotworowe
Antyoksydacyjne działanie likopenu sprawia, że zapobiega on szkodliwemu działaniu wolnych rodników, które uszkadzają komórki. Dzięki temu związek ten może minimalizować ryzyko wystąpienia nowotworów, szczególnie raka przewodu pokarmowego, trzustki, płuc, prostaty, szyjki macicy oraz piersi. Zaleca się więc zwiększone spożycie likopenu osobom palącym papierosy, nadużywającym alkohol oraz tym, które dziedzicznie obciążone są ryzykiem chorób nowotworowych.
Gdzie znajdziemy likopen?
Likopen to naturalny barwnik, którego największe ilości znajdują się w czerwonych i pomarańczowych warzywach oraz owocach. Najbogatszym źródłem likopenu są pomidory i ich przetwory, a więc ketchup, sok pomidorowy, przecier i koncentrat pomidorowy. Co ciekawe to właśnie produkty przetworzone cechują się większą zawartością likopenu, ponieważ w pomidorach występuje on w połączeniu z innymi związkami i jest gorzej przyswajalny. O wiele mniejsze ilości likopenu znajdują się również w papryce, arbuzie, czerwonym grejpfrucie, owocach dzikiej róży, papai, gujawie i suszonych morelach. Warto wspomnieć, że likopen jest substancją rozpuszczalną w tłuszczach, a więc będzie lepiej przyswajalny, gdy do warzyw, soków lub potraw z pomidorami dodamy oliwę z oliwek czy inny zdrowy olej.
