Lilak pospolity (bez): Zbierz, nim przekwitnie. Pomoże na bóle, kaszel, nadciśnienie i reumatyzm

Lilak pospolity, Syringa vulgaris, bez lilak — określeń, dla tego popularnego w Polsce krzewu, jest kilka. Roślina należy do rodziny oliwkowatych i pochodzi z rejonu Półwyspu Bałkańskiego. Do Polski została sprowadzona z Imperium Osmańskiego w XVI w. Lilak pospolity (bez) może osiągać nawet do siedmiu metrów wysokości! Jest to krzew o szerokim, rozgałęzionym pokroju. Liście rośliny mają ciemnozielony kolor i szerokojajowaty kształt, który może kojarzyć się z rysunkiem serca. Kwiaty zebrane są w obfite wiechy, mają słodką, przyjemną woń, która wabi owady. Jakiego koloru kwiatostany ma lilak pospolity? Odmiany tego krzewu mogą mieć fioletowe, niebieskie, purpurowe, białe, a nawet żółte płatki. Jeśli szukasz łatwego w uprawie krzewu do ogrodu, doskonałym wyborem będzie lilak pospolity. Kiedy i gdzie rośnie ten krzew? 

Bzy lilaki w całej krasie można podziwiać w maju. W zależności od panującej aury i regionu Polski kwitnienie rozpoczynają na początku bądź w połowie miesiąca. Istnieją także odmiany pokrywające się kwieciem już w połowie kwietnia oraz takie, które zdobią ogród kolorami dopiero na początku czerwca, a nawet w lipcu.

Krzew najlepiej rozwija się w miejscach nasłonecznionych, ale poradzi sobie także w półcieniu, a nawet na zacienionych stanowiskach, choć w tym ostatnim przypadku będzie mniej okazały.

Śmiertelnie niebezpieczne rośliny. Polacy sadzą je na potęgę

Lilak pospolity (bez) to roślina łatwa w uprawie i niewymagająca, dlatego chętnie sięgają po niego nie tylko ogrodnicy hobbyści, ale także architekci krajobrazu planujący parki i miejskie skwery. Większość odmian bzu lilaka to rośliny mrozoodporne, choć jeśli zima jest wyjątkowo sroga, młode okazy warto okrywać.

Lilak pospolity wspaniale prezentuje się jako soliter. Ma wówczas dostęp do słońca, które tak lubi i może prezentować swoje kwiaty w pełnej krasie. Bywa też sadzony w grupach — szpalery różnokolorowych bzów ucieszą oczy każdego miłośnika ogrodów. Ciekawym rozwiązaniem są także kompozycje tworzone z innymi krzewami. Lilak pospolity (bez) pięknie prezentuje się w towarzystwie krzewuszki, forsycji, jaśminowca czy głogu.

Jak utrzymać bukiet z bzu na dłużej?

Dla osób, które kochają barwne ogrody i słodkie zapachy idealnym wyborem będzie lilak pospolity. Odmiany, które wspaniale ozdobią ogród to:

• Lilak pospolity Madame Lemoine — ta odmiana uważana jest za jedną z najbardziej szlachetnych. To biały bez o dużych, tak obfitych kwiatach, że gałęzie krzewu uginają się pod ich ciężarem. Niestety ma długą rurkę kwiatową, przez co jego nektar jest niedostępny dla owadów. To doskonałe rozwiązanie dla osób, które uwielbiają lilaki pospolite — odmiany późne, takie jak Mme Lemoine sprawią, że dłużej będą mogły cieszyć się kwiatami tych wspaniałych krzewów. Biały bez zakwita dopiero końcem maja, a nawet początkiem czerwca. W porównaniu do innych lilaków ma delikatniejszy zapach.

• Lilak pospolity Sensation — nazwa idealnie oddaje uczucia towarzyszące wszystkim, którzy widzą tę odmianę po raz pierwszy. Jest to prawdziwa bzowa sensacja. Roślina wytwarza wiechę złożoną z drobnych, dwubarwnych kwiatów. Każdy płatek lilaka Sensation jest purpurowy i ma różową, niemal białą obwódkę. Wygląda naprawdę zjawiskowo, gdy kwitnie w maju. 

• Lilak pospolity Hortensja — to niezbyt popularna w Polsce, ale bardzo ciekawa odmiana, której nazwa doskonale oddaje wygląd tego bzu. Jego stożkowate kwiatostany składają się z wyjątkowo dużych (największych wśród bzów) kwiatów o zaokrąglonych, różowych płatkach przypominających hortensje. Na tle innych bzów wyróżnia go także wyjątkowo intensywny zapach. Ta odmiana kwitnie w maju. 
• Lilak Primorose — jeśli chcesz zadziwić znajomych, wybierz właśnie ten lilak pospolity. Odmiany Priomorose próżno szukać w parkach czy na skwerach, nie zdarza się też często w ogrodach, a jest ona wyjątkowa, bo ma żółte pąki i kremowobiałe kwiaty! To gatunek odpowiedni do małych ogrodów dorasta do trzech metrów wysokości. Żółty bez kwitnie w maju i cechuje go wyjątkowo długi okres kwitnienia.
• Lilak pospolity japoński — to najpóźniejsza z odmian bzów, jego kwiatami można cieszyć się aż do końca lipca! Wyróżnia go także barwa płatków. Lilak japoński ma niebieskie kwiaty.

• Lilak pospolity Masséna - to doskonały wybór dla osób, które szukają intensywnych barw do ogrodu. Ta odmiana ma ogromne kwiaty w mocnym, purpurowym kolorze. Najobficiej kwitnie w maju.
• Chcesz mieć w ogrodzie tradycyjny, fioletowy lilak pospolity? Odmiany, które cię zainteresują to: Belle de Nanc, Aucubaefolia, Calvin C. Laney, Olivier de Serres, Paul Deschane i Prof. Hoser.

Jak pielęgnować bez lilak?

Warto skorzystać z okresu, kiedy kwitnie lilak pospolity — właściwości tej rośliny sprawiają, że bywa ona chętnie wykorzystywana w medycynie ludowej. Pomaga między innymi na bóle głowy, kaszel, oczyszcza wątrobę, reguluje ciśnienie krwi, bywa stosowana przy łuszczycy, a nawet chorobach nowotworowych.

Herbata z bzu lilaka: Przepis

Herbata z kwiatów lilaka pospolitego jest wykorzystywana w leczeniu łuszczycy, oczyszczaniu wątroby, biegunkach, nadciśnieniu, kaszlu, bólu gardła. Jak zauważa doktor Henryk Różański, może być też stosowany do wzmacniania odporności oraz jako środek na reumatyzm. Zawarte w naparze z bzu lilaka flawonoidy wykazują zdolności do hamowania rozwoju komórek rakowych.

Kwiatostany lilaka pospolitego (bzu) należy zebrać późnym popołudniem lub wieczorem. Następnie kwiaty trzeba poobrywać z gałązek i upchnąć ciasno w słoiku. Kolejna czynność to zakręcenie słoików i włożenie ich do piekarnika rozgrzanego do 50 stopni Celsjusza na trzy godziny. Po tym czasie zbrązowiałe kwiaty należy rozłożyć na papierze do pieczenia i pozostawić do całkowitego wyschnięcia.

Napar z bzu lilaka można przyjmować w przypadku nadciśnienia, biegunki, problemów z wątrobą czy kaszlem lub popijać dla smaku. Aromatyczna herbata z lilaka pospolitego ma wielu fanów. Co do zasady należy zalać łyżeczkę suszonych kwiatów szklanką gorącej, ale nie wrzącej wody i pozostawić do zaparzenia. Choć miłośnicy bzowych herbatek często dodają więcej suszu, by móc delektować się przyjemnym zapachem. Aby uporać się z dolegliwościami zdrowotnymi, należy wypijać 2 - 3 szklanki herbaty dziennie.

Napar z lilaka pospolitego jest stosowany także zewnętrznie przy problemach skórnych: łuszczycy, egzemie, przebarwieniach i trądziku. Wówczas należy myć nim problematyczne obszary skóry. Bywa także używany do przemywania narządów płciowych — Japończycy z jego pomocą leczą rzeżączkę.

Planując podjęcie leczenia z pomocą naparów z bzu należy skonsultować się z lekarzem. Nie powinny go także przyjmować kobiety w ciąży i osoby na niego uczulone.

Okłady z lilaka pospolitego (bzu)

Świeżo zebrane liście stosowane są także jako okłady przy bólach głowy i migrenach.