Łuszczycowe zapalenie stawów: czym jest i jak je leczyć?

Łuszczycowe zapalenie stawów to przewlekła choroba stawów, często mylona z zesztywniającym zapaleniem stawów kręgosłupa, reaktywnym zapaleniem stawów lub reumatoidalnym zapaleniem stawów. Powstaje w wyniku autoagresji organizmu, choć większe predyspozycje jej rozwoju występują u osób z antygenem HLA-B27. Choroba zajmuje zazwyczaj stawy w kończynach, a szczególnie w palcach. Zniekształcenia, które wywołuje utrudniają choremu sprawne funkcjonowanie. Objawiać się może również w innych częściach ciała. Łuszczycowe zapalenie stawów nie jest uznawane za chorobę dziedziczną.

Przyczyny

Konkretne przyczyny tej choroby nie są obecnie stwierdzone. Wiadomo jednak, że często dotyka osób, które są w grupie ryzyka zachorowania na łuszczycę. Aż 40 procent chorych na łuszczycę cierpi jednocześnie na łuszczycowe zapalenie stawów. Inne czynniki, które mogą wywołać tę chorobę to:

• podatność genetyczna – łuszczycowe zapalenie stawów często występuje w rodzinie. Statystyki pokazują, że niemal połowa chorych ma krewnego z podobnym schorzeniem;

• zakażenia wirusowe i bakteryjne, urazy mechaniczne, nadmierny stres – wszystkie te czynniki wywołują nieprawidłową odpowiedź układu immunologicznego;

• silne leki, najczęściej sole litu, beta-blokery, przeciwmalaryczne, a także inne substancje chemiczne.

Choroba ta może mieć różnorodny przebieg, w zależności od stopnia zajęcia układu ruchu i innych narządów. Czasami objawia się wyłącznie w jednej części ciała, w innym przypadku może zaatakować wiele stawów. Pierwsze charakterystyczne symptomy choroby pojawiają się najczęściej u pacjentów z rozpoznaną łuszczycą. U osób, które nie cierpią na łuszczycę diagnoza choroby jest znacznie trudniejsza.

Łuszczycowe zapalenie stawów ma zmienny przebieg. Zdarzają się wyjątkowo zaostrzone okresy, po których objawy mogą szybko ustąpić. Głównym symptomom choroby towarzyszą zazwyczaj: zmęczenie, uczucie rozbicia, bóle mięśni, gorączka.

Do charakterystycznych objawów łuszczycowego zapalenia stawów należą:

• ból, sztywność i obrzęk stawów, a także ich ograniczona ruchomość;

• zapalenie przyczepów ścięgnistych (przyczepów kości do ścięgien, więzadeł lub torebek stawowych), jest to jeden z najbardziej charakterystycznych objawów tej choroby;

• zapalenie palca, które atakuje wszystkie jego struktury i wywołuje efekt tzw. „palca kiełbaskowatego” – zajęty palec jest w całości poszerzony, spuchnięty i bolesny;

• deformacje stawów – występują u około pięciu procent chorych, palce w dłoniach i stopach przybierają nienaturalne kształty w wyniku zniszczenia kości;

• dna moczanowa - może towarzyszyć łuszczycowemu zapaleniu stawów, zwłaszcza przy rozległych zmianach skórnych, które zwiększają stężenia kwasu moczowego;

Choroba objawia się jednak nie tylko w postaci deformacji stawów. Można ją dostrzec również na skórze, w formie czerwonych grudek ze zrogowaciałą powierzchnią. Zmiany skórne występują najczęściej w okolicy łokci i kolan, pępka i pośladków. Choroba zajmuje również paznokcie, powodując, że są zżółkniałe i posiadają punktowe zgłębienie, jakby po ukłuciu szpilką. Ponadto, osoby chore cierpią również na zapalenie spojówek i ciągłe przekrwienie oczu. Wraz z łuszczycowym zapaleniem stawów może rozwijać się również miażdżyca.

Ze względu na to, że łuszczycowe zapalenie stawów jest często mylone z reumatoidalnym zapaleniem stawów diagnoza choroby polega na odróżnieniu tych dwóch schorzeń. W tym celu wykonuje się badanie na obecność we krwi czynnika reumatoidalnego oraz badanie RTG. W łuszczycowym zapaleniu stawów często występuje podwyższony czynnik OB. Diagnoza tego schorzenia nie jest łatwym zadaniem. Dodatkowo komplikuje ją fakt, że te dwie choroby mogą występować równocześnie. Za ostateczne rozpoznanie choroby odpowiedzialni są: dermatolog i reumatolog.

Leczenie

W związku z tym, że jest to choroba na całe życie jej leczenie polega głównie na utrzymaniu dobrej jakości funkcjonowania chorego. W terapii stosuje się zazwyczaj leki i zabiegi uśmierzające ból oraz poprawiające sprawność ruchową. Zdarza się, że u chorego wykonuje się również zabiegi chirurgiczne, które polegają na przeprowadzeniu plastyki stawu oraz usunięciu zniekształconej błony maziowej w obrębie stawu. Poza tym, osoby dotknięte tą chorobą powinny pamiętać o codziennych ćwiczeniach korekcyjnych oraz zajęciach z fizjoterapeutą.

1. Regularne ćwiczenia

Ćwiczenia fizyczne są niezbędnym elementem leczenia łuszczycowego zapalenia stawów. Chorzy powinni wybierać lekką aktywność fizyczną, a także ćwiczenia korekcyjne, które poprawią elastyczność mięśni, a także pozwolą kontrolować obciążenie stawów. Jeśli ćwiczenia będą sprawiały ból, należy zamienić je na lżejsze. Ich rodzaj powinien wybrać lekarz lub fizjoterapeuta.

2. Odpowiednia dieta

Istnieje pewna grupa pokarmów, które wywołują reakcje zapalne. Jest to przede wszystkim żywność roślinna. Produkty, które pozwolą je zmniejszyć to pełna pszenica, ziarna zbóż, owoce i warzywa dobrej jakości, a także żywność bogata w kwasy omega-3. Osoby, które cierpią na łuszczycowe zapalenie stawów powinny uwzględnić te produkty w swojej diecie.

3. Prawidłowa pielęgnacja

Skutecznym sposobem na łagodzenie dokuczliwych objawów tej choroby są kąpiele w solach leczniczych, np. w soli himalajskiej, która posiada szereg właściwości prozdrowotnych. Ponadto, chorym zaleca się obkładanie bolących obszarów ciepłymi i zimnymi kompresami, które złagodzą dolegliwości.

4. Odpowiednio długi sen

Sen to podstawa dobrego samopoczucia. Szczególnie ważny jest u osób, które zmagają się z przewlekłymi chorobami. Zbyt krótki może pogorszyć stan chorobowy. By organizm był dostatecznie wypoczęty, powinniśmy spać osiem godzin na dobę.

Łuszczycowe zapalenie stawów to poważna choroba, która może znacząco utrudniać normalne funkcjonowanie. Chorzy nie powinni zatem zapominać o regularnych ćwiczeniach, kontakcie z lekarzem, a także odpowiedniej diecie i wypoczynku. Zdrowy tryb życia znacznie ułatwia codzienne zmagania z chorobą.