Maska brzuszna: Bagatelizowany objaw zawału serca

Zawał serca to inaczej martwica mięśnia sercowego, do której dochodzi na skutek zatkania tętnic wieńcowych. W efekcie serce jest niedokrwione i niedotlenione. Przyczyną jest zazwyczaj miażdżyca (odkładanie się blaszek miażdżycowych w naczyniach krwionośnych) i choroba wieńcowa, rzadziej wady anatomiczne serca. Czynnikiem ryzyka wystąpienia zawału serca jest również otyłość, nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, palenie papierosów czy brak aktywności fizycznej.

Maska brzuszna to zespół niespecyficznych objawów zawału serca. Większość osób kojarzy je z dolegliwościami ze strony układu pokarmowego. Główny objaw to silny ból górnej części jamy brzusznej (ale słabszy niż w przypadku bólu w klatce piersiowej) oraz w okolicy prawego łuku żebrowego. Inne symptomy to nudności, wymioty oraz ogólne osłabienie. Maska brzuszna jest bardzo niebezpieczna - symptomy zawału serca się "maskują" (stąd nazwa), co znacznie utrudnia diagnozę, a nawet opóźnia udzielenie prawidłowej pomocy medycznej. Maska brzuszna pojawia się, gdy dochodzi do zawału dolnej części mięśnia sercowego. Zjawisko to częściej dotyczy kobiet, a także diabetyków i osób starszych.

Najbardziej charakterystycznym objawem zawału serca jest silny i piekący ból w klatce piersiowej. Wielu pacjentów określa go także jako dławiący i gniotący. Najczęściej promieniuje do lewego ramienia lub jamy brzusznej. Może go wywoływać lub nasilać stres, zimne powietrze czy wysiłek fizyczny. Oprócz bólu w okolicach mostka pojawiają się duszności, kołatanie i przyspieszone bicie serca, bladość skóry i oblewanie się zimnymi potami. Wiele osób odczuwa też silny niepokój.

Jeśli podejrzewamy, że u towarzyszącej nam osoby doszło do zawału serca w pierwszej kolejności należy wezwać karetkę pogotowia. W oczekiwaniu na przyjazd ratowników poszkodowaną osobę należy ułożyć w pozycji półsiedzącej, tak by mogła swobodnie oprzeć plecy. Kluczowe jest też ułatwienie oddychania, np. poprzez poluzowanie koszuli czy krawata. Jeśli poszkodowana osoba jest przytomna, można podać jej aspirynę, która rozrzedza krew i może usunąć np. zator w tętnicach wieńcowych. W przypadku zatrzymania krążenia i utraty przytomności należy rozpocząć resuscytację krążeniowo-oddechową (30 ucisków klatki piersiowej i 2 oddechy ratujące w naprzemiennych cyklach). Należy ją wykonywać aż do przyjazdu karetki pogotowia.

Diagnostyka zawału serca obejmuje badanie EKG, wywiad lekarski oraz określenie tzw. markerów zawału serca na podstawie badania krwi. W zależności od tego, jaki fragment mięśnia sercowego został uszkodzony i w jakim stopniu, stosuje się angioplastykę wieńcową (mechaniczne poszerzenie niedrożnej tętnicy wieńcowej) lub leczenie farmakologiczne (dożylne podanie środków rozpuszczających zatory w naczyniach krwionośnych). Nieco rzadziej stosuje się operację wszczepienia by-passów.