Możesz nie wiedzieć, że je masz!

Według dr Tomasza Zdrojewskiego z Katedry Nadciśnienia Tętniczego i Diabetologii Akademii Medycznej w Gdańsku, z badań epidemiologicznych przeprowadzonych w Polsce w ciągu kilku ostatnich lat wynika, że nadciśnienie tętnicze ma niemal 30 proc. dorosłych Polaków.

O nadciśnieniu mówimy wtedy, gdy ciśnienie krwi pacjenta jest przeważnie wyższe lub równe 140/90 mm Hg (milimetrów słupka rtęci).

W badaniach tych stwierdzono, że podobny odsetek Polaków ma tzw. wysokie prawidłowe ciśnienie krwi, czyli jest zagrożonych rozwojem nadciśnienia.

- W tym przypadku ciśnienie skurczowe waha się między 130-139 mmHg, a rozkurczowe - od 85 do 89 mmHg - wyjaśnia dr Zdrojewski.

Skutki cywilizacji

Statystyki wskazują, że liczba chorych na nadciśnienie tętnicze na świecie ciągle rośnie. Jest to bowiem choroba określana jako cywilizacyjna, a wśród znanych czynników jej ryzyka znajdują się m.in. przewlekły stres, związany np. z pracą zawodową, otyłość, nadwaga i brak ruchu.

Jak podkreśla prof. Włodziemierz Januszewicz z Akademii Medycznej w Warszawie, nadciśnienie jest zaburzeniem groźnym dla zdrowia, a nawet dla życia. Uważa się je bowiem za najważniejszym czynnik ryzyka powikłań ze strony układu krążenia, takich jak udar mózgu, zawał serca czy niewydolności narządów - serca i nerek.

Zdaniem prof. Januszewicza, trzeba jednak pamiętać o tym, że dzięki postępowi nauki medycyna dysponuje obecnie wieloma lekami, które są skuteczne w leczeniu nadciśnienia i obniżają związane z nim ryzyko powikłań. Są poza tym mało uciążliwe dla pacjenta. Dzięki prawidłowemu leczeniu nadciśnienia można np. obniżyć ryzyko udaru mózgu o 40 proc., a ryzyko choroby wieńcowej i zawału o 20 proc.

Brak objawów

Warunkiem niezbędnym do tego jest jednak wczesne wykrywanie nadciśnienia i prawidłowe dobranie leków. Niestety, badania wskazują, że na 100 Polaków z nadciśnieniem tylko 12 ma postawioną prawidłową diagnozę i jest skutecznie leczonych. Dla porównania, w USA odsetek ten ocenia się na 25-30.

Problem w tym, że nadciśnienie pierwotne, które dotyczy 90-95 proc. przypadków, rozwija się bezobjawowo albo daje skąpe i mało charakterystyczne objawy, takie jak bóle głowy, osłabienie, gorsza tolerancja wysiłku, wyjaśnia prof. Januszewicz. Pierwszą manifestacją tego schorzenia u większości pacjentów są niestety groźne powikłania.

Ważną rolę w rozpoznawaniu i leczeniu nadciśnienia mają do odegrania lekarze pierwszego kontaktu. To oni powinni wykonywać wiarygodne pomiary ciśnienia tętniczego, oceniać dodatkowe czynniki ryzyka tej choroby, jak zaburzenia w gospodarce lipidowej i węglowodanowej oraz edukować pacjentów.

Mniej soli i spacer

Jak podkreśla prof. Andrzej Trzebski z Akademii Medycznej w Warszawie, bardzo ważną metodą prewencji nadciśnienia i nieodzownym elementem jego terapii jest zdrowy styl życia. Wśród jego podstawowych zasad badacz wymienił rzucenie palenia, właściwą dietę, regularny wysiłek fizyczny, redukcję nadwagi oraz

ograniczenie alkoholu. Bardzo ważne jest ograniczenie spożycia soli, a wraz z nią jonów sodu oraz zwiększenie spożycia potasu, który jest obecny w dużych ilościach w warzywach i owocach. Zgodnie z rekomendacjami specjalistów, dzienne spożycie soli przez jedną osobę powinno być niższe niż 5 gramów. Tymczasem, w Polsce dochodzi ono nawet do kilkunastu gramów na dzień.

Korzystne dla pracy serca i układu krążenia jest też ograniczenie tłuszczów w diecie oraz zwiększenie udziału tłuszczów rybich w naszych posiłkach.

Prof. Trzebski przypomnia z kolei, że nieodzownym elementem profilaktyki nadciśnienia jest regularny wysiłek fizyczny.Jest on źródłem stresu korzystnego dla organizmu i dobrze wpływa na pracę serca. Jak zaznaczył, chodzi tu o 20-30 minut ruchu dziennie, np. w postaci spaceru, jazdy na rowerze czy pływania.