Cierpi na nie aż 40 proc. Polaków. Na szczęście coraz skuteczniej można sobie z nim radzić.
Jest jedną z najpowszechniejszych chorób. Co gorsza, zapada na nią coraz więcej ludzi i zaczyna się w coraz młodszym wieku. Podwyższone ciśnienie krwi powyżej 140 mmHg, czyli nadciśnienie, ma różne przyczyny: stres, nikotyna, zła dieta, nadwaga, otyłość, choroby nerek. Trzeba je wyeliminować. A gdy to nie pomaga, zostają leki lub zabiegi.
Prawidłowe ciśnienie wynosi 120/80 mmHg. Jeśli jest nieco wyższe (do 140/90-100 mmHg), lekarze zlecają nie leki, lecz zmianę stylu życia. Konieczne jest ograniczenie soli: zawiera ona sód zatrzymujący płyny w organizmie, co podwyższa ciśnienie. A także ruch, wyeliminowanie nadwagi, stresu zwiększającego ilość adrenaliny, która podnosi ciśnienie, i nikotyny powodującej skurcz naczyń.
Jeśli te sposoby nie pomagają, lekarz może przepisać preparaty na nadciśnienie. Stosuje się leki moczopędne (diuretyki), które zmniejszają ilość płynów w organizmie. A także preparaty, które likwidują skurcz naczyń krwionośnych (alfa-blokery, blokery wapniowe) i wpływające na pracę serca (beta-blokery). Pomocne są leki hamujące aktywność enzymu odpowiadającego za wzrost ciśnienia (tzw. inhibitory konwertazy angiotensyny).
Ostatnio lekarze zaczęli stosować nowe leki. Kiedyś chorym podawano jeden z nich, a jeśli nie działał lub był za słaby, zwiększano jego dawkę. Okazało się, że lepiej skutkuje dołączenie do danego leku takiego, który zawiera inną substancję czynną i działa w inny sposób. Dzięki temu leki się uzupełniają. Aby wyeliminować zażywanie kilku tabletek, stosuje się też leki, które łączą różne aktywne związki. Są skuteczniejsze, a ich przyjmowanie jest łatwiejsze. Dzięki temu pacjent łyka jedną zamiast kilku tabletek. Wystarczy więc zmienić tabletkę jednoskładnikową na wieloskładnikową. Poza tym pacjenci rzadziej rezygnują wtedy z kuracji.
Jeśli przyczyną nadciśnienia jest zwężenie tętnicy nerkowej spowodowane np. miażdżycą, czyli odkładaniem się cholestecholesterolu w naczyniach krwionośnych, wykonuje się zabieg rozszerzający tętnicę nerkową (angioplastykę). Wprowadza się cewnik zakończony balonikiem, który ustawia się w miejscu zwężenia i rozpręża za pomocą wysokiego ciśnienia. Albo zakłada się stent - sprężynkę podtrzymującą ściany naczynia. Gdy nadciśnienie jest spowodowane przez inne choroby, np. endokrynologiczne, poza lekami, które je obniżają, konieczne jest leczenie choroby podstawowej, np. operacyjne usunięcie guza rdzenia nadnerczy.
Opracowano też nowy zabieg dla tych, u których leki są nieskuteczne. Wykonuje się go m.in. w Klinice Kardiologii i Kardiochirurgii w Krakowie, Łodzi, Białej Podlaskiej (na NFZ). Jest to zabieg zwany denerwacją tętnic nerkowych (RDA). Polega na zniszczeniu włókien układu nerwowego w tętnicach nerkowych. Chirurg używa w tym celu urządzenia złożonego z cewnika i wytwarzającego energię. Wprowadza go do tętnicy udowej i kieruje ku tętnicy nerkowej, a tam niszczy włókna nerwowe. Obniża to aktywność układu nerwowego, którego pobudzenie zwiększa ciśnienie. Zabieg wykonuje się w znieczuleniu miejscowym.
Konsultacja: dr n. med. Marek Domański, internista
