Nadczynność tarczycy - objawy i leczenie
Hormony tarczycy – trójjodotyronina (fT3) i tyroksyna (fT4) mają ogromne znaczenie dla funkcjonowania organizmu. Regulują metabolizm komórkowy, stymulują rozwój i wzrost organizmu, wzmagają procesy przemiany materii i wytwarzania energii, odpowiadają za stan ośrodkowego układu nerwowego. Ich nadmiar, zwany nadczynnością tarczycy, objawia się zaburzeniami w pracy wielu narządów. W dalszej części artykułu dowiesz się więcej na temat symptomów i leczenia nadczynności tarczycy.
Nadpobudliwość i niepokój, zmęczenie, drżenie rąk, niechęć do wysiłku fizycznego, problemy z koncentracją, zaburzenia termoregulacji. Pacjent ma wrażenie, że wciąż jest mu gorąco i nadmiernie się poci. Jego skóra jest wilgotna i ciepła. Pojawiają się nieprawidłowości ze strony układu krążenia: tachykardia, tj. przyspieszona czynność serca, zaburzenia rytmu serca odczuwane jako kołatania, dokuczliwe duszności. Obserwuje się też wytrzeszcz, problemy z miesiączkowaniem, bezsenność, utratę wagi mimo zwiększonego apetytu.
Głównymi przyczynami nadczynności tarczycy jest choroba Gravesa-Basedowa oraz wole guzkowe z obecnością autonomicznych guzków wydzielających hormony. Może to być również nadczynność w przebiegu choroby Hashimoto, guz przysadki lub nadczynność tarczycy wywołana ciążą.
Leczenie nadczynności tarczycy ma na celu zahamowanie nadprodukcji jej hormonów. W pierwszym etapie stosuje się lek tyreostatyczny. Jednak jeśli tarczyca ulega powiększeniu, wówczas konieczne jest postępowanie bardziej radykalne.
Taki zabieg obarczony jest, niestety, sporym ryzykiem powikłań – uszkodzenia nerwów krtaniowych, usunięcia przytarczyc (niewielkich gruczołów zlokalizowanych w pobliżu tarczycy) czy też pozostawieniem fragmentu gruczołu, z którego ponownie rozwinąć może się wole. Alternatywą dla operacji jest terapia jodem radioaktywnym.
Dla prawidłowego funkcjonowania tarczyca potrzebuje jodu, który przyjmuje wraz z pokarmem i wchłania z powietrza. Właściwość tę wykorzystano w leczeniu nadczynności za pomocą terapii jodem radioaktywnym.
Pacjentowi podaje się kapsułkę z radioaktywnym izotopem jodu, który tarczyca absorbuje. Promieniowanie uszkadza gruczoł, prowadząc do zahamowania produkcji hormonów. Siła promieniowania jest dość duża, ale jego zasięg ograniczony do paru milimetrów, co sprawia, że małe jest ryzyko uszkodzenia innych tkanek.
Przed podaniem radiojodu wykonuje się scyntygrafię tarczycy w celu określenia jej „jodochwytności” (zdolności do wychwytywania jodu). Jeśli jest niska, rozważyć należy „za i przeciw” do radioterapii (wtedy pozostaje operacja). Badanie pozwala też określić, jaką dawkę izotopu powinien otrzymać pacjent.
W większości ośrodków leczenie przeprowadza się dziś ambulatoryjnie, tj. bez konieczności hospitalizacji. Pacjenta obowiązują natomiast zasady, które mają zminimalizować kontakt otoczenia z radioizotopem.
Terapia prowadzi zwykle do całkowitego zahamowania produkcji hormonów i niedoczynności tarczycy, co wiąże się z przyjmowaniem do końca życia suplementów hormonu tarczycy – L-tyroksyny.
