Nietolerancja pokarmowa: Jak ją leczyć

O nietolerancji pokarmowej mówimy, gdy organizm nie przyswaja jednego ze składników pokarmu, np. fruktozy z owoców. Można podejrzewać schorzenie, gdy po jedzeniu (30 min-kilka godzin) pojawiają się dolegliwości ze strony układu pokarmowego, a niekiedy też wysypka, świąd skóry, katar, kaszel.

Objawy są tym silniejsze, im więcej zjedliśmy nietolerowanego produktu. Jeśli podejrzewasz nietolerancję pokarmową, poradź się lekarza.  Skieruje cię na badania, a przede wszystkim zaleci właściwą dietę, która jest podstawą terapii i dobrego samopoczucia. Nie lekceważ schorzenia, bo może sprzyjać, np. anemii.

Nietolerancja fruktozy: Ok. 30 proc. dorosłych miewa jej objawy. Przyczyną jest niedobór białka transportującego cukier do komórek. Dokuczają: wzdęcia (skutek wzmożonej fermentacji), ból brzucha i biegunka (spowodowane przyspieszoną perystaltyką jelit), spadek nastroju (z powodu zmniejszonej produkcji serotoniny). Uwaga! Każdy może mieć objawy nietolerancji fruktozy, jeśli zje naraz dużo pokarmów, które ją zawierają.

Owoce grubopestkowe: śliwki, morele, brzoskwinie, nektarynki; owoce jagodowe: czarne jagody, borówki, aronia, żurawina, maliny, jeżyny, truskawki; owoce cytrusowe: grejpfruty, pomarańcze, cytryny, mandarynki; dojrzałe banany, kiwi, ananasy; gotowane warzywa, a także np. surowe pomidory; produkty z mąki rafinowanej (białej).

Owoce drobnopestkowe: jabłka, gruszki, melon, arbuz; owoce suszone: jabłka, śliwki, morele, figi, daktyle, rodzynki; słodkie dodatki takie, jak: miód, syrop kukurydziany, klonowy, cukier, melasa; pikantne warzywa: czosnek, cebula, por, cykoria; produkty z pełnego ziarna oraz pszenicy i jęczmienia; jogurty owocowe; skoncentrowane soki owocowe; napoje słodzone fruktozą (soft drinki).

Nietolerancja histaminy: Histamina jest naturalnie wytwarzana m.in. w płucach i skórze. Kłopoty zaczynają się, gdy zjemy naraz za dużo pokarmów, które ją zawierają (lub nasilają jej produkcję).  Mogą pojawiać się: zaczerwienienie i świąd skóry, wysypka, katar, kaszel, łzawienie oczu, ból brzucha, głowy, biegunka, kołatanie serca.

Produkty świeże, nieprzetworzone, krótko przechowywane lub mrożone: ryby, mięso i wędliny, drób, warzywa, owoce (z wyjątkiem podanych obok jako zakazane); produkty zbożowe bez dodatków (np. suszonych owoców): czyste płatki owsiane, otręby pszenne, chrupkie pieczywo; tłuszcze bez konserwantów i barwników: oleje roślinne, oliwa, masło naturalne.

Produkty fermentowane, długo dojrzewające, konserwowane: nabiał z kulturami bakteryjnymi (kefir, jogurt), sery pleśniowe i żółte, peklowane wędliny, kiszonki, marynaty, przeciery, sosy; niektóre warzywa: szpinak, bakłażan, dynia, pomidory; banany, cytrusy, truskawki, maliny, śliwki, wiśnie; wędzone i marynowane ryby, owoce morza oraz kurczak; czerwone wino, czekolada.

Nietolerancja laktozy: Zawarty w mleku cukier jest źle trawiony, gdy w organizmie brakuje enzymu laktazy. Takie zaburzenie może być wrodzone, pojawiać się z wiekiem, a także np. po antybiotykoterapii. Dokuczają: wzdęcia, uczucie pełności, przelewania w żołądku, tzw. burczenie w brzuchu, wzmożone oddawanie gazów, biegunka.

Fermentowane produkty mleczne: kefir, jogurt - zawierają śladowe ilości laktozy, za to dużo bakterii fermentacyjnych, które sprawiają, że jest ona nieszkodliwa (rozkładają laktozę do kwasu mlekowego); pokarmy bogate w wapń: ryby (sardynki z ośćmi, łosoś), twarde sery, soja, mleko sojowe, brokuły, fasola, orzechy, migdały.

Mleko: słodkie, w proszku; produkty mleczne niefermentowane: miękkie sery, maślanka; desery na bazie słodkiego mleka: budyń, lody, koktajle; produkty niemleczne z ukrytą zawartością laktozy: pieczywo, wyroby cukiernicze, zupy i napoje w proszku, konserwy mięsne - trzeba z nich zrezygnować przy nasilonych objawach nietolerancji laktozy; leki zawierające laktozę - warto sprawdzić skład na ulotce.

Nietolerancja glutenu, czyli białek zbóż (żyto, pszenica, owies, jęczmień, orkisz) występuje u wielu dzieci. Może stać się przyczyną uszkodzenia śluzówki jelit. Objawy, które należy zgłosić lekarzowi: zaparcia i biegunki, obfite stolce tłuszczowe, osłabienie, utrata wagi. Podstawą diety są produkty niezawierające glutenu, oznaczone symbolem przekreślonego kłosa.

Test eliminacji: Wyłącza się z diety podejrzane pokarmy i obserwuje, czy następuje poprawa stanu zdrowia - przy wszystkich rodzajach nietolerancji pokarmowej.

Test prowokacji: Pod kontrolą lekarza spożywa się próbki pokarmów (np. owocowych, mlecznych, zbożowych, z histaminą). Dolegliwości świadczą o nietolerancji.

Wodorowy test oddechowy WtO: Wykrywa nietolerancję fruktozy i laktozy. Po wypiciu przez pacjenta roztworu zawierającego jeden lub drugi składnik, bada się wydychane przez niego powietrze (kilka razy). Stężenie wodoru wyższe niż 10-20 ppm świadczy o nietolerancji.

Test krwi: na obecność przeciwciał przeciwko transglutaminazie (anty-tTG) klasy IgA - wykonuje się przy podejrzeniu nietolerancji glutenu.