Niewyspana po długim śnie

Powodem tych kłopotów może być obturacyjny bezdech senny (OBS). Istotą tej choroby są - wynikające z zapadania się gardła - zaburzenia oddychania w czasie snu. Gardło nie ma chrzęstnego czy kostnego rusztowania. Dlatego w pewnych warunkach (nadmiar tkanki tłuszczowej na szyi, zwiększenie masy języka, przerost migdałków podniebiennych, długi języczek i podniebienie miękkie) może się zapadać. Objawem tego są bezdechy (chwile zatrzymania oddechu) i - zwykle nieuświadamiane przez pacjenta - przebudzenia. A potem głośne chrapnięcie. To powtarza się wiele razy w ciągu nocy. Prowadzi do niedotlenienia krwi, przyspieszenia rytmu serca, wzrostu ciśnienia krwi. Po dłuższym czasie może się rozwinąć nadciśnienie tętnicze, choroba wieńcowa, zaburzenia rytmu serca, a nawet udar mózgu. Rozwojowi OBS sprzyja otyłość, gruba i krótka szyja, nieprawidłowa budowa górnych dróg oddechowych, niedoczynność tarczycy, palenie tytoniu, alkohol, nadciśnienie tętnicze, zaburzenia rytmu serca.

OBS ma łatwe do zauważenia objawy. W nocy: głośne chrapanie, zatrzymywanie oddechu, nieświadome budzenie się, duszności, dławienie się we śnie, wstawanie w nocy, by oddać mocz (to skutek wzrostu ciśnienia w jamie brzusznej). Mogą się pojawić bóle w klatce piersiowej, zgaga i pieczenie w górze brzucha. W dzień: nadmierna senność, ciągłe zmęczenie, zasypianie przy czynnościach nie wymagających wytężonej uwagi. Inne objawy to bóle głowy, pogorszenie pamięci i koncentracji, upośledzenie libido, impotencja. Chorzy mogą być agresywni, rozdrażnieni, niespokojni, ze skłonnością do lęku i depresji. Pewną metodą rozpoznania choroby jest polisomnografia (PSG). To badanie pozwala ocenić strukturę i jakość snu, częstość przebudzeń, oddychanie, utlenienie krwi, czynność serca, pozycję ciała, chrapanie.

Chory powinien unikać alkoholu, środków uspokajających i nasennych (zmniejszają napięcie mięśni gardła), spania na wznak. W łagodnej postaci OBS do ustąpienia objawów może wystarczyć schudnięcie. U osób z dużą nadwagą pomocne bywa chirurgiczne leczenie otyłości (zmniejszenie żołądka). Są aparaty nazębne wysuwające żuchwę do przodu, dzięki czemu poprawia się drożność gardła. Chrapanie i bezdechy likwiduje aparat CPAP. Jest wyposażony w maskę, w której chory musi spać i oddychać powietrzem pod odpowiednim ciśnieniem. CPAP jest częściowo refundowany przez NFZ (raz na 5 lat 1470 zł). Coraz popularniejsza jest metoda Celon - zabieg mało inwazyjny i bezkrwawy, w znieczuleniu miejscowym. Polega na usztywnieniu podniebienia miękkiego. Cena: ok. 1500 zł (brak refundacji).

kons.: dr Grzegorz Borstern, specj. chorób wewnętrznych