Przedawkowanie kofeiny: Jak się objawia, czym grozi?

Kofeina to substancja psychoaktywna, którą znamy głównie z tego, że znajduje się w kawie. Przyjmowana w bezpiecznych dawkach zwalcza zmęczenie, pobudza, a także poprawia samopoczucie i koncentrację. Jednak zbyt duże ilości kofeiny nie wzmacniają tych efektów, a wręcz wywołują przeciwne działanie. Pojawia się niepokój, drażliwość i inne niepożądane skutki. O przedawkowaniu kofeiny mówi się, gdy dostarczymy organizmowi więcej, niż 500 mg tego związku w ciągu doby. Natomiast 1000 mg to już poważne zatrucie, które grozi śmiercią. Optymalna dawka kofeiny dla przeciętnej osoby to 200-300 mg na dobę, czyli mniej więcej trzy filiżanki kawy. Bezpieczna dawka dla dzieci w wieku 10-12 lat to 140-160 mg na dobę. Bo również one mogą przyjmować kofeinę do organizmu wraz z różnymi produktami żywnościowymi, gdyż znajduje się ona nie tylko w kawie.

W czym znajdziemy kofeinę?

Na przedawkowanie kofeiny narażeni są nie tylko zwolennicy kawy. Ta substancja psychoaktywna znajduje się w około 65 różnych gatunkach roślin. Zawierają ją liście herbaty, guarany czy ostrokrzewu paragwajskiego. Jej źródłem są także ziarna kakaowca, więc również kakao oraz czekolada. Im bardziej gorzka, tym więcej kofeiny posiada. Jej większe dawki niż w kawie znajdziemy w napojach energetycznych, które mają zwiększyć wydajność organizmu i poprawić funkcje kognitywne w ciągu kilku godzin po spożyciu. Jedna szklanka napoju typu cola zawiera połowę dawki kofeiny odpowiadającą tej, która mieści się w filiżance kawy. Napoje typu zero mają jej jeszcze więcej. Kofeinę można także spotkać w gumach do żucia oraz tabletkach na odchudzanie. Dodaje się ją również do leków przeciwbólowych, aby przyśpieszyć ich działanie. Dlatego kofeinę można przedawkować również nieświadomie i nie zdawać sobie sprawy, że do tego doszło.

Kłopoty z sercem i układem krążenia

Kofeina to substancja, która może skutecznie dodać energii i oddalić zmęczenie oraz senność. Niestety w dużych dawkach powoduje zbyt duże pobudzenie organizmu i problemy z układem krążenia. Sprawia, że nadnercza produkują więcej adrenaliny wpływającej na częstsze skurcze serca. Przedawkowanie kofeiny skutkuje przyspieszonym tętnem, skokami ciśnienia i przyspieszonym oddechem. Powoduje również uczucie ucisku w klatce piersiowej i kołatanie serca. Stan ten jest szczególnie niebezpieczny dla osób cierpiących na choroby serca, gdyż może doprowadzić nawet do zawału.

Zaburzenia układu trawiennego

Przekroczenie bezpiecznej dawki kofeiny jest również niekorzystne dla układu pokarmowego. Substancja ta przyspiesza trawienie i pobudza produkcję soku żołądkowego. Jego nadmierne wydzielanie sprawia, że dostaje się do wyższych partii przełyku i powoduje zgagę, czyli pieczenie w klatce piersiowej. Przedawkowanie kofeiny często objawia się również bólem żołądka oraz refluksem.

Uczucie suchości i nieprzyjemny zapach z ust

Duże ilości kofeiny, zwłaszcza przyjmowanej w postaci kawy i innych napojów, wysuszają nadmiernie śluzówkę jamy ustnej. Przyczynia się to do namnożenia szkodliwych bakterii. Typowe objawy to właśnie uczucie suchości w ustach i wydzielający się z nich brzydki zapach.

Zmiana koloru moczu

Moczopędne działanie kofeiny wpływa na częstsze oddawanie moczu, a w efekcie na odwodnienie organizmu. Zbyt mała ilość płynów ustrojowych prowadzi do zabarwienia moczu na ciemnożółty lub pomarańczowy kolor. Przedawkowanie kofeiny może także obciążyć nerki. Zawarte w niej szczawiany mogą bowiem łączyć się z wapniem i tworzyć złogi odkładające się w postaci kamieni nerkowych.

Kofeina oddziałuje także na układ nerwowy, dlatego jej przedawkowanie może wywoływać niepokój, drażliwość i zwiększony stres. Pogarsza się też nastrój, pojawiają się lęki, nadmierna potliwość i drgawki. Zbyt duża dawka kofeiny może także prowadzić do depresji i wzmagać jej objawy.

Kłopoty z koncentracją

Przedawkowanie kofeiny może przyczyniać się do uzależnienia się od niej receptorów dopaminy. To prowadzi do przewlekłego zmęczenia, problemów z koncentracją i potrzebą kolejnego doładowania energii kofeiną.

Problemy ze snem

Przyjmowanie zbyt dużych dawek kofeiny wpływać może również na bezsenność. Czas jej wchłaniania trwa około godziny, a okres półtrwania, czyli utrzymywania się w organizmie, nawet kilka godzin. Dlatego kofeina może zaburzać cykl snu i utrudniać zasypianie. Gdy nie możemy zasnąć dłużej niż pół godziny, powinniśmy wypijać ostatnią kawę przed południem. Należy też uważać na inne napoje zawierające kofeinę.

Osłabienie organizmu

Jeśli przesadzimy z kofeiną, może dojść do spadku formy całego organizmu. Związek ten przyspiesza bowiem trawienie i wydalanie oraz osłabia wchłanianie substancji odżywczych. Dlatego może brakować nam takich cennych składników jak magnezu, cynku, witamin z grupy B czy żelaza. Ich niedobory mogą skutkować osłabieniem, a czasem także i anemią. Zazwyczaj organizm sam radzi sobie z przedawkowaniem kofeiny i maksymalnie po upływie 9 godzin jej poziom zmniejszy się o połowę. Przy wystąpieniu powyższych objawów warto sobie pomóc, pijąc duże ilości płynów, które wypłuczą kofeinę z krwi. W przypadku wystąpienia poważniejszych symptomów można wywołać wymioty lub zgłosić się do szpitala, gdzie personel medyczny przeprowadzi płukanie żołądka.