Ratunek dla oczu
Panuje dość powszechne przekonanie, że od pewnego momentu życia wzrok słabnie i zaczynamy gorzej widzieć. Jest w tym dużo prawdy. Jednak są przecież ludzie, którzy do późnych lat doskonale widzą i nie potrzebują okularów.
Wiele zależy od nas samych, choć rzeczywiście w miarę upływu lat nasze oczy stają się coraz mniej sprawne. Pomimo tego, że jest to proces naturalny możemy mieć na niego wpływ. Prowadząc zdrowy dla oczu tryb życia, szybko reagując na alarmujące sygnały wysyłane przez oczy, jesteśmy w stanie na długo zachować dobry wzrok lub przynajmniej powstrzymać jego pogarszanie się. Z powodu starzenia się społeczeństwa wzrasta liczba osób z poważnymi dolegliwościami oczu, a pogorszenie widzenia staje się poważnym problemem społecznym. Zwyrodnienie plamki żółtej oka (AMD) jest jedną z chorób cywilizacyjnych, prowadzących do utraty widzenia.
Trwałe upośledzenie wzroku albo utrata wzroku dotyka ludzi już w wieku powyżej 40 lat. Problem zwiększonej zachorowalności na AMD dotyczy głównie wysoko rozwiniętych, starzejących się społeczeństw. Warto zwrócić uwagę też na to, że AMD częściej rozwija się u kobiet niż u mężczyzn, a przede wszystkim u ludzi rasy białej, zwłaszcza o niebieskich oczach. Rozwojowi choroby sprzyja nie tylko podeszły wiek, ale także uwarunkowania genetyczne i choroby naczyń krwionośnych (miażdżyca i nadciśnienie) oraz czynniki przyspieszające starzenie się organizmu, takie jak palenie tytoniu, promieniowanie UV, nieprawidłowa dieta i nieodpowiedni styl życia czy też zanieczyszczenie środowiska. Przed większością z tych szkodliwych czynników nie ustrzeżemy się, ale wystarczy, że zdamy sobie sprawę z czyhających zagrożeń i w porę zastosujemy odpowiednie działania ochronne i zapobiegawcze.
Nawyki żywieniowe
Obecnie prowadzone są intensywne badania nad AMD i metodami jej zapobiegania. W pracy naukowej, która ukazała się drukiem w Am J Clin Nutr zamieszczono wyniki badania, które poświęcone zostały ocenie i klinicznemu przebiegowi czynników ryzyka dla AMD i zaćmy.
Każdego roku, przez okres 8 lat, wykonywane były stereoskopowe zdjęcie dna oka i plamki żółtej. Na podstawie danych zawartych w kwestionariuszu częstotliwości jedzenia (food-frequency questionaire-FFQ) i zwyczajów żywieniowych wykazano wpływ diety bogatej w duże ilości węglowodanów wysoko przetworzonych na zwiększenie w dużym stopniu ryzyka zachorowania na AMD, a w przypadku AMD na jego szybszy rozwój.
Spożywanie wysoko przetworzonych węglowodanów, czyli białego pieczywa, makaronów, a nawet zbożowych płatków śniadaniowych ma istotny wpływ na jakość naszego wzroku. W badaniach wzięto pod uwagę: wiek, płeć, poziom wykształcenia, rasę, BMI (Body Mass Index), palenie tytoniu, spożycie alkoholu, ekspozycję na słońce, ciśnienie tętnicze, klasyfikację wg kryteriów AMD, mętność soczewki, błąd refrakcyjny (krótkowzroczność i dalekowzroczność) oraz spożycie tłuszczów, luteiny, zeaksantyny, kwasu foliowego, niacyny, ryboflawiny, tiaminy, witaminy C i E oraz cynku.
Co jest niezbędne naszym oczom?
Ponieważ diety ani przyzwyczajeń żywieniowych nie zmienia się z dnia na dzień, to warto zawczasu pomyśleć o profilaktyce zdrowia oczu. Witaminy i minerały są niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania oczu. Ponadto wiele z tych substancji to silne przeciwutleniacze, które zwalczają wolne rodniki przyspieszające proces starzenia się oczu. Czego więc nie powinno zabraknąć w codziennej diecie?
Badania naukowe nad kilkoma substancjami potwierdziły, że obecne w pożywieniu antyoksydanty, luteina, astaksantyna, cynk oraz selen, a także substancje obecne w borówce czernicy korzystanie wpływają na funkcjonowanie plamki żółtej, chroniąc i regenerując jej strukturę. Dodatkowe przyjmowanie witaminy A, C i E pomaga w zachowaniu dobrego wzroku.
W profilaktyce zdrowia oczu istotną rolę odgrywa codzienna suplementacja diety preparatami bogatymi w dobroczynne dla oka substancje. Warto dostarczać naszym oczom luteinę, antocyjanozydy oraz mikroelementy (np. MaxiVision zawiera aż 10 mg naturalnej luteiny, co dodatkowo wzmacnia szczególnie wrażliwe części oka i pozwala im się zregenerować).
Powinniśmy przestrzegać wszystkich wskazówek związanych z ochroną oczu przed czynnikami zewnętrznymi i dbać o dietę bogatą w składniki pomagające zmniejszyć ryzyko zwyrodnienia plamki żółtej. Należy unikać przede wszystkim jasnego pieczywa i innych produktów wysoko przetworzonych: cukru, białego ryżu, ziemniaków, słodzonych i gazowanych napojów, słodyczy, alkoholu. Unikać należy produktów, które zawierają jednocześnie tłuszcz i węglowodany, taki skład najczęściej występuje w produktach gotowych, jak chipsy czy też wysoko przetworzono i skondensowana żywność. Eliminując ilość spożywanych w diecie wysoko przetworzonych węglowodanów jak i stosując odpowiednią profilaktykę możemy o wiele dłużej cieszyć się dobrym wzrokiem. Tak więc suplementacja diety w luteinę pozostaje nie tyle dobrym rozwiązaniem, co koniecznością w przypadku zachowania zdrowia oczu.