Święta bez chorowania
Gdy w Wigilię malec dostanie gorączki lub zacznie wymiotować, nie wpadaj w panikę. Sprawdź, jak sama możesz pomóc smykowi przy pierwszych objawach infekcji.
Nie od dziś wiadomo, że dzieci zazwyczaj chorują w najmniej spodziewanych okolicznościach. Może się więc zdarzyć, że również podczas nadchodzącej Gwiazdki maluch nieoczekiwanie dostanie bólu brzucha, wysypki czy biegunki. Z uwagi na okres świąteczny (wtedy dyżurują jedynie niektóre placówki służby zdrowia) trudniej będzie ci się dostać z dzieckiem do lekarza. Nie martw się jednak na zapas. Nasz redakcyjny ekspert, dr Barbara Gierowska- -Bogusz, pediatra z Instytutu Matki i Dziecka podpowiada, jak samodzielnie można pomóc brzdącowi w sytuacji, gdy dopadnie go jedna z najczęstszych dziecięcych przypadłości. Dowiedz się zatem, co przyniesie ulgę cierpiącemu dziecku, zanim obejrzy je lekarz.
Zauważyłaś, że... ...malec nagle stał się rozpalony. Po zmierzeniu temperatury okazało się, że smyk ma ponad 38,5°C.
Możliwa przyczyna:
Gorączka najczęściej jest pierwszym symptomem zwiastującym infekcję. Jej pojawienie się oznacza, że w organizmie dziecka rozwija się stan zapalny, z którym układ odpornościowy maluszka próbuje walczyć. Podwyższona temperatura towarzyszy przeziębieniu, grypie, zapaleniom gardła, oskrzeli, dróg moczowych, infekcjom układu pokarmowego, chorobom zakaźnym i ząbkowaniu. Jak termometr pokaże 38,5°C, jest uznawana za wysoką. Wtedy jak najszybciej powinnaś zacząć działać.
Co możesz zrobić:
- Jeśli szkrab ma wysoką temperaturę, od razu podaj mu środek przeciwgorączkowy. Dla najmłodszych zalecane są leki zawierające paracetamol (np. Calpol, Panadol baby) lub ibuprofen (np. Ibufen, Nurofen). Są dostępne w postaci kropli, syropów oraz czopków.
- Możesz też przykładać dziecku letnie okłady na czoło, kark, pachy i pachwiny lub przecierać ciało gąbką zmoczoną w chłodnej wodzie.
- Skutecznym sposobem na obniżenie temperatury jest też zawinięcie łydek malca ręcznikami zwilżonymi w letniej wodzie lub wykąpanie maluszka w wodzie o około 2°C chłodniejszej od temperatury jego ciała.
Kiedy do lekarza?
Koniecznie trzeba skonsultować się z pediatrą, jeśli maluch:
- ma mniej niż pół roku i temperaturę powyżej 38°C;
- dziecko nie chce pić i zauważasz u niego pierwsze oznaki odwodnienia - maluch jest apatyczny, mniej siusia, płacze bez łez, ma suche i spierzchnięte usta oraz mało elastyczną skórę;
- gorączce towarzyszą inne objawy, np. ból gardła, ucha, biegunka, wymioty lub kłopoty oddychaniem;
- smyk nie ma żadnych innych dolegliwości, a temperatura utrzymuje się ponad 3 dni.
Zauważyłaś, że... ...dziecko w ciągu ostatnich godzin kilkakrotnie zrobiło rzadką kupkę.
Możliwa przyczyna:
Jeżeli smyk w ciągu kilkunastu godzin oddał przynajmniej 3 płynne lub półpłynne stolce albo w jego kupce zauważyłaś domieszkę krwi lub ropy, oznacza to, że szkrab ma biegunkę. Może wywołać ją wiele czynników, m.in.: alergia pokarmowa, wirusy, zakażenie bakteryjne, kuracja antybiotykowa, pasożyty, zatrucie pokarmowe, a nawet ząbkowanie. Uwaga! Niemowlęta karmione wyłącznie piersią mogą robić rzadkie kupki po każdym posiłku i to jest normalne!
Co możesz zrobić:
- Choremu maluchowi podawaj około 3/4 szklanki płynu na kilogram masy ciała na dobę
- Spróbuj nakłonić brzdąca do wypicia płynu nawadniającego, np. Acidolit, Floridral, Orsalit (są dostępne bez recepty), Gastrolit (wydawany na receptę).
- Podaj dziecku zupkę marchwiową lub kleik marchwiowo-ryżowy, np. HiPP ORS 200 (dostępny w aptekach bez recepty).
Kiedy do lekarza?
Wizyta u specjalisty jest konieczna w sytuacji, gdy:
- biegunkę ma dziecko, które nie skończyło pół roku (takie maluchy bardzo szybko się odwadniają!);
- biegunce u niemowlęcia towarzyszą wymioty lub gorączka;
- dolegliwości utrzymują się u malca dłużej niż dobę;
- u dziecka można zauważyć pierwsze oznaki odwodnienia;
- w stolcu jest krew lub ropa.
Zauważyłaś, że... ...kilkulatek skarży się na silny ból w okolicach brzucha i często oddaje gazy.
Możliwa przyczyna:
Ból brzucha najczęściej bywa skutkiem nadmiaru słodyczy w diecie malucha (o co podczas świąt nietrudno) lub reakcji dziecka na stres (może go spowodować nawet spotkanie ze Świętym Mikołajem:-)). Czasami świadczy również o alergii, zatruciu pokarmowym, pasożytach lub ostrym zapaleniu wyrostka robaczkowego.
Co możesz zrobić:
- Zastosuj u malca dietę. Podawaj mu kleik ryżowy i nakłaniaj do częstego picia lekko ciepłych napojów.
- Kilkulatkowi możesz podać herbatkę miętową lub działający odkażająco rumianek.
- Możesz masować brzdącowi brzuszek - najlepiej rób to kolistymi ruchami zgodnie z ruchem wskazówek zegara.
- Przyłóż dziecku ciepły termofor - pomoże złagodzić dolegliwości spowodowane skurczami.
Kiedy do lekarza?
Nie z każdym bólem brzucha u malca trzeba od razu biec do lekarza. Wizyta u specjalisty jest niezbędna w sytuacji, gdy:
- dolegliwości są bardzo silne;
- maluch gorączkuje;
- dziecko ma także biegunkę lub zaczęło wymiotować;
- szkrab broni się przed dotykaniem brzuszka, od kilku dni nie zrobił kupki oraz nie oddaje gazów:
- jeśli brzuch malca jest twardy lub nienaturalnie wzdęty.
Zauważyłaś, że... ...na brzegach powiek niemowlęcia zaczyna zbierać się zielonożółta, ropna wydzielina.
Możliwa przyczyna:
U noworodka może być to spowodowane podrażnieniem, które wywołały krople, zapuszczane do oczek maleństwa zaraz po urodzeniu. Starszy brzdąc może zainfekować oczy podczas pocierania ich brudnymi rączkami.
Co możesz zrobić:
- Ropiejące oczka przemywaj kilka razy dziennie. Rób to delikatnym ruchem od zewnętrznego kącika w kierunku nosa, używając bawełnianego wacika, zwilżonego solą fizjologiczną, np. Physiodose, lub przegotowaną, letnią wodą.
- Do każdego oka używaj osobnego wacika. Jednym wacikiem nie pocieraj też dwa razy tego samego oczka.
Kiedy do lekarza?
Warto odwiedzić lekarza, jeśli:
- wydzielina staje się gęsta i ciemnożółta, a białka oczu czerwone, gdyż prawdopodobnie trzeba będzie podać dziecku miejscowo antybiotyk w kroplach.
Zauważyłaś, że... ...miesięczny maluszek pręży się, wygina, podkurcza nóżki oraz przeraźliwie płacze.
Możliwa przyczyna:
Maleństwo ma prawdopodobnie atak kolki. Cierpi na nią ponad połowa niemowląt. Zwykle pojawia się między 2. a 3. tygodniem życia dziecka i znika w 4.-5. miesiącu. Maluch, któremu dokucza kolka, ma silne bóle brzuszka i wzdęcia spowodowane nagromadzeniem się gazów w jelitach. Nagle wybucha płaczem, pręży się, ma twardy brzuszek, nerwowo zaciska dłonie i kopie. Dolegliwości dają o sobie znać zwykle podczas karmienia albo tuż po nim. Najczęściej pojawiają się późnym popołudniem lub wieczorem. Atak kolki może trwać od kilkudziesięciu minut aż do kilku godzin.
Co możesz zrobić:
Choć kolce nie można zapobiec i nie ma na nią skutecznego lekarstwa, istnieją sposoby, które przynoszą ulgę cierpiącemu malcowi:
- Nie przekarmiaj dziecka, gdyż jego układ pokarmowy nie jest jeszcze w pełni dojrzały. Pilnuj też, aby po każdym karmieniu malcowi się odbiło.
- Podaj dziecku herbatkę koperkową lub preparat przeciwkolkowy, np. Infacol, Bobotic, Gripe Water (dostępne w aptece bez recepty). Substancje czynne w nich zawarte, jak np. simetikon, łagodzą dolegliwości związane z nadmiernym gromadzeniem się gazów w przewodzie pokarmowym.
- Ogrzej brzuszek maleństwa - przygotuj brzdącowi rozluźniającą kąpiel, przyłóż ciepły termofor lub użyj ciepłego powietrza suszarki (wówczas bądź szczególnie ostrożna!).
- Delikatnie, okrężnymi ruchami pomasuj niemowlęciu brzuch.
Kiedy do lekarza?
Do pediatry trzeba iść, jeśli:
- malec głośno krzyczy w różnych porach dnia;
- dziecko także wymiotuje, ma zaparcia lub biegunkę;
- stan zdrowia niemowlęcia nagle się pogorszył;
- maleństwo przez kilka godzin w ogóle nie chce jeść. Takie objawy mogą wskazywać m.in. na alergię pokarmową, niedrożność jelit, zapalenie ucha lub układu moczowego.
Zauważyłaś, że... ...dziecko pociera ręką okolicę ucha oraz gwałtownie pociąga za płatek uszny.
Możliwa przyczyna:
Być może malec włożył sobie coś do ucha, boli go ząbek, ma świnkę, zapalenie migdałków lub węzłów chłonnych. Jednak zwykle świadczy to o ostrym zapaleniu ucha.
Co możesz zrobić:
- Gdy opisanym objawom towarzyszy gorączka, podaj dziecku preparat z paracetamolem lub ibuprofenem (patrz: akapit o gorączce).
- Jeśli w uchu maluszka znajduje się jakieś ciało obce, nie wyciągaj go samodzielnie.
- Nie czyść też ucha, nie wkładaj do niego żadnych przedmiotów i nie wlewaj kropli.
Kiedy do lekarza?
Problemów z uszami nie wolno lekceważyć, gdyż zaniedbane mogą prowadzić do kłopotów ze słuchem u smyka. Dlatego skontaktuj się z laryngologiem, gdy: - silnemu bólowi ucha towarzyszy wysoka gorączka;
- zauważysz w uchu wydzielinę;
- malec płacze i trze ucho rączką;
- smyk włożył sobie coś do ucha.
Zauważyłaś, że... ...maluch ma na ciele drobniutkie, czerwone krostki, które wyglądają jak wysypka.
Możliwa przyczyna:
Wypryski na skórze mogą być oznaką alergii pokarmowej albo kontaktowej. Mogą też świadczyć o jednej z chorób zakaźnych, np. ospie wietrznej, różyczce, odrze, szkarlatynie. Jeśli przed pojawieniem się różowej wysypki malec miał gorączkę, to znak, że dopadła go trzydniówka. U niemowląt często występują też potówki, których przyczyną jest przegrzewanie szkraba.
Co możesz zrobić:
- Zakładaj dziecku bawełniane ubranka, które nie będą drażniły swędzących zmian na skórze.
- Pilnuj, by maluszek się nie drapał, gdyż to może wywołać nadkażenie krostek. Najlepiej krótko obetnij mu paznokcie lub załóż na noc specjalne rękawiczki.
- Jeśli malec nie ma dodatkowych objawów (np. gorączki, bólu gardła), posmaruj zmiany maścią lub kremem z tlenkiem cynku.
- Na potówki pomoże odkażająca kąpiel z dodatkiem nadmanganianu potasu lub kąpiel w krochmalu.
Kiedy do lekarza?
Najlepiej każdy rodzaj wysypki skonsultuj z pediatrą. Niepozorne zmiany na skórze mogą okazać się poważną chorobą, która wymaga leczenia. Niezwłocznie skontaktuj się z lekarzem, jeśli oprócz wysypki smyk ma inne objawy, np. gorączkę czy kaszel.
Zauważyłaś, że... ...brzdąc skarży się na silny ból oraz obrzęk gardła, niechętnie je i pije
Możliwa przyczyna:
Najczęściej w ten sposób ujawnia się grypa, przeziębienie lub angina. Jednak zdarza się też, że bolące i zaczerwienione gardło jest pierwszym objawem różyczki albo świnki. Ponieważ przełykanie pokarmu sprawia dziecku duży ból, może ono odmawiać jedzenia oraz picia.
Co możesz zrobić:
- Po konsultacji z lekarzem podaj dziecku preparat przeciwbólowy w aerozolu, np. Tantum Verde.
- Serwuj smykowi dużo chłodnych napojów, np. niegazowaną wodę lub herbatki ziołowe. -
Starszego malucha nakłoń, by płukał gardło naparem ziołowym, np. z szałwii lub rumianku.
- U niemowlęcia zastosuj inhalacje za pomocą nebulizatora - przyrządu, który zamienia płyn w delikatną mgiełkę (kupisz go w niektórych aptekach).
- Starszakowi podaj tabletki na ból gardła, np. Neo-angin junior.
- Nawilżaj powietrze w pokoju chorego dziecka.
Kiedy do lekarza?
Niezwłocznie idź z maluszkiem do pediatry lub wezwij lekarza do domu, jeżeli:
- ból jest tak silny, że dziecko w ogóle nie może jeść;
- bólowi gardła towarzyszy wysoka gorączka albo też wysypka:
- migdałki gardłowe smyka pokryte są białym nalotem;
- smyk ma powiększone węzły chłonne na szyi albo obrzękniętą buzię między uszami a ustami.
Konsultacja: dr Barbara Gierowska-Bogusz, pediatra neonatolog z Instytutu Matki i Dziecka w Warszawie. Tekst: Magdalena Kowalska
