Szczepionka przeciwko biegunce może chronić dzieci przed cukrzycą typu 1

Rotawirusy są najczęstszą przyczyną ciężkiej, przebiegającej z wysoką gorączką biegunki małych dzieci, która zwłaszcza w krajach rozwijających się bywa przyczyną zgonów. W Australii chroniąca przed tymi wirusami doustna szczepionka podawana w 2. i 4. miesiącu życia została dodana do listy rutynowych szczepień w roku 2007.(w Polsce jest na liście szczepień zalecanych).

Kirsten Perrett z University of Melbourne w Australii i jej koledzy porównali wskaźniki zachorowań na cukrzycę w ciągu 8 lat przed i po wprowadzeniu szczepionki rotawirusowej (lata 2000 - 2015). Stwierdzono spadek występowania cukrzycy typu 1 u dzieci w wieku od 0 do 4 lat o 14 proc., podczas gdy u dzieci w wieku od 5 do 14 lat nie zaobserwowano zmian.

To pierwszy od lat 80. XX wieku przypadek spadku zachorowań na cukrzycę typu 1 u małych dzieci w Australii. Do roku 2007 (podobnie jak na całym świecie) obserwowany był stały wzrost liczby zachorowań. W cukrzycy typu I dochodzi do niszczenia komórek wytwarzających utrzymującą właściwy poziom cukru we krwi insulinę. Chorzy muszą przyjmować zastrzyki insuliny do końca życia.

Zdaniem autorów związek przyczynowy jest prawdopodobny, ponieważ dzieci w wieku poniżej 5 lat urodziły się już po wprowadzeniu szczepionki, którą należy podać przed narażeniem na działanie wirusa, aby uzyskać jakikolwiek efekt ochronny. Na razie nie wiadomo, czy ewentualny efekt ochronny utrzymuje się także w późniejszym wieku ani czy dotyczy dzieci innych niż australijskie. Planowane są dalsze badania.

20 lat wcześniej australijski zespół zaobserwował związek pomiędzy występowaniem markerów immunologicznych w cukrzycy typu 1. u dzieci a zakażeniem rotawirusem. Badania na modelach laboratoryjnych sugerowały, że zakażenie komórek trzustki przez rotawirusy może wywołać atak układu odpornościowego skierowany przeciwko komórkom produkującym insulinę. (PAP)

Paweł Wernicki