To jest najlepszy sposób na kleszcze

Odpowiedni ubiór podczas wycieczek do lasu oraz szczepienie to skuteczne metody zabezpieczające przed ukąszeniem kleszcza lub jego skutkami - podkreślają lekarze.

W zeszłym tygodniu zainaugurowano drugą edycję kampanii edukacyjnej "Sezon na kleszcze - szczepimy wiedzę", której celem jest informowanie społeczeństwa o możliwościach zapobiegania chorobom przenoszonym przez kleszcze.

- Szczepienie jest jedyną skuteczną metodą ochrony przed kleszczowym zapaleniem mózgu - podkreśliła prof. Teresa Hermanowska-Szpakowicz, kierownik Kliniki Chorób Zakaźnych i Neuroinfekcji Akademii Medycznej w Białymstoku. Jak przypomniała badaczka, ta wywoływana przez wirusy choroba może prowadzić do groźnych powikłań neurologicznych, a nawet zagrażać życiu.

Do najczęstszych powikłań KLM zalicza się porażenie nerwów powodujące niedowład, zaburzenia mowy, czy oddychania oraz napady padaczkowe i utratę świadomości.

Z informacji przytoczonych przez dr Pawła Stefanoffa z Państwowego Zakładu Higieny wynika, że od 1993 roku liczba zachorowań na KLM w Europie Środkowej, również w Polsce wyraźnie wzrasta. W naszym kraju rekordowy pod tym względem był rok 2003, kiedy zanotowano ok. 340 przypadków kleszczowego zapalenia mózgu.

Szczególnie wysokie ryzyko zachorowania na KLM występuje w województwach podlaskim, warmińsko-mazurskim, lubelskim, kieleckim, jak również dolnośląskim, opolskim i mazowieckim, gdzie występuje dużo lasów liściastych i mieszanych.

Choć najczęściej można się nim zarazić przez ugryzienie kleszcza, to ryzyko infekcji stwarza również picie surowego mleka, zakażonego od chorej krowy.

Według prof. Szpakowicz, obecnie brak skutecznych leków przeciw wirusowi wywołującemu KLM, co sprawia, że coraz częściej poddajemy się szczepieniom. Aby nabyć odporność należy zastosować trzy dawki szczepionki, a po ok. trzech latach wskazane jest przyjęcie dawki dodatkowej - tłumaczyła dr Ewa Duszczyk z Kliniki Chorób Zakaźnych Wieku Dziecięcego Akademii Medycznej w Warszawie. Badania wskazują, że po przyjęciu trzeciej dawki szczepionki niemal każdy organizm wytwarza przeciwciała chroniące przed wirusem KLM.

Nie opracowano natomiast dotychczas szczepionki, która skutecznie chroniłaby przed drugim schorzeniem przenoszonym przez kleszcze - tj. boreliozą. Jest to choroba wywoływana przez bakterie z rodzaju krętków. - Jeśli zostanie odpowiednio wcześnie wykryta, można ją skutecznie leczyć z użyciem antybiotyków - podkreśliła prof. Szpakowicz.

Choroba może przerodzić się w przewlekłą i spowodować groźne powikłania, jak zmiany zapalne w stawach, zapalenie nerwów, mięśnia sercowego, zapalenie mózgu i rdzenia. Leczenie przewlekłej boreliozy jest bardzo trudne i kosztowne.

Zdaniem dr Stefanoffa, najlepszą metoda by uniknąć zakażenia boreliozą jest odpowiednie ubieranie się na wycieczki do lasów i parków. Należy nosić długie spodnie, pełne buty, okrycia głowy. Trzeba też pamiętać by w razie ewentualnego ugryzienia przez kleszcza usunąć go dokładnie pęsetą, a nie smarować masłem i nie zgniatać. Pasożyt zaczyna się wtedy dusić i wydala zawartość układu pokarmowego do ranki, a ryzyko zakażenia wirusem KLM lub krętkami rośnie.

Kleszcze najczęściej spotyka się na wilgotnych obszarach - zwłaszcza na pograniczu łąk i lasów liściastych oraz w parkach i zaroślach w pobliżu jezior i rzek. Pasożyty te są aktywne od wiosny aż do późnej jesieni.