Uczulenie na pleśń (grzyby pleśniowe): Jak sobie z nim radzić?
Gdy pojawiają się u nas objawy wskazujące na alergię, rzadko wpadamy na to, że może być to uczulenie na pleśń. Tymczasem zarodniki grzybów pleśniowych to jedne z najliczniejszych cząstek znajdujących się w powietrzu. Otaczają nas z zewsząd, zarówno w domu, jak i na zewnątrz, przez co ryzyko alergii na pleśnie jest bardzo duże. Alergeny wywołują takie objawy jak częste kichanie, katar, bóle głowy i trudności z oddychaniem. Te symptomy mogą znacznie obniżyć jakość życia i uniemożliwić prawidłowe funkcjonowanie na co dzień. Odpowiednie leczenie i zastosowanie się do pewnych zasad może w dużym stopniu poprawić ogólny stan zdrowia osób uczulonych na pleśń. Powinno się przede wszystkim unikać narażenia na kontakt z alergenami pleśniowymi. Gdzie mogą czyhać na nas grzyby pleśniowe? Jak razić sobie z alergią na pleśń i jak ją leczyć? Sprawdźmy.
Alergia na grzyby pleśniowe to nieprawidłowa reakcja układu odpornościowego na alergeny, którymi w tym przypadku są spory – komórki wydzielane podczas rozmnażania się pleśni. Spory pleśniowe dostają się do powietrza, a wraz z nim do układu oddechowego człowieka. U osób uczulonych na pleśń dochodzi wtedy do reakcji alergicznej i wystąpienia określonych objawów. Alergia na pleśń może rozwinąć się z genetycznej podatności na uczulenia (jeżeli ktoś w rodzinie jest alergikiem), ale również z powodu różnych czynników ryzyka. Narażeni są szczególnie ludzie pracujący w miejscach, gdzie może występować pleśń, np. piekarze, rolnicy, stolarze, wytwórcy win i osoby naprawiające meble (głównie zabytkowe). Uczulenie może pojawić się też u osób zamieszkujących w słabo wentylowanych domach o wysokiej wilgotności, co sprzyja rozwojowi pleśni. Najczęściej występuje alergia na grzyby Alternaria, Cladosporium, Aspergillus i Penicillium.
Objawy alergii na pleśń
W wyniku odpowiedzi na alergeny pleśniowe układ odpornościowy uwalnia do krwi różne substancje, które wywołują objawy uczulenia. Charakterystyczne symptomy alergii wziewnej na pleśń to przede wszystkim częste kichanie, zatkany nos i wodnisty katar. Pojawia się też zapalenie spojówek, suchy kaszel, pokrzywka, a także świszczący oddech i napady duszności. Alergia na pleśń występująca u astmatyków dodatkowo nasila objawy choroby. Uczuleni na pleśń mogą też odczuwać bóle głowy, osłabienie i stany depresyjne.
Alergia na pleśń może znacząco wpłynąć na pogorszenie jakości życia. Aby tego uniknąć, należy podjąć odpowiednie leczenie. Terapia polega głównie na łagodzeniu objawów lekami antyhistaminowymi, sterydami lub kromonami. Najważniejsze jest jednak przede wszystkim unikanie narażenia na alergeny produkowane przez pleśń. Trzeba więc dbać o to, by nie przebywać w miejscach, gdzie występują grzyby pleśniowe, które spotkać można zarówno na zewnątrz, jak i w domu.
Rady dla uczulonych na pleśnie wewnątrzdomowe
Wewnątrzdomowe pleśnie pojawiają się, gdy pomieszczenia są źle wentylowane, przez co zwiększa się wilgotność powietrza. Rozwojowi pleśni sprzyja też zalanie mieszkania, bądź złe ocieplenie. Alergia na ten rodzaj grzybów może trwać cały rok, a szczególnie nasila się w zimie (zamknięte okna). Osoby uczulone na pleśń powinny zatem zapobiegać zbyt dużej wilgotności w domu, często wietrzyć pomieszczenia (2 razy dziennie po 30 minut) i naprawiać na bieżąco cieknące rury i zlewy. Piwnice i podmurówkę warto malować farbą grzybobójczą. W łazience należy dokładnie czyścić wannę, kabinę prysznicową i kafelki, najlepiej środkami dezynfekującymi. Usuńmy też dywaniki z łazienki, które chłoną wilgoć oraz nie trzymajmy w domu zawilgoconych szmat.
Sprawdzajmy, czy na obuwiu, odzieży, gazetach czy książkach nie rozwija się pleśń. Obserwujmy także, czy zakupione jedzenie się nie psuje i od razu wyrzucajmy to, które pleśnieje. Alergicy powinni też unikać produktów, w których występować może pleśń, np. serów pleśniowych, suszonych owoców i grzybów, ciasta drożdżowego, wędzonych wędlin oraz wina i piwa. Warto też ograniczyć ilość roślin doniczkowych w domu, gdyż w wilgotnej ziemi rozwijają się pleśnie.
Grzyby pleśniowe są wszechobecne w przyrodzie. Uczuleni na pleśnie muszą więc szczególnie uważać na spory znajdujące się poza domem. Grzyby żywią się obumarłymi resztkami roślinnymi i zwierzęcymi. Rozwijają się najbardziej wtedy, gdy tej materii organicznej jest najwięcej. Wzrost pleśni nasila się wiosną, gdy po zimie jest dużo zalegających resztek organicznych, a wilgotność zwiększa się przez częste deszcze. Latem ich rozwój jest ograniczony przez mniejszą wilgotność, za to jesienią znów gwałtownie się rozmnażają ze względu na obumieranie roślin (np. rozkładające się liście) i wzmożone opady.
Alergikom zaleca się więc pozostanie w domu, gdy w powietrzu jest wysokie stężenie sporów, np. podczas deszczowej pogody i mgły lub po burzy. Powinni też unikać prac ogrodowych, np. koszenia trawy, grabienia liści czy składowania kompostu. Jeżeli zaś jest taka konieczność, to należy wykonywać te prace w maseczce. Alergicy często są uczuleni na oba rodzaje grzybów pleśniowych, warto więc przestrzegać wszystkich wymienionych zasad.
