Uwaga na diety cud

Diety, których efekty widać już po kilku tygodniach, a nawet dniach, stosowania działają w oparciu o jedną podstawową zasadę - są bardzo niedoborowe. Oczywiście zastosowanie ich raz w roku przez dwa tygodnie nie odbije się na zdrowiu. Ale zbyt częste albo zbyt długie ograniczanie spożycia części substancji odżywczych to prosta droga do powstania chorób na tle niedoborowym. Najczęściej podaż niedoborową wykazuje energia, ale niekiedy diety są wyspecjalizowane w bardzo restrykcyjnym ograniczaniu makroskładników odżywczych: białka i tłuszczu (dieta kapuściana), węglowodanów (np. dieta Kwaśniewskiego, Dukana). Najbardziej niebezpieczne wydają się diety mono składnikowe, które zakładają na przykład jedzenie jedynie, np. jajek, kapusty, ogórków.

Nawet pobieżny przegląd zasad diet alternatywnych wskazuje, że większość z nich cechuje się jednostajnością i monotonią, co może doprowadzić do powstania niedoborów niektórych składników odżywczych. Bardzo często wskazania do wszczęcia tych kuracji są podawane bardzo ogólnikowo, a ich założenia odbiegają dość znacznie od zasad racjonalnego odżywiania. Do niedoborowych składników najczęściej obserwowanych u osób restrykcyjnie stosujących takie diety należą: węglowodany, białko, błonnik, witamina C, kwas foliowy, wapń, żelazo, cynk i magnez.

Niedobory węglowodanów skutkują osłabieniem siły psychicznej, brakiem energii, ospałością. Ponadto przy ich braku dochodzi do zaburzeń metabolicznych, zwłaszcza w przemianach tłuszczów. Tłuszcze nie są spalane do końca, a jedynie do związków ketonowych. Diety niskokaloryczne (400-800 kcal) doprowadzają do wyniszczenia organizmu na skutek zbyt niskiej podaży energii.

Niedobory białkowe prowadzą do osłabienia mięśni, ponieważ białko ustrojowe zamiast być używane na cele anaboliczne, czyli do budowy i od budowy mięśni, jest zużywane na cele kataboliczne, czyli spalanie w celu pozyskania energii. Jednocześnie spada przemiana materii i zmniejszeniu ulega aktywność fizyczna.

Zbyt niska podaż witamin i składników mineralnych prowadzi do upośledzenia wydzielania enzymów, powstawania związków wysokoenergetycznych, osłabienia funkcji układu nerwowego, pogorszenia koncentracji. Braki w witaminach prowadzą także do zmian skórnych, wypadania włosów, krwotoków z nosa, pogorszenia wzroku. Na skutek powstałych niedoborów składników mineralnych mogą powstać skurcze mięśniowe, zaburzenia rytmu i czynności serca.

Niedobory błonnika pokarmowego prowadzą do zaburzeń pracy jelit i gromadzenia się mas kałowych i ich długotrwałego zalegania w jelitach. Dochodzi wówczas do przenikania szkodliwych produktów przemiany materii przez śluzówkę jelit, co może prowadzić do zatrucia organizmu, problemów z cerą i pogorszenia samopoczucia.

Skrajnością jest także podwyższona podaż pewnych składników, np. białka w przypadku diety Dukana. Nadmiar białka przy jednoczesnym ograniczeniu innych makroskładników prowadzi do nadmiernego obciążenia nerek, co często prowadzi do ich uszkodzenia. Ponadto diety wysokobiałkowe są zwykle bardzo zasobne w cholesterol, którego nadmiar jest przyczyną chorób układu krwionośnego. (ack)